Diolch, Dirprwy Lywydd. Rwyf i'n cynnig y cynnig ger ein bron i gymeradwyo Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 3) (Cymru) 2020.

Erbyn hyn, rydym yn ail wythnos y cyfnod atal byr, a hoffwn i ddechrau drwy atgoffa'r Aelodau pam y gwnaethom ni gyflwyno y mesurau eithriadol hyn ar 23 Hydref. Rydym yn parhau i wynebu bygythiad gwirioneddol a chynyddol i iechyd y cyhoedd. Ar yr adeg pan wnaethom ni gyflwyno'r rheoliadau roedd y feirws yn lledaenu yn gyflym ym mhob rhan o Gymru, ac roeddem ni newydd gael wythnos fwyaf angheuol y pandemig ers yr uchafbwynt ym mis Ebrill. Fe wnaethom ni wrando ar gyngor SAGE a'n cell cynghori technegol ein hunain a phwyso a mesur y cyngor hwnnw yn ofalus wrth wneud y penderfyniad hwn. Roedd gennym ni 17 o ardaloedd diogelu iechyd lleol ar waith, a wnaeth wahaniaeth sylweddol ond nid oedden nhw'n ddigon ar eu pen eu hunain. Roedd y gyfradd mynychder dreigl saith diwrnod ar gyfer Cymru yn fwy na 130 o achosion ym mhob 100,000 o bobl. Ers hynny y mae wedi cynyddu i dros 250 o achosion ym mhob 100,000. Erbyn hyn, mae gan bedair ardal awdurdod lleol dros 300 o achosion ym mhob 100,000, ac roedd achosion mewn ardaloedd fel sir Benfro a Cheredigion yn cyrraedd neu'n mynd y tu hwnt i 50 o achosion ym mhob 100,000. Roedd methu â gweithredu yn creu perygl o lethu ein GIG. Roedd nifer y bobl a oedd yn mynd i'r ysbyty gyda'r coronafeirws yn cynyddu ac mae'n dal i gynyddu bob dydd. Roedd yn rhaid i ni sicrhau y gallai ein hunedau gofal critigol barhau i ofalu am bobl sy'n ddifrifol wael.

Nid ni yw'r unig rai, wrth gwrs, sydd wedi cyflwyno cyfyngiadau cenedlaethol. Rydym ni'n gweld cyfyngiadau yng Ngogledd Iwerddon a'r Alban, ac, mewn newid polisi mawr y penwythnos hwn, cyhoeddodd y Prif Weinidog gyfyngiadau symud cenedlaethol am bedair wythnos yn Lloegr o ddydd Iau. Ddoe, cyfeiriodd y Prif Weinidog at drychineb feddygol a moesol pe na byddai camau yn cael eu cymryd yn Lloegr. Fe wnaethom ni weithredu yn gynharach yng Nghymru, ond rydym yn croesawu'r cyfyngiadau yn Lloegr, sy'n atgyfnerthu difrifoldeb y bygythiad yr ydym yn ei wynebu ym mhob gwlad yn y DU. Nid oes bwled hud, ond ein huchelgais yw cyrraedd y Nadolig heb fod angen cyfnod atal byr cenedlaethol arall.

Dylai trafodaethau y pedair gwlad a ddechreuodd o ddifrif yn COBRA ddoe helpu pob un ohonom ni i gyflawni'r uchelgais hwnnw a rennir. Mae gan bawb ran i'w chwarae yn ein hymdrech genedlaethol i sicrhau bod y cyfnod atal byr yn llwyddiannus. Mae'n parhau i fod yn hanfodol bod pobl yn dal i gadw pellter cymdeithasol, golchi dwylo'n rheolaidd a gwisgo gorchudd wyneb pan fo'n ofynnol gwneud hynny. Po fwyaf o bobl yr ydym yn cwrdd â nhw, y mwyaf o bobl sydd mewn perygl o'r coronafeirws. Rydym yn gofyn i bobl ystyried, yn ogystal ag os oes hawl gwneud rhywbeth, ond hefyd a yw'n angenrheidiol ac yn synhwyrol—beth ddylem ni fod yn ei wneud? Mae'n ofynnol o hyd i bawb yng Nghymru aros gartref a gweithio gartref lle bynnag y bo modd.

Rydym ni wedi ceisio lleihau'r tarfu ar addysg plant, felly dychwelodd ysgolion cynradd, ysgolion arbennig a dwy flynedd gyntaf ysgolion uwchradd fel arfer ddoe, a disgyblion hŷn sydd angen sefyll arholiadau yn yr un modd. Mae disgyblion hŷn a myfyrwyr addysg bellach yn dysgu o gartref yr wythnos hon. Bydd ein prifysgolion yn parhau i ddarparu cymysgedd o ddysgu wyneb yn wyneb ac ar-lein.