Part of the debate – Senedd Cymru am 6:14 pm ar 3 Tachwedd 2020.
Diolch am gyflwyno'r ddadl heddiw, Gweinidog. Byddai wedi bod yn well gen i pe byddem ni wedi gallu pleidleisio ar y rheoliadau hyn cyn iddyn nhw ddod i rym, fel y mae Senedd San Steffan yn cael y cyfle i'w wneud dros Loegr yfory. O leiaf ein bod ni'n pleidleisio arnyn nhw cyn i'r cyfnod atal byr ddod i ben, sydd o leiaf yn welliant ar rai o'r amseriadau yr ydym ni wedi eu cael o'r blaen.
Tybed a wnaiff y Gweinidog ddweud unrhyw beth o ran lefel y gydymffurfiaeth â'r rheoliadau hyn. Mae'n amlwg bod unrhyw gonsensws gwleidyddol y tu ôl iddyn nhw wedi methu a tybed beth fu effaith hynny ar y cyhoedd. Bu rhywfaint o rethreg eithaf rhwygol, nid cyn waethed â Nicola Sturgeon yn yr Alban, a oedd fel pe bai'n awgrymu y byddai'r Alban wedi dileu'r feirws, fel yn Seland Newydd, pe na byddai wedi ei ailhadu o Loegr. Fodd bynnag, yr oedd sylwadau nad oedden nhw mor bell â hynny gan y Prif Weinidog, a gyfeiriodd at bobl o ogledd-orllewin Lloegr yn dod i Ddinbych-y-pysgod a sut y dylai pobl leol fod yn annymunol o dan yr amgylchiadau hynny. Fe wnes i dreulio rhan o fis Awst yn cefnogi'r diwydiant twristiaeth yn Ninbych-y-pysgod, ac yn sicr yr oedd llawer o bobl o Loegr, gan gynnwys gogledd-orllewin Lloegr, yno. Ond, yn sir Benfro, arhosodd nifer yr achosion o'r feirws yn isel ar ôl hynny, ac rwyf i'n meddwl tybed sut mae hynny'n gyson â gwneud yr ymwelwyr o Loegr y bychod dihangol yr ydym ni wedi ei weld gan Lywodraeth y Gweinidog.
A gaf i ofyn hefyd am yr wybodaeth ddiweddaraf am yr hyn sydd wedi bod yn digwydd gyda'r arolygiadau hyn o'r draeniau a'r profion carthion? Fe wnaeth y Gweinidog sioe fawr o'r blaen o astudiaeth a oedd, yn ôl y sôn, yn dangos amrywiad Seisnig o'r feirws a oedd wedi dod i'r gogledd o ardaloedd lle mae llawer o achosion yng ngogledd-orllewin Lloegr. A fu arolygiadau tebyg o'r carthffosydd o ran de Cymru a Bryste a de swydd Gaerloyw, lle'r oedd nifer yr achosion yn eithaf isel yn flaenorol, ond ers i ni fod ag ardaloedd uwch yn y Cymoedd a Chasnewydd a Chaerdydd, a oes tystiolaeth o amrywiad Cymreig o feirws COVID yn symud i dde-orllewin Lloegr? Neu a ydym ni dim ond yn profi am y pethau hyn neu'n ymddiddori mewn ymchwil o'r fath pan fydd posibilrwydd o wneud Lloegr y bwch dihangol am fethiannau ein Llywodraeth ein hunain yma yng Nghymru?