3. Datganiad gan y Prif Weinidog: Mesurau Diogelu Iechyd ar ôl y Cyfnod Atal Byr

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:29 pm ar 3 Tachwedd 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 3:29, 3 Tachwedd 2020

(Cyfieithwyd)

Llywydd, diolch yn fawr i Alun Davies. Rwy'n cydnabod yr hyn a ddywedodd ef yn llwyr am y ffordd y mae cynifer o fusnesau wedi gweithio mor galed i sicrhau y gallan nhw barhau yn ystod y cyfnod anodd hwn, ond i wneud hynny mewn ffordd sy'n ddiogel i'w staff a'u defnyddwyr nhw, a dyna brofiad y rhan fwyaf o fusnesau yng Nghymru. Lle ceir busnesau nad ydyn nhw'n gwneud felly, fe fydd Llywodraeth Cymru yn cymryd camau yn eu herbyn, oherwydd mae hynny'n annheg, i'w staff a'u defnyddwyr, ac mae'n annheg â busnesau eraill hefyd, sydd wedi gwneud yr ymdrech y gofynnwyd iddyn nhw ei gwneud.

Ac o ran tegwch hefyd, gadewch imi ddweud, nid yn unig y mae'r ansicrwydd ynglŷn â'r cynllun ffyrlo wedi bod yn gwbl ddi-fudd, ond y ffaith inni ofyn i Ganghellor y Trysorlys roi rhywfaint o hyblygrwydd i fusnesau yng Nghymru wrth inni ddechrau ar ein cyfnod atal byr ni ac fe ddywedwyd wrthym fod hynny'n amhosibl, ond pan benderfynodd Llywodraeth Lloegr, yn y swyddogaeth honno, gyflwyno cyfnod clo, yn sydyn iawn roedd hynny'n gwbl bosibl wedi'r cyfan. A'r hyn sy'n taro pobl yng Nghymru ynglŷn â hynny yw nad yw'n deg pan wrthodir cymorth i un rhan o'r Deyrnas Unedig a bod hwnnw ar gael i ran arall. Mae'r Trysorlys yn Drysorlys y Deyrnas Unedig gyfan, nid dim ond un rhan ohoni'n unig, ac mae angen iddo ailgipio rhywfaint o dir a gollwyd ganddo oherwydd y ffordd bleidiol honno o ymddwyn yn ystod yr wythnosau diwethaf.

Rwy'n cytuno'n llwyr gydag Alun Davies fod y system profi, olrhain, diogelu wedi bod yn llwyddiant mawr yma yng Nghymru. Mae pob punt a roddwn ni ynddi yn mynd i'r gwasanaeth cyhoeddus. Nid oes unrhyw arian yn cael ei ddihysbyddu i wneud elw preifat, fel sy'n digwydd yn anochel yn Lloegr. Ac mae hynny oherwydd ein gwerthoedd ni, oherwydd ein bod ni'n credu mai gwasanaeth cyhoeddus yw hwn y mae'n well iddo gael ei ddarparu gan bobl sy'n gweithio yn y gwasanaeth cyhoeddus, a chyda'r ethos hwnnw o roi gwasanaeth i'r cyhoedd, ond mae'n rhoi gwerth am arian i ni hefyd, fel y clywsoch chi. Nawr, fe fyddwn ni'n parhau i recriwtio mwy o bobl i'n timau lleol ni. Fe fyddwn ni'n atgyfnerthu'r capasiti hwnnw i ymdrin â'r  ymchwydd mewn achosion, a grybwyllais i'n gynharach. Ac wrth inni ymadael â'r cyfnod atal byr, fe fyddwn ni'n rhoi sylw eto i'r ymdrechion enfawr a wnaeth ein timau profi, olrhain, diogelu ni, gan wneud mwy o ran olrhain tuag yn ôl, gyda chyfres newydd o arfau, i berswadio pobl i hunanynysu, ac esbonio canlyniadau peidio â gwneud hynny iddyn nhw, a pharatoi ar gyfer yr amser pan, fel y dywedais i, fydd yna genhedlaeth newydd o brofion ar gael efallai a allai ganiatáu inni gwtogi'r amser y byddwn ni'n gofyn i bobl hunanynysu ac a allai ganiatáu inni wneud mwy o ran profion asymptomatig, fel y soniodd Adam Price yn gynharach. Ac mae hynny i gyd yn cael ei ystyried, wrth inni siarad, yn ein system profi, olrhain, diogelu fel ein bod ni'n defnyddio'r 17 diwrnod hwn o gyfnod atal byr nid yn unig i gael ein gwynt atom ni gyda phrofi, olrhain, diogelu, ond i baratoi hefyd ar gyfer posibiliadau newydd a'r cyfraniad mwy hyd yn oed y gallai hyn ei wneud yma yng Nghymru yn y dyfodol.