Part of the debate – Senedd Cymru am 3:47 pm ar 3 Tachwedd 2020.
A gaf i ddiolch i'r Prif Weinidog am ei ddatganiad a dweud fy mod i, yn amlwg, hefyd yn edrych ymlaen at gyfle i ailgysylltu rywbryd â'm pedwar o wyrion ac wyresau, a hefyd, mae'n debyg, at ymweld â'm tafarn leol a chael fy holi am brawf hunaniaeth? Mae yfed o dan oed yn bla ar ein cymdeithas.
A gaf i grybwyll yn arbennig faterion llesiant, lles meddyliol ein cymunedau? Ac a gaf i ddweud bod rhai o'r mesurau sydd wedi eu gweithredu nawr, yn enwedig o ran campfeydd, o ran cynulliadau crefyddol, a chwaraeon, dawns, canolfannau hamdden a chanolfannau cymunedol rwy'n credu—pa mor bwysig ydynt? Gan eu bod ymhlith rhai o'r sefydliadau sydd wedi cael eu rheoleiddio'n eithriadol o dda, ond maen nhw hefyd yn cyfrannu'n sylweddol iawn at les corfforol ac, rwy'n credu, meddyliol, ein cymunedau. Credaf fod lles meddyliol yn rhywbeth sy'n wirioneddol ganolog i rai o'n hystyriaethau wrth i fisoedd o gyfyngiadau amrywiol ddod ar ein gwarthaf yn y dyfodol.
A gaf i ofyn yn arbennig i'r Prif Weinidog am ei gysylltiadau â'r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch a'r undebau llafur, yn enwedig o ran lles y degau ar filoedd o'r bobl hynny sydd bellach yn gweithio gartref, na fyddent wedi bod yn gweithio gartref o'r blaen, yn aml mewn amgylcheddau pur anaddas, ond hefyd y risgiau gwirioneddol i iechyd meddwl sydd bellach yn bodoli oherwydd yr oriau hir sylweddol a'r ffaith yr ymddengys hi bellach fel pe baem yn cael ein rheoleiddio, neu ein rheoli, yn helaeth iawn gan Zoom a Teams a mathau eraill o dechnoleg, yn hytrach na fel arall? Mae'n ymddangos i mi na roddwyd ystyriaeth ddigonol i hynny. A gaf i ofyn a ydych chi'n credu mai dyma'r adeg y dylai'r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch, mae'n debyg, gael ei ddatganoli yng Nghymru, oherwydd mae'n rhan mor bwysig o'n hiechyd cyhoeddus ni?
Ac a gaf i grybwyll hefyd un mater arall, sef caethiwed i gamblo? Byddwch yn ymwybodol o'r ohebiaeth ddiweddar yn The Lancet yn awgrymu y dylem ni gael clinigau caethiwed i gamblo erbyn hyn. Mae cyfran fawr o'n poblogaeth bellach yn agored i niwed ac yn agored i ymosodiad parhaus hysbysebion gamblo, ac mae gan hyn ganlyniadau sylweddol, rwy'n credu. Credwn ei bod hi'n haws nag erioed i lawer o bobl ledled Cymru ddechrau gamblo ac mae canlyniadau hyn ar gyfer y dyfodol, rwy'n credu, yn eithaf arwyddocaol ac mae angen mynd i'r afael ag ef fel mater iechyd cyhoeddus difrifol, yn enwedig mewn cysylltiad â COVID nawr. Diolch, Prif Weinidog.