Part of the debate – Senedd Cymru am 3:49 pm ar 3 Tachwedd 2020.
Llywydd, diolch, ac rwy'n diolch i Mick Antoniw am y cwestiynau yna. Rwy'n gwybod fod Mick Antoniw wedi dechrau drwy dynnu coes braidd, ond, mewn gwirionedd, Llywydd, rydym ni i gyd, pob un ohonom ni, rwy'n credu, yn osgoi dweud rhyw lawer am effaith y coronafeirws ar ein bywydau ein hunain ac ar fywydau'r staff yr ydym ni i gyd yn eu cyflogi yn rhinwedd ein cyfrifoldebau etholaethol ein hunain, ac y gwn i eu bod wedi ysgwyddo baich enfawr yr ymdrechion yr ydym ni i gyd yn ceisio eu gwneud o ran ein cyfrifoldebau lleol i ateb cwestiynau pobl, a sicrhau bod yr wybodaeth fwyaf cyfredol ganddyn nhw. Ond mae yna oblygiadau iechyd meddwl a lles yn hynny i gyd i'n cynrychiolwyr etholedig yn ein swyddogaethau etholaethol, ac i'n timau hefyd. Felly, rwyf wastad wedi meddwl, Llywydd, mai un o'r pethau gwych am ddatganoli yng Nghymru yw bod y bwlch rhwng y bobl hynny sy'n cael eu hethol a'r bobl hynny sy'n ein hethol yn llawer culach nag ydyw mewn llawer o ddeddfwrfeydd eraill, a'n bod yn byw bywydau sydd mor llawn o'r profiadau y mae'n rhaid i'n cyd-ddinasyddion eu profi ag unrhyw un arall, a chredaf ei fod yn dod â math gwahanol o gyfoeth i'r math o drafodaeth y buom ni yn ei chael y prynhawn yma.
O ran yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch ac undebau llafur, mae gennym ni, wrth gwrs—bydd Mick Antoniw yn gwybod—fforwm iechyd a diogelwch cenedlaethol newydd yng Nghymru tan yr adeg y mae'r awdurdod wedi'i ddatganoli. Rwy'n ddiolchgar iawn i'r fforwm am gytuno i gymryd rhan yn y fforwm hwnnw a sicrhau bod staff ar gael i gyfrannu at y trafodaethau hynny, gan gynnwys trafodaethau ynglŷn ag iechyd a lles pobl sy'n gweithio gartref. Rwy'n sicr nad fi yw'r unig un sydd, ar ddiwedd dyddiau lawer, yn dioddef o flinder Zoom, ac nid wyf yn golygu hynny o ran dim ond ei effaith arnoch chi, ond yn llythrennol, pan fo eich llygaid yn llosgi a'r teimlad y buoch yn syllu ar y sgrin honno am fwy o amser nag sy'n synhwyrol i unrhyw un ei wneud. Ac mae pobl eraill sy'n gweithio gartref yn profi hynny hefyd. Dyna pam y bydd gan y fforwm iechyd a diogelwch ddiddordeb yn hynny; dyna pam yr ydym ni yn cyflymu ein rhaglen o greu canolfannau lleol, lle gall pobl weithio o bell, ond nid yn eu cartrefi eu hunain.
A bydd Eluned Morgan wedi clywed y sylw am gaethiwed gamblo, y mae Mike Antoniw wedi'i wneud yn rheolaidd iawn drwy gydol yr amser y bu'n Aelod Cynulliad, ac rwy'n siŵr y bydd hi'n hapus i drafod yn uniongyrchol ag ef effaith benodol argyfwng y coronafeirws ar bobl sydd gartref ac yn cael eu peledu, fel y dywedodd, gan wahoddiadau a hysbysebion sy'n ceisio eu cymell, pobl sydd weithiau'n agored i niwed, i wario arian yn y ffordd honno.