Part of the debate – Senedd Cymru am 3:53 pm ar 3 Tachwedd 2020.
Mae gennym ni dri o wyrion newydd, i gyd yn byw gerllaw, ond dau yn Lloegr. Gallwch ddychmygu sut yr ydym ni'n teimlo. Dywed Epilepsi Cymru nad oes llawdriniaeth epilepsi ar gyfer plant nac oedolion yng Nghymru ar hyn o bryd, ac ni fu am y saith mis diwethaf. A all y Prif Weinidog ddweud wrthym ni pryd y bydd hyn yn newid fel y gellir darparu llawdriniaeth hanfodol i'r bobl hynny sy'n hynod o agored i niwed ac sy'n byw gyda ffitiau na ellir mo'u rheoli, gyda'r holl risg gysylltiedig i iechyd a bywyd, pan fo'r rhan fwyaf o ganolfannau arbenigol eraill ledled y DU wedi ailddechrau llawdriniaeth epilepsi hanfodol i'w cleifion sydd ag epilepsi sy'n gwrthsefyll cyffuriau?
Fis diwethaf, cyhoeddodd Asthma UK a British Lung Foundation Wales adroddiad ynglŷn ag ailddechrau gofal sylfaenol. Roedd 70 y cant o'u buddiolwyr yn gyfrifol eu hunain am reoli symptomau a oedd yn gwaethygu, megis pwl o asthma. Dywed dros 40 y cant fod eu gofal anadlol naill ai wedi'i ohirio neu ei ganslo yn ystod y cyfnod cyfyngiadau symud, ac mae bron i chwarter yn osgoi'r GIG yn gyfan gwbl, sy'n golygu nad ydyn nhw bellach yn rheoli eu cyflwr. Wrth inni nesáu at y gaeaf nawr, pan fydd cyfraddau atgyfeirio hanesyddol ar gyfer derbyn cleifion i ysbytai oherwydd clefydau'r ysgyfaint yn cynyddu 80 y cant, beth fyddwch chi yn ei wneud nawr, yn seiliedig ar argymhellion yr adroddiad, fel ei bod hi'n rhwyddach i filoedd o bobl ledled Cymru sydd â chyflwr ar yr ysgyfaint gael gofal sylfaenol eto fel ag o'r blaen?
Yr wythnos diwethaf, lansiodd Cymorth Canser Macmillan eu hadroddiad newydd, 'The Forgotten 'C'? The impact of Covid-19 on cancer care', a oedd yn manylu ar y cynnydd sylweddol yn nifer y bobl sydd nawr yn aros am ddiagnosis a thriniaeth. Sut felly ydych chi'n ymateb i ddatganiad yr adroddiad bod yn rhaid i Lywodraeth Cymru flaenoriaethu a neilltuo gwasanaethau canser yn ystod ail don y pandemig?
Ac, yn olaf, yn dilyn eich cyhoeddiad y bydd y ffin ar gau nes i'r cyfnod cyfyngiadau symud newydd yn Lloegr ddod i ben ar 2 Rhagfyr, pa sicrwydd y gallwch chi ei roi i fyfyrwyr Cymru sy'n preswylio yn ystod y tymor mewn prifysgolion yn Lloegr y gallan nhw ddod adref i Gymru ar gyfer y Nadolig a thymor y gwyliau ar ôl i'r tymor prifysgol ddod i ben ddechrau Rhagfyr?