Part of the debate – Senedd Cymru am 4:58 pm ar 3 Tachwedd 2020.
A gaf i ddiolch i Helen Mary Jones am ei chwestiynau, a hefyd am ei chefnogaeth o ran y camau yr ydym yn eu cymryd? Dylwn i fod wedi ychwanegu yn fy ymateb i Russell George, o ran amseriad y cyhoeddiad, fod newyddion, wrth gwrs, wedi ei ddatgelu'n answyddogol ar y nos Fercher, nid o ganlyniad i unrhyw weithred gan un o swyddogion Llywodraeth Cymru, nac ychwaith gweithredoedd unrhyw un yn Trafnidiaeth Cymru neu Keolis neu Amey. Yn anffodus, datgelwyd y manylion yn answyddogol, a dyna pam roedd pobl yn darganfod canlyniad ein trafodaethau cyn inni allu ei gyhoeddi'n ffurfiol ar y dydd Iau.
O ran amserlennu, wel, efallai y bydd gwell cyfuno ag amserlenni bysiau o ystyried y rhan gynyddol y bydd gan y sector cyhoeddus wrth reoli gwasanaethau bysiau yn y dyfodol. Felly, o ystyried hyn ochr yn ochr â'r diwygiadau sy'n digwydd ynglŷn â gwasanaethau bysiau, credaf fod stori gadarnhaol iawn i'w hadrodd am sut y bydd y sector cyhoeddus yn gallu rheoli amserlenni'n well ac, ar ben hynny, trefniadau gwerthu tocynnau hefyd. Mae tocynnau integredig yn hanfodol bwysig i lawer o weithrediadau rheilffyrdd a bysiau gorau'r byd, ac fe hoffem ni weld datblygu tocynnau integredig cyn gynted â phosibl ac yna cyflwyno hynny ar draws y fasnachfraint ac ar draws y rhwydwaith bysiau. Dyna un o'r rhesymau pam rydym ni eisiau cadw arbenigedd Keolis. Mae ganddyn nhw brofiad anhygoel yn fyd-eang ym maes tocynnau integredig, a thrwy'r fenter ar y cyd byddwn yn gallu manteisio ar eu profiad a'u harbenigedd a darparu system docynnau integredig debyg yma yng Nghymru.
Gallaf sicrhau'r Aelodau a'r 2,500 o'r aelodau staff hynny yng Ngwasanaethau Rheilffyrdd Trafnidiaeth Cymru y bydd y trosglwyddiad i TfW Rail Limited ar yr un telerau ac amodau. A hoffem sicrhau bod staff yn parhau'n fodlon ac yn teimlo'n ddiogel o wybod y bydd perchnogaeth gyhoeddus yn darparu'r un telerau ac amodau, os nad rhai gwell, os gallwn eu gwella yn y blynyddoedd i ddod, â'r rhai y byddid wedi eu cynnig gan berchnogaeth breifat.
Nid oes gennym ni ddyddiad eto gan Lywodraeth y DU ynghylch cyhoeddi adolygiad Williams a'r ymateb iddo, ond mae'r Ysgrifennydd Gwladol wedi fy sicrhau na fydd yr adolygiad 'cysylltu'r undeb' yn atal cyhoeddi adolygiad Williams. Ac rwy'n credu bod hynny'n bwysig iawn oherwydd, er y caiff adolygiad 'cysylltu'r undeb' ei gynnal mewn cyfnod byr, rwy'n credu y byddai pawb yn cydnabod ei bod hi'n hen bryd cyhoeddi adroddiad Williams ac na ellir oedi mwy.
Ac o ran y costau, credaf fod angen i ni wahaniaethu rhwng dau fath o gostau: un, y costau sy'n gysylltiedig â darparu gwasanaethau yng nghyd-destun COVID, ac yna'r gyfres arall o gostau yw'r rhai sy'n gysylltiedig â darparu gwasanaethau rheilffyrdd yn y model gweithredu newydd. Gan na fyddwn yn talu elw, mae gennym y potensial bryd hynny i wneud arbedion neu ailfuddsoddi'r holl refeniw yr ydym ni'n ei dderbyn yn ôl i wasanaethau gwell. Rwy'n benderfynol o sicrhau mai'r olaf ydyw, ein bod yn gwella gwasanaethau gydag unrhyw refeniw ychwanegol yr ydym yn ei godi, yn hytrach na thalu elw, fel y byddai wedi digwydd.