Iawn, diolch yn fawr iawn. Diolch, Lywydd. A gaf fi roi rhagarweiniad i'r ddadl hon drwy ddweud nad yw wedi'i chynllunio i annog pobl i dorri amodau'r cyfyngiadau symud? I'r gwrthwyneb, rwy'n annog pobl i ufuddhau i'r cyfyngiadau, ar gyfer y cyfnod atal byr a'r cyfyngiadau a fydd ar waith ar ôl dydd Llun nesaf. Amcan cyffredinol y ddadl hon yw cwestiynu a yw'r strategaethau a ddefnyddir gan Lywodraeth Cymru, ac yn wir gan Lywodraeth y DU, yn gymesur â'r bygythiad a achosir gan COVID-19. Dylwn nodi yma fod dwylo Llywodraeth Cymru, i raddau helaeth iawn, wedi'u clymu gan ymyriadau Llywodraeth y DU, er y gwahanol drefniadau a weithredwyd gan bob Llywodraeth dros y misoedd diwethaf. Byddai gofyn bod wedi cael Llywodraeth ddewr iawn yng Nghymru i fod wedi ymateb i argyfwng COVID fel y gwnaeth Llywodraeth Sweden.

Nod fy sylwadau agoriadol yn y ddadl hon yw tynnu sylw at y ffaith bod COVID-19 wedi'i ail-gategoreiddio bellach fel clefyd nad yw'n glefyd heintus â chanlyniadau pellgyrhaeddol, neu HCID, gan grŵp HCID iechyd cyhoeddus y pedair gwlad. Yn ogystal, mae'r Pwyllgor Cynghori ar Bathogenau Peryglus hefyd o'r farn na ddylid dosbarthu COVID-19 mwyach fel clefyd heintus â chanlyniadau pellgyrhaeddol.

Mae Llywodraeth Cymru wedi pwysleisio droeon eu bod yn ymateb i gyngor a roddir iddynt gan arbenigwyr, a bod cyngor yr arbenigwyr yn seiliedig ar ystadegau a modelau rhagamcanol mewn perthynas â'r pandemig COVID. Efallai y dylem atgoffa ein hunain fod 'pandemig' yma yn gamddefnydd o'r gair, oherwydd mae Sefydliad Iechyd y Byd bellach wedi ailddiffinio'r argyfwng COVID fel 'bygythiad difrifol i iechyd', ac mae wedi datgan yn glir nad yw'n bandemig, ac mae'r sefydliad hwnnw bellach yn dadlau na ddylid defnyddio cyfyngiadau symud i fynd i'r afael â COVID-19. Os yw'r Llywodraeth a'u cynghorwyr, felly, yn dibynnu ar ystadegau COVID, mae'n hanfodol fod yr ystadegau hyn yn adlewyrchiad teg a chywir o sut mae COVID-19 yn effeithio ar y boblogaeth, ac nid yw'n adleisio'r ffigurau hurt a roddwyd gan arbenigwyr fel y'u gelwir y Grŵp Cynghori Gwyddonol ar Argyfyngau.

Yn gyntaf ymhlith yr ystadegau hyn y mae'r cynnydd yn y nifer sydd wedi'u heintio a'r cynnydd a ragwelir yn y nifer a fydd yn cael eu heintio. Fodd bynnag, mae'r ystadegau hyn yn gwbl ddibynnol ar nifer y profion a gyflawnir. O ystyried bod nifer y profion a gyflawnir, hyd yn oed gan ganiatáu ar gyfer diffygion y trefniadau profi, wedi codi ac yn dal i godi'n ddramatig, mae'n anochel y bydd y gydberthynas rhwng y nifer a heintiwyd a'r nifer sy'n cael prawf yn dangos cynnydd sylweddol yn y niferoedd y canfuwyd eu bod wedi cael y coronafeirws yn ogystal â'r rhai sydd â'r coronafeirws, ac yn hyn o beth, mae gwall sylweddol yn y bygythiad tybiedig a achosir gan COVID-19. Nid yw'r rheini sydd wedi cael y feirws, heb fawr ddim symptomau os o gwbl, yn fygythiad i'r rheini y dônt i gysylltiad â hwy—dywedir eu bod yn asymptomatig—ac eto maent wedi'u cynnwys yn y ffigurau ar gyfer heintiau newydd. O gofio bod nifer y rhai a heintiwyd yn y ffordd hon yn sylweddol yn ôl y sôn, a ddylid eu cynnwys yn ystadegau'r profion o gwbl, gan y gellid dweud bod eu heintiau'n rhai hanesyddol ac nad ydynt yn fygythiad i eraill? Dylwn nodi yma hefyd fod llawer o astudiaethau wedi dangos bod y trefniadau profi'n ddiffygiol iawn, gyda nifer fawr o bersonél gwyddonol amlwg mewn sefydliadau'n dweud ei bod yn system brofi gwbl annigonol, gyda chyfradd go fawr o groeshalogi a chanlyniadau hollol anghywir, ac eto yr ystadegau a roddir gan y cyfundrefnau profi presennol yw'r union rai y mae Llywodraeth Cymru a'i chynghorwyr yn dibynnu arnynt.