Part of the debate – Senedd Cymru am 5:05 pm ar 17 Tachwedd 2020.
Wel, cytunaf â Jenny Rathbone fod elfen enfawr o gyfiawnder cymdeithasol yn rhan o'r system drafnidiaeth. Mae'r bobl dlotaf yn fwy tebygol o fyw mewn ardal lle maen nhw'n dioddef mwy o lygredd; mae'r bobl dlotaf yn fwy tebygol o fod mewn damwain a chael eu taro gan gar; a gorfodir y bobl dlotaf i neilltuo mwy o incwm eu haelwydydd tuag at gost rhedeg car, oherwydd mae gwasanaethau wedi'u lleoli mewn mannau lle nad oes ganddyn nhw fawr o ddewis. Dyna'r system drafnidiaeth yr ydym ni wedi'i datblygu dros ddegawdau lawer a dyna sydd angen ei newid drwy gael system drafnidiaeth llawer tecach sy'n mynd i'r afael ag anghydraddoldebau a pheryglon amgylcheddol.
Felly, mae cryn rinwedd i'w hawgrym o barthau aer glân o amgylch ysgolion. Ymgynghoriad yw hwn a byddwn yn ei hannog hi ac eraill yn gryf i ymateb iddo gyda syniadau ynghylch sut y gallem ni roi grym ymarferol i'r egwyddorion yr ydym ni wedi'u nodi yn y ddogfen hon cyn gynted â phosib. Cytunaf yn llwyr â hi. Nid yw ugain mlynedd—nid dyma'r isafswm amser yr ydym yn ei bennu ar gyfer y strategaeth hon; dyma'r amserlen, y gorwel yr ydym ni'n edrych arno. Nid oes gan yr hinsawdd 20 mlynedd. Gwyddom o rybuddion pob adroddiad y mae panel y Cenhedloedd Unedig ar newid hinsawdd wedi eu cyhoeddi bod hwn yn fater brys, ac nid oes gennym ni amser hir i drawsnewid ein system drafnidiaeth; rhaid inni wneud newidiadau ar frys.
Fel y dywedais, bydd yn rhaid i'r cynllun carbon isel y bydd yn rhaid i Lywodraeth nesaf Cymru ei gyhoeddi y flwyddyn nesaf, o ba liw bynnag, gyrraedd targedau newid hinsawdd llawer mwy heriol ar gyfer trafnidiaeth. Mae hon yn ymgais i geisio achub y blaen ar hynny, er mwyn ceisio llywio ffordd o feddwl bob plaid ynghylch sut yr ydym yn ymateb i'r heriau hynny yr ydym ni i gyd wedi ymrwymo iddyn nhw. Mae pob plaid a gytunodd ar y targedau hinsawdd hynny o ostyngiad o 95 y cant mewn allyriadau carbon i gyd wedi ymrwymo i'r llwybr hwnnw o leihau allyriadau o bob sector, gan gynnwys trafnidiaeth. Ac mae'n rhaid i ni gyd roi ein pennau at ei gilydd i ganfod ffyrdd i ni wneud hynny.
Nawr, nid yw'n hawdd. Fel y gwelsom ni yn y Siambr heddiw, gall pobl sydd eisiau manteisio arno fanteisio arno, ond os byddwn yn ei wneud yn iawn, bydd yn dod â manteision i bob rhan o gymdeithas.