4. Datganiad gan Ddirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth: Llwybr Newydd — Strategaeth Drafnidiaeth Newydd i Gymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:52 pm ar 17 Tachwedd 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Labour 4:52, 17 Tachwedd 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, diolch am y cwestiynau yna. Fel y dywedodd, pan fo'r ffeithiau'n newid, rydych chi'n newid eich meddwl. Pan roedd yn gyfrifol am ysgrifennu maniffesto UKIP, roedd yn erbyn y llwybr du, ac yna newidiodd y ffeithiau, newidiodd blaid a newidiodd ei feddwl. Felly, wyddoch chi, rwy'n credu ei fod yn rhoi'r egwyddor honno ar waith yn y fan yma. Yr hyn a newidiodd, i ateb y cwestiwn, yw bod y costau wedi newid. Adeg etholiad 2016, pris ffordd liniaru'r M4 oedd oddeutu £700 miliwn, ac, erbyn i'r Prif Weinidog wneud y penderfyniad, roedd y pris yn £2 biliwn. Nawr, mae cost cyfle enfawr o fuddsoddi £2 biliwn mewn 40 milltir o ffordd drwy wlyptiroedd gwarchodedig, sy'n golygu na allwch chi ei wario ar bethau eraill. Ac mae'n anghywir yn dweud bod newid yn yr hinsawdd—. Mae'n ddrwg gennyf, Dirprwy Lywydd, mae'n parhau i heclo; rwy'n hapus i gael sgwrs wybodus gydag ef, ond mae'n anodd ymateb iddo pan na allaf glywed am beth mae'n mwmial yn ei gylch. Roedd yr achos cryf, yng nghyfiawnhad y Prif Weinidog, ynghylch colli bioamrywiaeth, na chafodd ei farnu'n briodol yn ymchwiliad yr arolygydd, ac mae cysylltiad llwyr rhwng hynny a newid yn yr hinsawdd.

Mae ei ffordd o nodweddu newid dulliau teithio fel rhwystro ffyrdd yn arwydd rwy'n credu o'r math o wleidyddiaeth y gallwn ni ei disgwyl gan Mark Reckless. Nid yw'n ymwneud â rhwystro ffyrdd o gwbl. Mae'n ymwneud â dyrannu lle ar y ffordd i'r math o ddulliau trafnidiaeth yr hoffem ni eu gweld. Rydym ni wedi gweld hyn yn ystod yr ymateb i bandemig y coronafeirws, pryd yr ydym ni wedi creu lle ychwanegol yng nghanol trefi i bobl allu cadw pellter cymdeithasol ar balmentydd. Rydym ni wedi gweld, yn ystod y pandemig, bobl yn beicio ac yn cerdded mewn ffordd nad oedden nhw o'r blaen, oherwydd bod llai o draffig ar y ffyrdd. Ac rydym ni eisiau ceisio ymwreiddio'r arferion hynny, oherwydd mae llawer o dystiolaeth, os oes ganddo ddiddordeb ynddi, o'r trefi teithio cynaliadwy yn Lloegr dros gyfnod o flynyddoedd, sy'n dangos y gallwch chi sicrhau newid ymddygiad, ond y ffordd yr ydych chi'n cynnal y newid ymddygiad hwnnw yw drwy ailddyrannu lle ar y ffordd, felly rydych chi'n annog mwy o bobl i wneud hynny. Felly, nid yw'n ymwneud â rhwystro ffyrdd; mae'n ymwneud â galluogi newid ymddygiad.

Ac o ran gwladoli rheilffyrdd, oedd, roedd yn rhywbeth a ddeilliodd o argyfwng, ond, mewn argyfwng, roedd gennym ni ddewisiadau, a chafodd y dewisiadau hynny eu llywio gan ein gwerthoedd. Roeddem yn wynebu'r un argyfwng yn union ag yr oedd yr Adran Drafnidiaeth yn ei wynebu yn Lloegr. Fe wnaethon nhw ddewis defnyddio'r dull gweithredwr pan fetho popeth arall i gadw'r masnachfreintiau hynny ar waith yn y sector preifat am ffi ac elw. Fe wnaethom ni ddewis dod â'r rheini o fewn Trafnidiaeth Cymru, dewis nad oes ganddyn nhw yn Lloegr, felly nid oes gennym ni elw a gaiff ei dynnu allan gan yn sector preifat, ond mae gennym ni elw er budd y cyhoedd.