Part of the debate – Senedd Cymru am 5:58 pm ar 17 Tachwedd 2020.
Diolch yn fawr, Dai Lloyd, a diolch yn fawr i chi am eich ymateb cadarnhaol, brwdfrydig a diffuant iawn i'r datganiad hwn, ac rwy'n gwybod gymaint y mae'n ei olygu i chi'n bersonol fel pregethwr lleyg, Aelod o'r Senedd, cyd-Aelod ers tro byd, ac yn cydnabod dros y blynyddoedd pa mor bwysig y mae datblygiad Cyngor Rhyngffydd Cymru wedi bod i Gymru. Yn wir, tybed, Dai Lloyd, a oeddech chi wedi gallu gwylio Dechrau Canu, Dechrau Canmol ar S4C nos Sul? Roedd yn ymwneud ag Wythnos Rhyngffydd, a chafwyd trafodaeth ddiddorol iawn ynghylch y cysylltiadau rhwng datganoli a chymunedau rhyngffydd. Bydd llawer wedi gweld Aled Edwards, wrth gwrs, yn siarad am y pwyntiau hyn, ond hefyd yn cydnabod sut y mae'r cyngor rhyngffydd yn dathlu Cymru fel gwlad aml-ethnig, a'r ceisiwr lloches Joseph Gnabo yn dod i Gymru fel ceisiwr lloches, yn gwneud Cymru'n gartref iddo ac yn dweud yn Gymraeg ar y rhaglen, 'Rwy'n teimlo'n ddiogel yma yng Nghymru.' Mae'r rhaglen honno'n werth ei gwylio, os nad oes unrhyw un wedi cael cyfle i'w gweld.
Ond rwy'n credu ei bod yn bwysig i mi ddweud un gair o ddiolch i'r Fforwm Cymunedau Ffydd a'r grŵp gorchwyl a gorffen ailagor mannau addoli. Oherwydd, yn gyflym iawn, fe wnaethom ni gynnull y Fforwm Cymunedau Ffydd, yr wyf i'n ei gyd-gadeirio â'r Prif Weinidog, ac rydym ni wedi cyfarfod pedair gwaith yn ystod 2020—nid ydym yn cyfarfod mor rheolaidd fel arfer. Mae'n gyfle gwerthfawr i weld pryderon gwahanol gymunedau, oherwydd eich bod chi wedi trafod yr heriau i eglwysi, capeli, mosgiau a themlau, fel yr ydym ni wedi ei wneud yn y meysydd hynny yn y Fforwm Cymunedau Ffydd. Felly, is-grŵp yw'r grŵp gorchwyl a gorffen ailagor mannau addoli. Buon nhw'n gweithio'n agos iawn gyda swyddogion i helpu i gynllunio trefniadau ailagor mannau addoli yn ddiogel. Maen nhw wedi rhoi cyngor ar ddatblygu canllawiau Llywodraeth Cymru ar gyfer mannau addoli. Yn wir, fe wnes i gyfarfod â nhw yn ystod y cyfnod atal byr diweddar, ac mae wedi bod yn ymwneud â chlywed eu pryderon, ond ceisio'r cyngor a'r arweiniad wrth i ni symud a gweithio ein ffordd allan o'r cyfyngiadau. Rwy'n credu y bu'n aruthrol, yr ymgysylltu a'r dysgu oddi wrth ein gilydd, yn Fwslimaidd, yn Hindŵiaid, yn Gristnogion, yn Iddewon ar draws y fforwm rhyngffydd hwnnw.
I gloi byddaf i'n dweud bod cyllid ar gael i grwpiau ffydd trwy ein cronfa cadernid y trydydd sector. Rydym ni wedi cael llawer iawn o geisiadau i'r gronfa cadernid hon, a'r gronfa frys hefyd, ond hefyd mae llawer o wasanaethau gwirfoddol cynghorau ar lefel y cyngor—i chi, Abertawe fyddai hynny—wedi cael arian gan Lywodraeth Cymru hefyd i helpu grwpiau lleol. Felly, mae wedi ei raeadru i lawr drwy Lywodraeth Cymru i'r lefel leol. Ond rwyf i wedi gweithio'n arbennig o galed i sicrhau bod y rhaglen cyfleusterau cymunedau, sef y cyfalaf hwnnw—ac mae llawer ohonoch yn gwybod bod galw mawr am y grantiau cyfalaf hynny ar gyfer addasu capeli, eglwysi—rwyf i wedi ehangu hyn i sicrhau y gall mosgiau a themlau a lleoliadau ffydd nad ydyn nhw'n Gristnogol gael gafael ar hyn. Ond maen nhw wedi bod yn edrych yn arbennig ar brynu offer TGCh i ganiatáu i staff a gwirfoddolwyr weithio o bell i barhau i ddarparu gwasanaethau ac, yn amlwg, i ddarparu rhai o'r mathau hynny o offer fel cyfleusterau fideo-gynadledda. Ond byddwn i'n hapus iawn, unwaith eto, i roi ychydig mwy o fanylion am sut y mae'r cyllid hwnnw, refeniw a chyfalaf, wedi cyrraedd ein grwpiau ffydd a grwpiau nad ydyn nhw'n rhai ffydd yn y lleoliadau cymunedol hynny.