Llywydd, a gaf i ddiolch i Rhun ap Iorwerth am y cwestiwn yna? Mae'n dair blynedd a hanner ers refferendwm Brexit, a chydag wythnosau i fynd nawr, mae cyflwr y paratoadau yng Nghaergybi wir yn dangos gymaint o draed moch y mae Llywodraeth y DU wedi ei wneud o ddarparu'r canlyniad yr ymgyrchodd Prif Weinidog y DU drosto. Eisteddais mewn cyfarfod, Llywydd, yn yr adeilad hwn ym mis Gorffennaf—y mis Gorffennaf ar ôl y refferendwm ym mis Mehefin—gyda'r Ysgrifennydd Gwladol dros Ymadael â'r Undeb Ewropeaidd ar y pryd, David Davis. Gofynnodd y Prif Weinidog blaenorol iddo yn benodol bryd hynny am borthladdoedd Cymru a thraffig sy'n dod o ynys Iwerddon drwy Gymru. Maen nhw wedi bod yn ymwybodol o'r broblem hon o'r cychwyn cyntaf, a dyma ni—mae'r Aelod wedi nodi'r safle ar yr ynys y mae Llywodraeth y DU yn ei ffafrio, mae'n debyg, ond nid wyf i wedi eu gweld nhw'n cyhoeddi hwnnw yn ffurfiol fel y lleoliad hyd yn oed heddiw. Ac wrth gwrs, mae Rhun ap Iorwerth yn iawn: nid yw'r systemau tollau electronig wedi eu profi eto hyd yn oed.

Nawr, y tro cyntaf i ni wybod am y trafferthion yr oedd Llywodraeth y DU ynddyn nhw oedd pan wnaethon nhw rannu hyn gyda ni ddiwedd mis Awst, ac roedd hynny oherwydd eu bod nhw wedi methu â sicrhau cytundeb yr awdurdod lleol i'r cynlluniau yr oedd ganddyn nhw ar waith ar gyfer ymdrin ag effaith gadael yr Undeb Ewropeaidd ar borthladd Caergybi. Ers hynny, rydym ni wedi gweithio gydag awdurdodau'r porthladd, y cyngor lleol a Llywodraeth Iwerddon. Mae'r Prif Gonswl Iwerddon i Gymru yn ymweld â Chaergybi heddiw, fel y mae'r Aelod yn gwybod, a chyda CThEM a Llywodraeth y DU i geisio datrys rhai o'r materion ymarferol iawn hynny y maen nhw wedi cael tair blynedd a hanner i fynd i'r afael â nhw, ac y maen nhw'n dal i fod, ar y funud olaf un hon, mewn brys i'w datrys. Mae hyn yn arwydd o'r hyn sydd i ddod, a'r rhai a ddadleuodd o'i blaid sy'n gyfrifol.