Cyflwyno Brechlyn COVID-19

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:29 pm ar 8 Rhagfyr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:29, 8 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Llywydd, diolchaf i Dawn Bowden am hynna. A gaf innau, hefyd, ddiolch i bawb sydd wedi cymryd rhan yn yr ymdrech wych honno ym Merthyr o ran y profion torfol, ond hefyd y prynhawn yma, Llywydd, yn arbennig, hoffwn i ddiolch i'r holl bobl hynny yn ein gwasanaeth iechyd sydd wedi bod yn rhan o'r rhaglen frechu? Mae gwaith enfawr wedi ei wneud yn gyflym iawn dros yr wythnosau diwethaf i ddarparu'r cymorth logistaidd, y cludiant, y man storio, y ddarpariaeth ymlaen o'r brechlyn, a heddiw rydym yn gweld ffrwyth hynny ac rwy'n siŵr y byddai pawb yn y Siambr ac o bell heddiw yn dymuno diolch i'r rhai sydd wedi gwneud hynny'n bosibl.

Diolchaf i Dawn Bowden am godi'r pwynt pwysig hwnnw am y ddeddf gofal gwrthgyfartal. Bydd hi'n gwybod mai brechu yw un o rannau cymharol brin y byd iechyd sydd â nodweddion gwrthgyferbyniol i'r ddeddf gofal gwrthgyfartal. Rwy'n cofio pan oeddwn i'n Weinidog Iechyd, a'r Aelod yn cynrychioli gweithwyr yn y gwasanaeth iechyd, cyflwynwyd y brechlyn HPV gennym ar gyfer menywod ifanc 14 oed a hŷn. Roedd y niferoedd mwyaf a fanteisiodd arno yng Nghymru gyfan ym Merthyr Tudful a'r niferoedd isaf oll yn Sir Fynwy. Ac, yn rhyfedd iawn, mae'r ffigurau hynny yn parhau hyd heddiw. Yn sir Fynwy mae 77 y cant yn manteisio ar HPV ac mae 91 y cant yng Nghwm Taf Morgannwg yn manteisio ar HPV. Felly, mae brechu yn un o'r pethau cymharol brin hynny lle nad yw'n ymddangos bod y ddeddf gofal gwrthgyfartal yn berthnasol. Mae'n bwysig iawn nad yw'n berthnasol o ran y brechlyn hwn. Mae'r ffaith bod amserlen y Cydbwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu ar gyfer cyflwyno'r brechlyn yn canolbwyntio ar oedran a bregusrwydd clinigol yn golygu, rwy'n credu, y caiff yr effaith ei theimlo gyflymaf yn y rhannau hynny o Gymru lle mae gennym ni grynodiadau uwch o boblogaethau hŷn, tlotach a mwy sâl. Ac mae hynny'n golygu, gobeithio, y byddwn ni'n gweld niferoedd uwch o'r poblogaethau hynny, gan gynnwys yn yr etholaeth a gynrychiolir gan Dawn Bowden—y byddan nhw'n gweld mantais y brechlyn hwn yn gyntaf. Ac, o gofio'r nodweddion, ac o gofio cyngor y Cydbwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu, dyna ddylai ddigwydd hefyd.