Part of the debate – Senedd Cymru am 3:27 pm ar 8 Rhagfyr 2020.
Llywydd, a gaf i ddiolch i David Rowlands am ei sylwadau a'i gwestiynau? Rwy'n croesawu'r hyn a ddywedodd David am yr adroddiad a'r argymhellion amrywiol sydd ynddo ef yn fawr iawn, a'r angen i Lywodraeth y DU fod â rhan weithredol ac, yn wir, yr angen i wahanol grwpiau, gan gynnwys grŵp gweithredu Magwyr, fod â rhan wrth gynllunio datrysiadau yn y gymuned o ran trafnidiaeth. Fe ddywedais i yn fy natganiad y bydd angen gwneud rhyw gymaint o'r penderfyniadau yn lleol, ac rwy'n credu y bydd gan grwpiau fel grŵp gweithredu Magwyr, yr wyf i wedi cyfarfod â nhw yn y gorffennol, gyda John Griffiths a Jessica Morden, swyddogaeth hollbwysig wrth helpu i gynllunio datrysiadau i'r problemau sy'n wynebu Casnewydd a'r cyffiniau.
Wrth gwrs, mae David Rowlands yn gwneud y pwynt pwysig bod yr M4 yn wythïen allweddol i economi'r de, ond ni all honno fod yn unig wythïen, a bod angen gwythïen trafnidiaeth gyhoeddus i ategu'r M4 ac, yn wir, i gynnig dewis amgen effeithiol i ddefnyddio'r M4, yn enwedig mewn cerbyd preifat. Mae integreiddio, fel y nododd David Rowlands yn briodol, yn hollbwysig. I sicrhau hyn, rydym yn bwriadu sefydlu'r uned gyflenwi honno, rydym wedi ymrwymo i femorandwm cyd-ddealltwriaeth gyda'r awdurdod lleol, ac mae gan Drafnidiaeth Cymru swyddogaeth fwy o ran integreiddio trafnidiaeth bysiau a theithio llesol a rheilffyrdd hefyd. Yn wir, mae Trafnidiaeth Cymru, yn gyfredol eleni, yn cynnal ymarfer mapio mawr o ran darparu gwasanaethau bysiau wrth inni geisio cyflwyno, yn y tymor Seneddol nesaf, ddeddfwriaeth i gymryd mwy o reolaeth dros ddarparu gwasanaethau bysiau fel y gallwn ni eu hintegreiddio nhw'n wirioneddol gyda gwasanaethau rheilffyrdd a darparu seilwaith o ran teithio llesol.
Mae cyflawni o ran datganoli seilwaith a chyllid rheilffyrdd yn eithriadol o bwysig. Rwy'n cytuno'n llwyr â David Rowlands mai'r ateb delfrydol i hyn fyddai datganoli seilwaith rheilffyrdd a'r cyllid teg i gyd-fynd â hynny. Yn absenoldeb y parodrwydd i wneud hynny, rydym y disgwyl i adolygiad cysylltedd yr undeb ac adolygiad Williams gynnig cyfryngau i Lywodraeth y DU gyflawni ar agenda codi lefel sy'n gofyn am fuddsoddiad ychwanegol a sylweddol yng Nghymru, yn enwedig o ran uwchraddio prif leiniau, yn y de ac yn y gogledd.
Rwy'n credu bod David Rowlands yn gywir hefyd i amlinellu pwysigrwydd hygyrchedd o ran datrysiadau trafnidiaeth gyhoeddus, yn enwedig o ran sicrhau eu bod nhw â chysylltiadau addas â seilwaith teithio llesol. Rwy'n falch o ddweud fod yna arwydd eglur iawn yn deillio o'r adolygiad. Pe caiff yr holl argymhellion eu cyflawni a'u gweithredu yn gymwys, fe fyddai 90 y cant o bobl y rhanbarth yn byw o fewn un filltir yn unig i goridor bysiau neu ganolfan reilffordd. Fe fyddai hwnnw'n newid enfawr o ran cyflwyno hygyrchedd llawn i boblogaeth y de-ddwyrain, ac, wrth gwrs, fe wyddom y gall y filltir olaf honno fod yn hanfodol bwysig o ran annog pobl i ymgymryd â theithio llesol er mwyn eu hiechyd a'u lles nhw. Felly, rwy'n croesawu'r pwynt a wnaeth David Rowlands ynghylch hygyrchedd yn fawr iawn.
Ac, yn olaf, rwy'n cytuno â'i bwynt ef hefyd fod angen i Lywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU weithio'n agos iawn â'i gilydd i gyflawni ar adroddiad ac argymhellion Burns, ac rwy'n edrych ymlaen at wneud hynny gyda chymheiriaid yn Llywodraeth y DU.