3. Datganiad gan Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru: Argymhellion Burns — Y Camau Nesaf

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 8 Rhagfyr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Rowlands David Rowlands UKIP 3:22, 8 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad heddiw? Fe hoffwn i fanteisio ar y cyfle hwn i ddiolch i Arglwydd Burns a'i dîm am yr adroddiad cynhwysfawr hwn ac am yr argymhellion arloesol, yn aml, a gynhwysir ynddo. Mae pob un ohonom ni'n ymwybodol iawn o ba mor bwysig yw'r M4 nid yn unig i'r de-ddwyrain, ond fel mynedfa i'r de i gyd, o gofio bod yr M4 yn cysylltu pob un o dair dinas fawr y rhanbarth. Rydym ni'n ymwybodol hefyd bod angen dybryd am ymateb i'r problemau difrifol oherwydd y tagfeydd yn nhwneli Bryn-glas.

O gofio nad yw ffordd liniaru newydd yn ddewis mwyach, mae'n rhaid inni dderbyn bod yn rhaid dod o hyd i ateb strategol a chyfannol newydd. Rwyf i o'r farn fod y dull a ddefnyddir gan Arglwydd Burns yn ddewis realistig i ffordd newydd, ac wrth galon yr adroddiad mae'r dyhead i bobl ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus yn hytrach na'r car preifat. Mae awduron yr adroddiad yn credu y bydd hyn yn ysgafnhau'r tagfeydd ym Mryn-glas, o gofio mai ceir, o bell ffordd, yw'r elfen fwyaf yn y problemau o ran tagfeydd. Ond mae'n rhaid inni dderbyn bod hyn yn galw am uno nifer o wahanol foddau trafnidiaeth â'i gilydd, ac mae'n rhaid i'r trosglwyddiad o un modd i'r llall fod yn un llyfn.

I hyn fod yn bosibl, fel y dywed yr adroddiad, mae'n rhaid cael un rhanbarth, un rhwydwaith ac un tocyn. Fe wyddom ni i gyd fod y dechnoleg ar gael i wneud i hyn ddigwydd, ac, mewn sawl ffordd, mae'n rhaid i hon fod yn flaenoriaeth wrth wireddu'r rhwydwaith trafnidiaeth newydd hwn. A wnaiff y Gweinidog roi amcan inni o unrhyw gynnydd sydd wedi bod i wireddu'r elfen bwysig hon?

I ymdrin â'r argymhellion ynglŷn â rheilffyrdd yn gyntaf, mae'r adroddiad yn nodi'r angen am orsafoedd ychwanegol ar reilffordd liniaru'r de rhwng cyffordd twnnel Hafren a Chasnewydd, ac un arall yn Llaneirwg. A gaf i, yn awr, grybwyll a llongyfarch Grŵp Gweithredu Magwyr ar Reilffyrdd, sydd eisoes wedi datblygu cynlluniau ar gyfer gorsaf ym Magwyr? Eto i gyd, o gofio bod y llinell hon yn parhau i fod dan reolaeth Network Rail, gwaetha'r modd, pa mor hyderus y mae'r Gweinidog, hyd yn oed o ystyried addewidion Chris Grayling ar ôl canslo trydaneiddio'r rheilffordd hyd Abertawe, a datganiad Network Rail bod y materion hyn yn flaenoriaeth, y byddan nhw'n cyflawni a hynny yn ôl yr amserlen a gaiff ei rhagweld? Y datrysiad gorau, wrth gwrs, fyddai i Lywodraeth Cymru gymryd rheolaeth o'r lein hon, ac rwy'n annog y Gweinidog i barhau i bwyso am hynny.

Nodir bod bysiau hefyd yn ddarn pwysig o'r jig-so trafnidiaeth. Fe fyddai'r argymhellion manwl o ran rhwydweithiau bysiau, gan gynnwys cyfleusterau parcio a theithio newydd yn ymyl go'n gyfan gwbl. Nid yw trên yn gadael gorsaf Casnewydd bum munud cyn i fws cymudo gyrraedd o'r Coed Duon yn dderbyniol mwyach.

Un o'r dyheadau eraill yn yr adroddiad yw ceisio cael pobl i ystyried y beic yn ddull dewisol o deithio. Rwyf i'n sicr o'r farn fod hyn yn yn bosibl mewn ardaloedd dinesig gyda pharhad ehangu lonydd beicio diogel, er y bydd yn llawer llai hwylus i'r rhai sy'n byw yn ardaloedd y Cymoedd gymudo i'r gwaith. Un ateb posibl i hyn fyddai sicrhau bod trafnidiaeth gyhoeddus yn hwylus ar gyfer beiciau a hynny mewn ffordd sydd mor syml a fforddiadwy â phosibl. Fe ellir cyflawni hyn drwy gael parciau beiciau diogel, sy'n cael eu gwarchod, mewn gorsafoedd rheilffordd a bysiau. Fe ddylid cael ardaloedd dynodedig hefyd ar drenau yn arbennig, ond, os oes modd, ar fysiau hefyd, fel y gellid defnyddio'r beic ar y naill ben neu'r llall o'r daith i'r gwaith. A all y Gweinidog ddweud a yw rhai o'r materion hyn yn cael eu hystyried?

Fe ddywedais i ar ddechrau fy nghyflwyniad, Llywydd, fod hwn yn adroddiad cynhwysfawr, ac rwyf i o'r farn ei fod yn amlinellu dull gwirioneddol gyfannol, ond mae llawer o elfennau ynddo y bydd yn rhaid eu hintegreiddio'n llwyr er mwyn iddo weithio, ac mae'n rhaid i Lywodraeth y DU wneud ei rhan i helpu i ariannu'r prosiect uchelgeisiol hwn. Diolch, Llywydd.