Part of the debate – Senedd Cymru am 5:34 pm ar 9 Rhagfyr 2020.
Peidiwch â chymysgu—dyna'r cyngor meddygol syml. Dyna a glywsom gan swyddogion ddoe. Peidiwch â chymysgu; ceisiwch aros gartref. Mae ffigurau COVID yn codi eto ac mae'n ymddangos eu bod allan o reolaeth. Mae meddygon rwy'n siarad â hwy wedi'u dychryn yn wirioneddol gan y sefyllfa; dyma bobl nad ydynt fel arfer yn cael braw. Byddwn yn annog Llywodraeth Cymru i fynd am brofion torfol, fel y gwnaeth Slofacia. I'r rhan fwyaf o'i phoblogaeth—dros 3 miliwn—cynhaliwyd profion mewn un penwythnos. Mae Slofacia wedi gweld gostyngiad dramatig o 60 y cant yn yr achosion o COVID—gyda chymorth, yn amlwg, neu fel arall ni fydd pobl yn cael prawf os na allant ynysu. Felly, hefyd, mae angen i Lywodraeth Cymru sefydlu ynysu â chymorth ar lefel lawer mwy radical nag y gwnaeth hyd yma, neu fel arall ni all pobl hunanynysu.
Mae angen i'r Llywodraeth ystyried tlodi fel cyflwr sy'n bodoli'n barod sy'n arwain at ganlyniadau andwyol mewn COVID, yn debyg iawn i glefyd yr ysgyfaint, clefyd y galon a'r gweddill i gyd. Rydym bob amser wedi gwybod, os ydych chi'n dlawd, fod y strôc a gewch yn waeth os ydych chi'n dlawd na phe na baech chi'n dlawd; os cewch drawiad ar y galon, mae'r trawiad ar y galon a gewch yn waeth os ydych yn dlawd na phe na baech yn dlawd. Mae hynny'n wir am COVID hefyd, a dyna pam y mae angen ynysu â chymorth arnom. Gall y Llywodraeth wneud rhywbeth nawr ynglŷn â mynd i'r afael â thlodi yn y pandemig hwn, drwy sicrhau y gall pobl hunanynysu er lles pob un ohonom. Gallai'r Llywodraeth gynnig llety am ddim a chyflogau di-dor i bobl sydd â thlodi'n gyflwr sy'n bodoli'n barod allu hunanynysu. Mae llawer o westai'n wag. Meddyliwch am hyn fel sbardun economaidd, yn ogystal â chynnig cymorth ystyrlon i fynd i'r afael â'r tlodi isorweddol ac yn y pen draw, i achub bywydau rhag COVID. Gadewch i ni gael ynysu â chymorth priodol, fel y mae sawl gwlad arall eisoes wedi'i wneud, er lles pob un ohonom. Diolch yn fawr.