Diolch, Lywydd, a diolch i'r Aelodau am eu cyfraniadau yn y ddadl. Fe geisiaf fynd i'r afael â phrif fyrdwn y dadleuon a gyflwynwyd gan grwpiau o bobl yn hytrach nag yn unigol, o ystyried nifer y bobl a siaradodd.

Mae'r Ceidwadwyr wedi dweud yn gyson yn ystod y ddadl hon eu bod yn cydnabod difrifoldeb y sefyllfa sy'n ein hwynebu. Yr hyn y gwnaethant ofyn i'r Senedd hon ei wneud wedyn yw pleidleisio i lacio'r cyfyngiadau yn wyneb llif cynyddol o heintiau coronafeirws. Nid yw hwnnw'n safbwynt rhesymegol na chynaliadwy i'w fabwysiadu. Maent wedi mynnu mwy o dystiolaeth yn rheolaidd; maent wedi mynnu tystiolaeth o'r hyn sy'n gweithio, ac mae arnaf ofn, fel y gwnaeth Alun Davies a Huw Irranca-Davies wrth ystyried y dystiolaeth honno a dyfynnu ohoni, ei bod yn ymddangos bod bron pob siaradwr Ceidwadol wedi dewis peidio ag ymwneud â'r dystiolaeth o'r hyn sy'n gweithio ar draws y Deyrnas Unedig. Mae'r dystiolaeth honno'n dystiolaeth rydym wedi'i hystyried ac rydym bellach yn ei chymhwyso i Gymru, ac mae'n ddrwg gennyf nad yw Aelodau eraill yn credu bod honno'n gymhellol, ond nid yw'r dystiolaeth gan SAGE, nid yw'r dystiolaeth gan y grŵp cynghori technegol i'w hanghofio na'i gwthio o'r neilltu am nad yw Aelodau eraill yn cytuno â hi. Ac yn y bôn, safbwynt mainc flaen yr wrthblaid swyddogol yw y dylid ymddiried yn Darren Millar, Paul Davies ac Andrew R.T. Davies i roi cyngor i'r wlad ar iechyd y cyhoedd, ond ni ddylai ein grŵp cynghori technegol, ni ddylai SAGE, ac ni ddylai pob prif swyddog meddygol yn y Deyrnas Unedig wneud hynny. Dylid rhoi'r cyngor hwnnw o'r neilltu o blaid cynigion nad ydynt wedi'u nodi mewn unrhyw ffordd ystyrlon yn y ddadl heddiw. Ni chredaf fod hwnnw'n safbwynt rhesymol a chyfrifol i'r Llywodraeth hon ei gymryd.

Ac o ran yr her a nodwyd gan Andrew R.T. Davies ar ddiwedd ei sylwadau, roedd yn ymddangos i mi fod adegau yn ystod y ddadl hon pan oedd fel pe na bai argyfwng iechyd cyhoeddus yn bodoli mewn gwirionedd, mewn amryw o'r sylwadau a wnaed gan siaradwyr Ceidwadol yn bennaf, yn y galwadau am lacio mwy ar gyfyngiadau, yn yr honiadau nad oes angen arfer y dull hwn o weithredu, ac yna yn yr honiad nad oes elfen o wleidyddiaeth yn hyn. Ond pan ddywedodd arweinydd yr wrthblaid ddoe fod Llafur wedi anwybyddu preswylwyr cartrefi gofal ar gyfer y brechlyn yma yng Nghymru, gallaf ddweud wrthych nad oedd y datganiad hwnnw'n wir, ac mae arweinydd yr wrthblaid yn gwybod nad yw'r datganiad hwnnw'n wir. Nid yn unig y mae'n gwneud anghymwynas â'r Ceidwadwyr Cymreig fod eich arweinydd yn gwneud datganiadau anwir—bwriadol anwir—mae'n gwenwyno ymddiriedaeth y cyhoedd. Ac yn yr argyfwng sy'n ein hwynebu, mae angen inni gael gonestrwydd ac uniondeb rhyngom, hyd yn oed wrth inni anghytuno. Ac nid wyf yn anghytuno â hawl Aelod i anghytuno â'r Llywodraeth, ond mae angen i bob un ohonom fod yn gyfrifol yn y ffordd yr awn ati i wneud hynny.

Er fy mod yn nodi sylwadau Rhun ap Iorwerth—ac edrychwch, rwy'n anghytuno â safbwynt Plaid Cymru—credaf fod tystiolaeth SAGE yn glir. Mae'n glir ynglŷn â'r hyn sy'n gweithio yn y Deyrnas Unedig, mae'n glir ynglŷn â'r mesurau sydd wedi gweithio yn yr Alban ac yn Lloegr, mae'n glir ynglŷn â'r dystiolaeth o'r hyn sydd wedi gweithio yng Ngogledd Iwerddon, ac ni allwn lunio polisi drwy ddewis a dethol. Rydym yn edrych ar yr hyn sydd wedi gweithio, rydym yn edrych ar y dystiolaeth o sut y mae hynny wedi gweithio, ac rydym yn ei gymhwyso. Ac rydym wedi cyhoeddi tystiolaeth sylweddol yn sail i'r safbwynt rydym wedi'i gymryd, ac mewn gwirionedd, fel y gwyddoch, yn yr Alban, mae'r Llywodraeth yno a arweinir gan Blaid Genedlaethol yr Alban wedi mabwysiadu'r un mesurau ag y gwnaethom ni eu cyflwyno fwy neu lai, y mesurau rydym yn eu trafod heddiw.

Mae'r grŵp cynghori technegol—unwaith eto, mae hwn yn bwynt a wnaed gan nifer o'r Aelodau—wedi rhoi cyngor dro ar ôl tro inni ar symud o gyfyngiadau lleol a oedd gennym cyn y cyfnod atal byr at set symlach o fesurau cenedlaethol. Dyna'r sefyllfa rydym ynddi. Efallai y bydd dull rhesymol yn bosibl yn y dyfodol, ond y cyngor clir ar hyn o bryd yw cadw at set symlach o fesurau cenedlaethol. A byddwn yn parhau i gyhoeddi'n agored y cyngor a gawn gan y gell cyngor technegol. Rydym wedi gwneud hynny ers dechrau'r pandemig. Roedd hwnnw'n benderfyniad cynnar a wneuthum o fewn y Llywodraeth, gyda chefnogaeth pob Gweinidog yn y Llywodraeth, oherwydd rydym am gael cyflenwad rheolaidd o wybodaeth y gellir ymddiried ynddi i'r cyhoedd ei gweld yn agored, gweld y wybodaeth a'r cyngor a gawn, a gwneud dewisiadau ynglŷn â sut rydym am gadw'r wlad yn ddiogel.

Ac rwy'n croesawu'r ffaith bod nifer o'r Aelodau wedi cyfeirio at y briffiau a gawsant gan fyrddau iechyd a difrifoldeb y sefyllfa—difrifoldeb y sefyllfa, boed yn Aneurin Bevan, Cwm Taf, Hywel Dda neu'n wir, yn Betsi Cadwaladr hefyd.