Y ddadl nesaf, felly, yw'r ddadl ar adroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad, adroddiad 03-20, a dwi'n galw ar Gadeirydd y pwyllgor i wneud y cynnig. Jayne Bryant.

Cynnig NDM7503 Jayne Bryant

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn ystyried adroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad – Adroddiad 03-20 a osodwyd gerbron y Senedd ar 2 Rhagfyr 2020 yn unol â Rheol Sefydlog 22.9.

2. Yn cadarnhau’r argymhelliad yn yr adroddiad fod rheol wedi’i thorri.

3. Yn penderfynu ar y canlynol am gyfnod o 21 diwrnod, ac eithrio yn ystod toriad y Senedd, gan ddechrau’n syth wedi i’r cynnig hwn gael ei dderbyn a chan ddod i ben dim hwyrach na hanner nos ar 21 Ionawr 2021:

a) bydd hawliau a breintiau’r Aelodau a’i fynediad i’r Senedd a Thŷ Hywel yn cael eu tynnu’n ôl o dan Reol Sefydlog 22.10 (ii);

b) caiff yr Aelod ei wahardd o drafodion y Senedd o dan Reol Sefydlog 20.10(iii); ac

c) ni fydd yr Aelod yn cael hawlio cyflog gan y Senedd ar gyfer y dyddiau y mae paragraffau a. a b. uchod yn gymwys iddynt, yn unol â Rheol Sefydlog 22.10A.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Lywydd. Fel Cadeirydd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad, rwy'n gwneud y cynnig yn ffurfiol. Ystyriodd y pwyllgor yr adroddiad hwn gan y cyn gomisiynydd safonau ym mis Hydref 2019. Roedd yr adroddiad yn ymwneud â chŵyn a wnaed yn erbyn Neil McEvoy AS, yn honni ei fod wedi torri'r cod ymddygiad ar gyfer yr Aelodau drwy fod yn ymosodol yn gorfforol ac ar lafar tuag at Aelod arall. Rhoddodd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad ystyriaeth ofalus i adroddiad y comisiynydd a chytunodd â chasgliad y comisiynydd fod tramgwydd wedi'i ganfod.

Mae ein hadroddiad yn nodi dyfarniad y pwyllgor ynglŷn â'r sancsiwn sy'n briodol yn yr achos hwn. Manteisiodd yr Aelod dan sylw ar y cyfle a gynigiwyd iddo drwy'r weithdrefn gwyno i ddarparu tystiolaeth lafar i'r pwyllgor. Cyflwynodd apêl i'r adroddiad hwn hefyd, a gafodd ei ystyried a'i wrthod gan berson cymwys yn gyfreithiol. Mae adroddiad yr apêl wedi'i gyflwyno, yn ogystal ag adroddiad y pwyllgor. Mae'r ffeithiau sy'n ymwneud â'r gŵyn a rheswm y pwyllgor dros ei argymhelliad wedi'u nodi'n llawn yn adroddiad y pwyllgor.

Rwy'n codi i wrthwynebu'r adroddiadau, ac rwy'n mynd i gael fy atal am rywbeth nad wyf wedi'i wneud. Mae'r teledu cylch cyfyng heb ei olygu yn profi bod datganiadau naill ai wedi'u gorliwio neu'n syml wedi'u creu. Gwrthododd y pwyllgor safonau wylio'r teledu cylch cyfyng. Fe wnaethant wrthod caniatáu imi gael tystion hefyd, felly cyhoeddais y teledu cylch cyfyng. Os edrychwch ar y fersiwn heb ei golygu o'r Senedd, nid oedd unrhyw bwyntio bys, nid oeddwn yn wyneb Mick Antoniw; nid oedd hynny'n wir. Honnodd Mick Antoniw fy mod wedi mynd tuag ato'n ymosodol mewn modd ymosodol. Wel, mae'r teledu cylch cyfyng yn dangos na ddigwyddodd hynny. Daliais y drws ar agor i Mick Antoniw mewn gwirionedd. Honnodd Mick Antoniw fy mod wedi mynd ar ei ôl a rhwystro ei lwybr i'r Siambr hon, ond unwaith eto mae'r teledu cylch cyfyng—mae yno i bawb ei weld—yn dangos na ddigwyddodd hynny. Roedd yn honiad anwir. 

Ond nid yw'r gwirionedd yn bwysig yma, ydy e? Mae'n ymwneud â'r adroddiad hwn. Gwyddom bellach fod swyddogion y cyn gomisiynydd safonau wedi trafod ar ba sail i fy erlid cyn i unrhyw ddatganiadau gael eu cyflwyno. Byddai hyn yn anghredadwy pe na bai'n wir. Byddai'n anghredadwy pe na bai'n wir. A hefyd heb edrych ar y teledu cylch cyfyng. Nawr, casglwyd y datganiadau gan yr aelod o staff a gyfeiriodd ataf fel math o anifail. Disgrifiodd fi fel math o anifail, a chaniatawyd i'r person diduedd hwnnw fynd i gasglu'r datganiadau ar ôl iddynt benderfynu sut i fy erlid. Felly, yn amlwg, dim rhagfarn yno. 

Roedd recordiad arall, y gwrandewais arno, a chyn imi wneud fy apêl—mae hyn yn wych; mae angen i'r cyhoedd wrando ar hyn—cyn imi wneud fy apêl, trafododd swyddogion sut i sicrhau bod fy apêl yn methu. Ac roedd aelod uchel iawn o'r Senedd hon, uwch swyddog uchel iawn, yn eithaf agored i hynny—yn eithaf agored i'r peth. Felly, cyn imi wneud fy apêl, cyn imi wneud yr apêl—. Mae'n ddrwg gennyf, nid yn agored, yn sympathetig. Y gair oedd 'sympathetig'. Roedd y swyddog yma'n sympathetig i sicrhau bod fy apêl yn methu. 

Felly, yr hyn sydd gennym yma yw Senedd o safonau dwbl. Collais yr apêl, yn amlwg. Roeddwn bob amser yn mynd i golli'r apêl. Mae gennym safonau dwbl yma, yn yr adeilad hwn. Rwyf wedi cael dau AS yn gweiddi'n gorfforol yn fy wyneb—yn gorfforol. Ni wneuthum ymateb. Ni wnaed dim. Mae pobl wedi fy rhegi. Ni wnaed dim. Rwyf wedi cael fy sarhau'n rheolaidd yn y Siambr hon. Rwyf wedi cael fy ngalw'n hiliol, yn rhywun sy'n casáu gwragedd—beth bynnag y gallwch feddwl amdano, cefais fy ngalw'n hynny. Nid yw byth yn cael ei glywed, ac nid oes dim yn cael ei wneud. Pryd bynnag y byddaf yn cwyno, nid oes dim yn cael ei wneud. Mae fy staff, ac rwyf am ganmol fy staff gwych nawr, mae wedi'i gofnodi—mae wedi'i gofnodi—eu bod wedi cael eu bwlio yn y lle hwn gan wleidyddion a chan staff gwleidyddion.

Rwy'n credu y bydd y cyhoedd yn ei weld yn ddiddorol ei fod yn cael ei ystyried yn fater mwy difrifol i alw gwleidydd Llafur yn Dori coch mewn ffordd ymosodol, na chyflawni troseddau. Rwy'n cael cosb fwy llym yma am ddweud rhywbeth wrth gyd-wleidydd mewn coridor, mwy o gosb na phobl sydd wedi cyflawni troseddau fel Aelodau o'r Senedd hon. Syfrdanol. Syfrdanol. Ond rwy'n credu ei fod yn iawn, mewn gwirionedd, oherwydd, fel person lliw—a byddwch chi i gyd allan yno, pob un ohonoch chi bobl liw allan yno, yn gwybod beth rwy'n ei ddweud yma—rwyf wedi arfer â'r driniaeth hon. Dyma'r ffordd y mae pethau. 

Ymhen chwe mis, ni fydd yr un o'r bobl hyn yma'n bwysig, a mater i chi allan yno fydd hynny. Mae gennych ddyfodol Cymru yn eich dwylo. Nid oes ots heddiw fy mod i'n mynd i gael fy nhaflu allan am dair wythnos, oherwydd ymhen chwe mis mae gennym bleidlais ac mae 59 o benolau ar seddi yma y gallwch chi eu pleidleisio o'u swyddi. Felly, rwy'n eich annog i gyd i gefnogi Plaid y Genedl Gymreig a chael y maen i'r wal. Diolch yn fawr. 

Mae bwlio o unrhyw fath yn ymddygiad ffiaidd. Rhaid inni wneud popeth yn ein gallu i'w ddileu ym mhob un o'i ffurfiau. Efallai nad yw'r hyn y cyhuddwyd Neil ohono yn dderbyniol, ond nid yw o reidrwydd yn effeithio mwy ar y dioddefwr na'r bwlio a wneir yn y Siambr, lle mae ymlid o'r fath yn digwydd yn rheolaidd. Dylem i gyd fod yn gyfarwydd â herio a heclo yn y lle hwn, ond mae'r llinell rhwng hynny a cham-drin yn aml yn cael ei chroesi. Rwy'n siŵr y bydd rhai Aelodau'n esgusodi eu hymddygiad fel 'herian'. Wel, mae gwahaniaeth mawr iawn rhwng herian cyfeillgar a'r ymosodiad sy'n aml yn wynebu unrhyw un yn y lle hwn sydd â barn wahanol. Nid herian yw hynny; mae'n fodd o dawelu a gwahardd safbwyntiau gwahanol, fel y mae rhai Aelodau o'r lle hwn yn ymfalchïo mewn anwybyddu Aelodau eraill. A phan wrthwynebais un neu ddau ohonynt a dweud wrthynt am gau eu cegau am fod eu hymlid mor ymwthiol, fi oedd yn cael cais i ymddiheuro, nid hwy. Fel arfer mewn diwylliant bwlio, roedd y bwlis yn darlunio eu hunain fel y rhai a gafodd gam.

Mae Aelodau o'r lle hwn wedi siarad llawer o eiriau ffugdduwiol am fwlio a pha mor niweidiol ydyw, ac wrth gwrs, mae llawer o'r Aelodau'n bobl ddymunol, broffesiynol, neu o leiaf maent yn ddigon cwrtais i wrando, hyd yn oed os nad ydynt yn cytuno. Faint o'r Aelodau o'r lle hwn sy'n condemnio Neil McEvoy nawr, sydd wedi ceisio gwneud rhywbeth am y bwlio sy'n digwydd? Faint ohonoch sydd wedi siarad amdano neu ei wrthsefyll pan fydd yn digwydd?

Heddiw yw'r tro cyntaf inni drafod achos posibl ohono'n digwydd—pam? Mae'r lle hwn i fod i ymwneud â chydraddoldeb, ac eto yr unig beth sy'n gyfartal yn ei gylch yw bod nifer yr adegau y mae bwlio wedi'i adael heb ei drin yn hafal i'r nifer o weithiau y mae wedi digwydd. Os pleidleisiwn dros y cynnig hwn, rwy'n pryderu mai'r canfyddiad fydd ein bod yn mynd i'r afael â bwlio yn y lle hwn, ac mai dyma'r unig achos a geir ohono'n digwydd. Byddai hynny'n ystumio'r gwirionedd yn aruthrol, i'r graddau y byddai'n gwbl anonest. Mae bwlio'n digwydd yn aml yma ac eto, yr unig dro y mae wedi'i godi fel achos o dorri polisi neu safonau gwrth-fwlio yw ar adeg pan fo'r gŵyn wedi'i hysgogi gan enillion gwleidyddol. Ac mae angen i unrhyw un sy'n credu nad yw bwlio'n digwydd yma addysgu eu hunain ynglŷn â beth yw bwlio goddefol-ymosodol mewn gwirionedd. Os ydym o ddifrif am i Gymru gael ei llywodraethu gan bobl o drawstoriad mwy cynrychioliadol o gymdeithas, yn hytrach na Llywodraeth sy'n cynnwys pobl o'r dosbarth gwleidyddol sydd gennym heddiw i raddau helaeth, rhaid inni weithredu yn erbyn bwlio bob tro y mae'n digwydd, nid dim ond ar yr adegau pan fydd ychydig o bobl yn barnu ei bod yn wleidyddol fanteisiol i wneud hynny. Diolch.

Lywydd, nid fy nymuniad na'm bwriad oedd siarad yn y ddadl ar yr adroddiad hwn gan y pwyllgor safonau. Ar achlysuron arferol, ar fater mor ddifrifol â hyn, byddai'r Aelod y canfuwyd ei fod yn torri safonau'r Senedd hon yn dangos y cwrteisi a'r uniondeb i fanteisio ar y cyfle i ymddiheuro i'r Senedd ac i bobl Cymru, a dyna fyddai'r peth priodol i'w wneud. Fodd bynnag, ni allaf aros yn dawel ar y mater hwn. Mae'r Aelod wedi ymosod yn gyhoeddus ar onestrwydd adroddiad y pwyllgor, y tystion annibynnol a minnau hefyd. Mewn arddull Trumpaidd bron yn ei gyfryngau cymdeithasol, mae'n awgrymu bod y pwyllgor yn ei erlid am fod yn berson lliw a aned yng Nghymru. Mae hon yn ymgais gwbl anwir a gresynus i dynnu sylw oddi wrth ei ymddygiad ei hun.

Lywydd, rwy'n croesawu adroddiad y pwyllgor ar fater sydd wedi bod yn hongian uwch fy mhen ers dros 18 mis. Credaf fod y casgliadau y daethpwyd iddynt yn gwbl gywir ac yn gyson â thystiolaeth tyst annibynnol. Lywydd, ni ellir rhoi lle i fwlio na hyd yn oed y bygythiad o drais corfforol yn y lle hwn. Ni ddylid byth ganiatáu i ymddygiad o'r fath gael ei normaleiddio. Dyna pam yr euthum ar drywydd y gŵyn. Nid oedd yn bleser gennyf wneud hynny, ond ni ellir bychanu difrifoldeb y digwyddiad, fel sy'n amlwg o dystiolaeth tyst annibynnol. [Torri ar draws.] Am fisoedd ar ôl hynny, am fisoedd ar ôl—[Torri ar draws.] Am fisoedd ar ôl hynny, roeddwn bob amser—[Torri ar draws.]

Neil McEvoy, gwrandawyd arnoch yn dawel. A wnewch chi ganiatáu i Mick Antoniw gael ei glywed mewn tawelwch?

Am fisoedd ar ôl hynny, byddwn bob amser yn sicrhau, wrth gerdded i'r Siambr, fy mod yng nghwmni pobl eraill neu'n effro i'r gofod o fy nghwmpas, rhag ofn i'r Aelod ddod ataf neu ymosod arnaf. Dyma roeddwn yn ei ddisgwyl gan Aelod o'r Senedd hon a ddywedodd wrthyf y byddai'n 'fy nghael i', bygythiad rwy'n ei gymryd o ddifrif. Nid dyma'r amgylchedd roeddwn yn disgwyl gweithio ynddo pan sefais i gael fy ethol i'r swydd gyhoeddus hon, ac ni ddylid caniatáu iddo gael ei normaleiddio mewn unrhyw ffordd.

Lywydd, mae gennyf bryder ehangach. Mae'r Aelod hwn wedi'i atal o ddyletswyddau cyhoeddus fel cynghorydd yng Nghaerdydd ar ddau achlysur gwahanol am fwlio ac ymddygiad bygythiol. Mae'r rhain yn faterion a gofnodwyd yn gyhoeddus. Dyma'r trydydd achlysur. Fy mhryder i yw bod Neil McEvoy yn gwrthod derbyn y gwir. Y gwir amdani yw ei fod yn fwli cyfresol ac yn berson ymosodol y mae ei ymddygiad yn dwyn anfri ar y lle hwn. Lywydd, mae ymddygiad yr Aelod hwn hefyd wedi cael effaith andwyol ar gyflogeion unigol y lle hwn, fel y gwelir o dystiolaeth y tyst. Yn fy marn i, ni ellir caniatáu i'r math hwn o ymddygiad barhau.

Diolch i'r pwyllgor a'i staff a holl staff swyddfa'r comisiynydd safonau am eu diwydrwydd yn y ffordd y maent wedi cyflawni eu dyletswyddau'n briodol.

Galwaf ar Jayne Bryant i ymateb i'r ddadl.

Diolch, Lywydd. Hoffwn ddiolch i'r holl Aelodau am gymryd rhan yn y ddadl. Hoffwn gofnodi nad ydym, fel pwyllgor, yn gwneud y penderfyniadau hyn yn ysgafn mewn unrhyw ffordd, ac rydym yn gyfan gwbl o ddifrif ynglŷn â'n rôl. Mae'n adroddiad pwyllgor trawsbleidiol unfrydol. Hoffwn hefyd gofnodi'r ffaith bod y pwyllgor yn glir nad oes lle i ymddygiad amhriodol yn y Senedd. Rydym wedi arddel safbwynt pendant ar y mater drwy'r Senedd gyfan, a gallaf sicrhau'r holl Aelodau y byddwn yn parhau i wneud hynny. Rwy'n hynod ddiolchgar i Michelle Brown am godi'r mater yn ymwneud â bwlio. Yn amlwg, ni allwn ond ymdrin â'r adroddiadau sydd o'n blaenau fel pwyllgor. Ond byddwn yn annog pob Aelod i gymryd rhan yn yr ymgyrch Hawl i Herio sy'n cael ei rhedeg gan y Comisiwn, gan nad oes lle i fwlio yn y sefydliad hwn. Mae'n fater difrifol.

I orffen, i atgoffa'r Aelodau, nid ail-wneud yr ymchwiliad a gwblhawyd gan y comisiynydd yw diben y cam pwyllgor. Ei ddiben yw ystyried yr hyn a gyflwynir yn yr adroddiad a dod i gasgliad ynghylch a ydym o'r farn fod yr hyn a ddigwyddodd yn torri'r cod ymddygiad a pha sancsiwn, os o gwbl, sy'n briodol. Ystyriodd yr apêl annibynnol y broses a ddilynwyd gan y pwyllgor wrth ystyried yr adroddiad hwn, gan gynnwys ein penderfyniad i beidio â gwylio'r teledu cylch cyfyng, a chanfu fod y pwyllgor wedi dilyn y weithdrefn fel y'i nodwyd. Yr apêl annibynnol a gynhaliwyd gan Syr John Griffith Williams oedd honno. Rwy'n annog y Senedd i gefnogi adroddiad y pwyllgor hwn.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwthwynebiad.] Dwi'n gohirio'r bleidlais, felly, tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.