Diolch yn fawr, Llywydd. Sawl gwaith heddiw, mae'r Bil cwricwlwm ac asesu wedi ei ddisgrifio yn un 'beiddgar, mawr ac uchelgeisiol', ac mae'n rhaid i mi gyfaddef am 19:40 heno, nad wyf i'n teimlo dim o'r pethau hynny, ond byddaf i'n rhoi fy nghynnig gorau arni wrth geisio ymateb i'r pwyntiau sydd wedi eu codi.

Yn gyntaf, a gaf i ailadrodd fy niolch i'r holl bwyllgorau dan sylw? Rwy'n credu y dylai'r pwyllgor plant a phobl ifanc gael ei gydnabod yn arbennig, gan fy mod i'n credu bod yr adroddiad y maen nhw wedi'i lunio—nid wyf i'n cytuno â'r cyfan, ond rwy'n credu bod safon yr adroddiad hwnnw yn dangos pwysigrwydd craffu yn y Senedd benodol hon, yn y Senedd hon, ac rwy'n ddiolchgar iawn am yr holl waith sydd wedi ei wneud.

Nawr, mae llawer o'r ddadl heddiw wedi ymwneud â chodi safonau a chau'r bwlch cyrhaeddiad. Gadewch i mi fod yn gwbl glir: mae cwricwlwm newydd wrth wraidd hynny, ond ni all cwricwlwm ar ei ben ei hun wneud yr holl waith trwm, a dyna pam mae'r cwricwlwm yn rhan o gyfres ehangach o ddiwygiadau addysg Llywodraeth Cymru sy'n canolbwyntio ar wella addysgeg, sy'n canolbwyntio ar raglen ddiwygiedig o addysg gychwynnol i athrawon—y buddsoddiad unigol mwyaf mewn dysgu proffesiynol yr ydym ni erioed wedi ei weld yn hanes y Senedd hon; cyfundrefn ddiwygiedig o atebolrwydd sy'n ysgogi'r math cywir o ymddygiad yn ein hysgolion. Felly, ydy, yn hollol, mae'r cwricwlwm yn bwysig, ond peidiwch â meddwl y gall y cwricwlwm yn unig gyflawni'r nodau hyn; mae'n rhan o raglen ddiwygio ehangach.

Rwyf i wedi sôn am sut yr ydym ni'n bwriadu mynd i'r afael ag iechyd meddwl, ond rwyf i yn credu y bydd bod â dyletswydd i roi sylw i iechyd meddwl a lles wrth gynllunio eich cwricwlwm, ochr yn ochr â'r rheidrwydd llwyr—y rheidrwydd cyfreithiol—i addysgu iechyd meddwl a gwydnwch yn ein hysgolion, rwy'n credu yn mynd â ni gam enfawr ymlaen.  

Soniodd Mick Antoniw am y gwaith aruthrol sydd wedi ei wneud i edrych ar y mater hawliau. Ac mae Darren Millar newydd ddisgrifio'r Bil hwn fel gwrthdaro rhwng hawliau rhieni a hawliau'r wladwriaeth. Wel, dywedaf wrthych chi, Darren, mae hyn yn ymwneud â symud hawliau ac mae'n ymwneud â symud at hawliau plant, a rhoi'r pwyslais yn llwyr ar hawliau plant yn y ffordd yr ydym yn eu haddysgu. Ac ni fyddaf yn ymddiheuro am hynny.

Rwy'n ddiolchgar am gefnogaeth Suzy Davies, ac mae hi ac Aelodau eraill wedi codi'r mater o ran sut, ar hyn o bryd, y caiff ysgolion o natur grefyddol eu trin o fewn y ddeddfwriaeth. Mae yna anghysondeb sydd yn gosod beichiau ychwanegol ac rwyf i, fel y dywedais i yn fy sylwadau agoriadol, yn bwriadu cyflwyno gwelliant a fydd yn mynd i'r afael â'r mater hwnnw.

Soniodd Suzy hefyd am lywodraethwyr, ac unwaith eto rydym ni wedi clywed llawer gan Darren Millar am rieni. Mae'n rhaid cytuno ar y cwricwlwm lleol mewn ysgol: yn gyntaf, mae'n rhaid ymgynghori arno gyda rhieni, ac mae'n rhaid i gorff llywodraethu gytuno arno. A'r tro diwethaf i mi edrych, roedd gennym ni gynrychiolaeth sylweddol gan rieni ar ein cyrff llywodraethu. Nid achos yw hwn lle na fydd rhieni yn cael y cyfle—yn wir, bydd gan rieni fwy o gyfle i siarad am yr hyn sy'n cael ei drafod a'i addysgu yn eu hysgol nag sydd ganddyn nhw ar hyn o bryd o dan y system lle mae Llywodraethau blaenorol wedi pennu'r hyn sydd i'w ddysgu. Felly, byddwn i'n dadlau bod gan rieni fwy o ran a mwy o lais mewn cwricwla lleol nag sydd ganddyn nhw ar hyn o bryd.

A gaf i sôn am addysg cydberthynas a rhywioldeb a mynd i'r afael â'r materion a gododd Caroline Jones? Ni fyddaf i'n ildio ar fy safbwynt ein bod ni o'r diwedd yn cael gwared ar yr anghysondeb bod modd atal plant rhag mynychu rhai pynciau yn eu hysgolion. Mae'n rhaid i blant—mae'n rhaid iddyn nhw—gael y cyfle i fanteisio ar wybodaeth sy'n eu cadw'n ddiogel rhag niwed ac sy'n caniatáu iddyn nhw lywio'r byd yr ydym yn byw ynddo. Yn y cwricwlwm newydd, bydd gan bob plentyn yr hawl i gael yr wybodaeth sy'n eu cadw'n wybodus o ran y materion hanfodol hyn, i gadw'n ddiogel ar-lein, i wybod beth sy'n iawn ac yn anghywir, er mwyn iddyn nhw allu codi materion sy'n peri pryder gydag oedolion cyfrifol ac amddiffyn eu hunain os oes angen. Nawr, efallai fod yr Aelod yn codi'r materion hyn gyda'r hyn y mae hi'n ei ystyried yn fwriadau da. Mae'n rhaid i mi ddweud wrthych chi, Caroline, rwy'n synnu bod eich etholwyr yn cyflwyno deunydd a fydd yn cael ei addysgu yn y cwricwlwm hwn, oherwydd rwyf i newydd gael fy nghyhuddo gan Aelodau eraill yn dweud nad wyf i wedi gwneud digon o waith ac nad yw'r pethau'n barod eto. Felly, ni all y ddau beth fod yn wir. Nid yw'r cwricwlwm yn bodoli tan 2022, ac nid pwyslais ein cwricwlwm newydd yw'r hyn sydd wedi ei ddangos i chi. Na—yn bendant. Ac os oeddech chi'n poeni gymaint yn eu cylch, yna byddwn i wedi gobeithio y byddech chi wedi ysgrifennu ataf i fel y Gweinidog i ddatgelu'r hyn yr ydych chi'n credu sy'n cael ei ddysgu yn ysgolion Cymru ar hyn o bryd.

Gadewch i mi fod yn gwbl glir i'r Aelodau yn y Siambr hon: rwy'n ymwybodol o ddewis y cyd-deithwyr y mae Caroline Jones wedi dewis cysylltu ei hun â nhw ar hyn o bryd. Wyddoch chi, mae'n gymysgedd peryglus o ddylanwadau niweidiol, rhagfarn ddi-sail a chynllwynio pedoffeil. Ac mae'r ffordd y mae rhai o fy nghyd-Aelodau yma yn y Siambr hon wedi eu cyfarch gan yr unigolion hynny, ac rydych chi'n gwybod am beth rwy'n sôn, yn warthus—yn warthus. Rwyf i'n fodlon ei ddioddef fel y Gweinidog, ond nid wyf i'n credu y dylai Aelodau eraill o'r Siambr hon hefyd fod yn destun y math hwnnw o gam-drin, a dylech chi ymbellhau oddi wrtho—[Torri ar draws.] Dylech chi ymbellhau oddi wrtho—[Torri ar draws.] Dylech chi ymbellhau oddi wrtho.

Y gwirionedd yw, Laura, nad yw eich profiad yn anarferol. Ar y gorau, cefais i fy addysg rhyw o ddarllen llyfr Judy Blume; ar y gwaethaf, roedd yn gopi treuliedig iawn o nofel Jackie Collins a gafodd ei basio o amgylch yr ystafell ddosbarth. Ond mae'n rhaid i mi ddweud wrthych chi nawr, Llywydd, fod dylanwadau llawer mwy maleisus ar gael i'n plant fynd atyn nhw nawr. Mae'r pethau y gallan nhw eu gweld wrth glicio botwm yn beryglus iawn ac yn niweidiol i'w lles, ac mae angen i ni eu diogelu, ac mae angen i ni roi'r wybodaeth iddyn nhw nad yw'r hyn y maen nhw'n ei weld ar y sgrin honno yn adlewyrchu beth yw perthynas iach, nac yn amlygu beth yw perthynas rywiol iach. Mae angen i ni weithredu. Mae angen i ni weithredu, oherwydd bod plant Cymru yn dibynnu arnom ni i weithredu, a dibynnu arnom ni i fod yn ddigon dewr i herio'r gamwybodaeth.

Siân Gwenllian, hoffwn eich sicrhau fy mod i'n cymryd argymhellion y pwyllgor o ddifrif ynglŷn â'r ymgyrch gwybodaeth i'r cyhoedd, gan fy mod i'n cydnabod bod yna rieni sydd yn wir wedi drysu a chael braw oherwydd y gamwybodaeth sy'n cael ei lledaenu. Mae angen i ni fod yn glir iawn ynglŷn â sut olwg fydd ar addysg cydberthynas a rhywioldeb yng Nghymru, ac efallai'n bwysicach, yr hyn na fydd yn ei gynnwys. Rwyf i'n ymrwymo i'r ffaith y bydd y gwaith hwnnw'n dechrau yn y flwyddyn newydd, fel y gallwn ni symud ymlaen yn hyderus.

Llywydd, am y tro cyntaf yn hanes ein cenedl, mae gennym ni gyfle i greu cwricwlwm sydd wedi ei greu yng Nghymru gan ein hymarferwyr, i'w gyflwyno gan ein hymarferwyr i'n plant. Siân Gwenllian, ni fydd unrhyw ffordd i blant yng Nghymru ddianc rhag hanes a straeon Cymru. Nid oes unrhyw ffordd, oherwydd ein bod ni wedi rhoi cyfrif am hynny yn ein meysydd dysgu a phrofiad a'n datganiadau o 'yr hyn sy'n bwysig'. Ond dyma gyfle i'n plant gael y sgiliau, yr wybodaeth a'r profiadau a fydd yn sicrhau, pan fyddan nhw'n gadael ein system addysg, y gallan nhw fod yn unigolion llwyddiannus, hapus, iach a hyderus a fydd yn dwyn ein cenedl yn ei blaen, oherwydd pan fyddwn yn newid ein cwricwlwm byddwn, yn wir, yn newid ein plant. Byddwn yn newid eu dyfodol, ac wrth wneud hynny, rydym yn newid ffawd y wlad hon.