Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 15 Rhagfyr 2020.
Wel, diolchaf i'r Aelod. Mae'n faes hollol bwysig, wrth gwrs. Mae'n codi yn yr holl sgyrsiau yr wyf i'n eu cael pan fyddaf yn siarad â phobl y tu hwnt i'r Senedd. Mae'n codi mewn sgyrsiau gyda'n gweithwyr iechyd, sydd wedi bod trwy flwyddyn ofnadwy nid yn unig o ran straen corfforol y gwaith y maen nhw'n ei wneud, ond y traul emosiynol sy'n cael ei achosi o weld pobl a fyddai fel arall yn heini ac iach yn dioddef o'r clefyd ofnadwy hwn. Mae'n codi yn rheolaidd iawn yn y trafodaethau yr wyf i'n eu cael gyda phobl ifanc, sy'n effro iawn i'r effaith y bydd eleni wedi ei chael ar eu synnwyr o wydnwch ac edrych i'r dyfodol.
Rwy'n credu mai'r hyn yr ydym ni wedi ei ddysgu drwy'r llu o wahanol asesiadau effaith yr ydym ni wedi eu cynnal yw bod yn rhaid darparu gwasanaethau iechyd meddwl mewn amrywiaeth o wahanol ffyrdd, oherwydd bydd y math o gymorth y gallai unrhyw berson unigol ddymuno ei gael amrywio o'r ffordd y bydd pobl eraill yn dymuno cael gafael arno. Dyna pam mae gennym ni'r amrywiaeth o wasanaethau sydd gennym ni: llinell gymorth 24 awr, saith diwrnod yr wythnos i bobl sydd eisiau siarad â rhywun nad ydyn nhw angen ei gyfarfod eto, ac i rai pobl dyna'r ffordd orau o ymdrin ag ef. Dydyn nhw ddim eisiau cael sgwrs yn barhaus; maen nhw eisiau gallu siarad gyda rhywun gan wybod bod y person hwnnw yn fedrus ac yn gallu eu helpu, a chan wybod, pan fyddan nhw'n rhoi'r ffôn i lawr, mai dyna ddiwedd y sgwrs. Mae ein pobl ifanc yn aml yn tueddu i ffafrio mathau o gymorth ar-lein gyda phroblemau iechyd a llesiant meddwl. Maen nhw'n hoffi defnyddio'r ymarferion a'r cymorth sydd ar gael yn y ffordd honno, a byddai'n well gan bobl eraill eistedd wyneb yn wyneb â rhywun a gwybod, os bydd angen siarad â'r person hwnnw eto yr wythnos nesaf, y bydd y person hwnnw ar gael iddyn nhw. Rydym ni wedi cryfhau'r holl feysydd hynny yn yr ymateb yr ydym ni wedi ei wneud dros y misoedd diwethaf, i geisio ymateb i'r effaith ar synnwyr pobl o lesiant.
Mae cyfeirio at y gwasanaethau hynny yn dibynnu nid yn unig ar yr hyn y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud, ond ar ein partneriaid yn y trydydd sector, fel Mind Cymru, ac yn ein gwasanaethau cyhoeddus hefyd. Wrth i ni gychwyn y flwyddyn nesaf, pryd yr ydym ni'n gobeithio yn fawr iawn y bydd mwy o resymau dros fod yn obeithiol y bydd y profiad hwn yn dod i ben, bydd angen i ni roi sylw o hyd nid yn unig i effeithiau uniongyrchol y feirws, ond yr effaith hirdymor y gall coronafeirws ei chael ar lesiant corfforol pobl, ond hefyd eu llesiant meddyliol.