Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 3:32 pm ar 16 Rhagfyr 2020.
Diolch am yr ateb hwnnw, Weinidog. Ac ydych, rydych wedi gwneud nifer o newidiadau sylweddol i'r system etholiadau lleol, ac rydych wedi sôn am rai ohonynt heddiw mewn gwirionedd. Ond rydym wedi colli cyfle, a fyddai wedi cynyddu ymgysylltiad yr etholwyr yn ehangach, i sicrhau system etholiadol fwy cyfrannol ar gyfer cynghorau lleol. Nawr, gwn fod eich deddfwriaeth yn caniatáu i awdurdodau lleol fabwysiadu'r model pleidlais drosglwyddadwy sengl, ond nid yw'n gorfodi iddynt wneud hynny, ac nid yw hyd yn oed yn eu gorfodi i ofyn i'w hetholwyr a fyddent yn awyddus i'r system honno fod ar waith. Nid wyf yn credu y bydd unrhyw gyngor yng Nghymru yn mabwysiadu system fwy cyfrannol o'i wirfodd, oherwydd yn y bôn mae'r rhai sydd mewn grym bob amser yn amharod iawn i newid y system bleidleisio sydd wedi’u rhoi mewn grym, rhag ofn y bydd yn arwain at ganlyniadau gwahanol y tro nesaf. Felly, mewn gwirionedd, onid yw cynnwys yr opsiwn i gynnal etholiad pleidlais drosglwyddadwy sengl yn eithaf diystyr? Heb ei wneud yn orfodol, mae'n ymddangos fel pe baech yn defnyddio'r system ddemocrataidd yn sinigaidd i warchod eich ffrindiau yn siambr y cyngor, sydd, heb amheuaeth, yn dosbarthu taflenni ac yn cnocio drysau i chi yn gyfnewid am hynny. Felly, Weinidog, a wnewch chi ystyried opsiynau i orfodi cynghorau lleol i ddefnyddio model etholiadol mwy cyfrannol, neu a fydd pleidleiswyr yn gaeth i’r system bresennol am byth?