Yn fy natganiad 90 eiliad, hoffwn dalu teyrnged i Cath Pendleton o Troed-y-rhiw ym Merthyr Tudful, y cyfeirir ati yr wythnos hon ar BBC Wales fel môr-forwyn Merthyr. Mae'r Senedd hon heddiw yn cofnodi mai Cath Pendleton oedd y ferch gyntaf erioed i nofio milltir yn nyfroedd rhewllyd Antartica, cyflawniad personol anhygoel, a chyflawniad pwysig yn fy etholaeth i, sef Merthyr Tudful a Rhymni, ac mae bellach hefyd yn gyflawniad a gofnodwyd i Gymru.

I'r rhai a ddilynodd y stori ddramatig ar y teledu, efallai eich bod chi, fel fi, wedi gofyn y cwestiwn: pam? Ond clywsom Cath yn siarad am ei bywyd, ei gwasanaeth yn y lluoedd, yr heriau y mae hi a'i theulu wedi'u hwynebu, a sut y dechreuodd fwynhau brwydrau meddyliol a chorfforol nofio mor eithafol. Roedd yn anhygoel ei ddilyn. Mae'n enghraifft ragorol o sut y gall unigolion gyflawni pethau rhyfeddol drwy osod nodau personol, a thrwy gael y bobl a'r gefnogaeth iawn o'u cwmpas. A gaf fi ddweud fy mod yn falch iawn na ddangosodd y morfilod danheddog lawer o ddiddordeb yn y cwch gwynt a aeth â Cath i'r dyfroedd rhewllyd dwfn hynny?

Felly, ar ran y Senedd hon, Senedd Cymru, hoffwn longyfarch môr-forwyn Merthyr, Cath Pendleton. Gwnaethoch helpu i oleuo ein blwyddyn a gwneud i ni gyd deimlo'n llawer gwell am fywyd. Rydym yn falch iawn ohonoch.