Part of the debate – Senedd Cymru am 11:43 am ar 30 Rhagfyr 2020.
Dywedodd Prif Weinidog Cymru wrthym pa mor ofnadwy oedd y cytundeb hwn, yn union fel y dywedodd wrthym pa mor ofnadwy oedd y tair fersiwn o gytundeb Theresa May, ac yn union fel y dywed wrthym pa mor ofnadwy y byddai gadael heb gytundeb. O’i ran ef, yr unig gytundeb y gallai ei gefnogi yw aelodaeth barhaus o'r UE, ac yn hytrach na chefnogi'r penderfyniad democrataidd a wnaed gan Gymru a'r DU, penderfynodd yn hytrach gyda'i Lywodraeth a'r sefydliad hwn y byddai'n cynrychioli'r lleiafrif a bleidleisiodd i aros yn unig. Nawr, wrth gwrs, o safbwynt cynrychioli Plaid Diddymu Cynulliad Cymru, rwy'n croesawu'r ffaith bod hynny wedi helpu i fwrw amheuaeth ar ddatganoli, gan fod y sefydliad hwn wedi ceisio atal Brexit ac ewyllys ddemocrataidd pobl Prydain. Diolch byth, cafodd ei drechu.
O'm rhan i, mae'r cytundeb hwn fwy neu lai yn union ble yr hoffwn fod o ran pa mor agos yw'r berthynas barhaus â'r Undeb Ewropeaidd. Mae'n well gennyf hyn na dim cytundeb, gan gynnwys am resymau y mae eraill wedi sôn amdanynt. Yn sicr, mae'n well gennyf hyn na threfniant tebyg i gytundeb yr AEE neu drefniant o’r math a gynigiwyd gan Theresa May, a fyddai wedi ein cadw'n llawer agosach at yr Undeb Ewropeaidd. Unwaith eto, hoffwn ddiolch i fy ngwrthwynebwyr, yn enwedig y Prif Weinidog, yn y Blaid Lafur am bopeth y maent wedi'i wneud i sicrhau'r cytundeb hwn. Gallent fod wedi dewis cytundeb o’r math a gynigiwyd gan Theresa May, gallent fod wedi gwthio am rywbeth efallai, a chael rhywbeth tebycach i'r AEE. Fe wnaethant ddewis peidio, a dewis gamblo ar geisio rhwystro Brexit. Diolch i chi am hynny, oherwydd beth y mae hyn wedi’i roi i ni: cytundeb sy'n adfer annibyniaeth ein gwlad. Hoffwn ddiolch hefyd, yn yr un modd, i'r 28 Aelod Seneddol Ceidwadol spartaidd, fel y'u gelwir, a wrthododd dderbyn trydydd cytundeb Theresa May hyd yn oed. Hoffwn ddiolch i Boris. Hoffwn ddiolch i'r Arglwydd Frost am ei negodiadau diflino, yn ogystal â dau DC: Dominic Cummings, am bopeth a wnaeth i gadw hyn ar y trywydd iawn, ac yn benodol am atal estyniad; a David Cameron, a roddodd y refferendwm i ni yn y lle cyntaf, a byddaf yn fythol ddiolchgar iddo am hynny, fel y gwn y bydd llawer o bobl eraill.
Mae’r cytundeb hwn yn cael gwared ar awdurdodaeth Llys Cyfiawnder Ewrop o’n gwlad yn gyfan gwbl. Credaf fod hynny'n anhygoel—canlyniad bendigedig. Mae hefyd yn rhoi terfyn ar y warant arestio Ewropeaidd, sy'n beth da iawn yn fy marn i, a chredaf fod y trefniadau a fydd ar waith yn ei lle yn synhwyrol iawn ac yn sicrhau cydbwysedd da. Ac wrth gwrs, mae'n ein tynnu allan o'r farchnad sengl. Yn lle hynny, mae gennym gytundeb masnach rydd, a dyna rwyf ei eisiau, a chredaf ei bod yn dda iawn fod gennym y rheolau tarddiad llaciaf i gael eu negodi erioed, hyd y gwelaf. Maent yn cynnwys cyfuno llawn, yn ogystal â didoliad defnyddiol ar gyfer y sector modurol, yn enwedig mewn perthynas â batris trydan. Credaf fod hynny'n dda iawn. Y meysydd—. Rwy'n siomedig, wrth gwrs, nad yw pysgota cystal ag y byddwn wedi hoffi, ac wrth gwrs, yr hyn sydd wedi digwydd i Ogledd Iwerddon. Ond mae arnaf ofn fod hynny'n adlewyrchu dilyniant y negodiadau y cytunodd Theresa May arnynt gyda'r Undeb Ewropeaidd, ac a gefnogwyd gan y Blaid Lafur. Yn hytrach, dylem fod wedi bod yn cyfnewid arian ar y diwedd am yr hyn roeddem ei eisiau, yn hytrach na bod eisoes wedi ildio llawer o'r pwerau y dylem eu cael ar gyfer Gogledd Iwerddon ac yna gwneud y trefniadau sydd gennym ar gyfer pysgota.
Serch hynny, ar bysgota, os yw'n cymryd tan 2026, byddwn wedyn yn gallu adfer y cyfan, llawer, o'r tri chwarter o'r hyn y mae'r UE yn parhau i’w bysgota yn ein dyfroedd, a chredaf y byddwn mewn sefyllfa dda i wneud hynny, gan mai’r unig dri maes y gall yr UE dalu'r pwyth yn ôl ynddynt yw'r trefniadau ar reolau tarddiad batris, a chredaf y cânt eu diddymu'n raddol beth bynnag, y budd. Ni chredaf y byddai talu'r pwyth yn ôl ym maes ynni, lle mae cyflenwadau enfawr o drydan yn cael eu hanfon atom wedyn, yn gredadwy. Felly, byddai hynny’n gadael Ffrainc a Sbaen yn unig i ddadlau y dylai eu defnyddwyr orfod talu tollau i'r Comisiwn Ewropeaidd fel cosb i ni pe baem yn eu cau allan o'n dyfroedd. Yna, byddem yn yr un sefyllfa â Gwlad yr Iâ a Norwy o ran talu'r tariffau hynny. Felly, credaf ei bod yn llawer mwy tebygol y byddwn yn cael negodiad a fydd o fantais fawr i ni oherwydd y ffordd y mae hynny wedi'i strwythuro.
Yn olaf, credaf mai’r unig beth sydd ar ôl gan y rheini sy’n gwrthwynebu hyn yw eu rhagolygon y bydd yr economi'n dirywio, ac wrth gwrs, beth os na fydd hynny’n digwydd? Credaf ei bod yn llawer mwy tebygol y bydd ein gwlad yn perfformio'n well na'r Undeb Ewropeaidd yn y dyfodol, ac yn enwedig yn y tymor agos, rwy'n credu—rwy'n hoffi masnach rydd, mae'n well gennyf gael llai o rwystrau a llai o rwystrau nad ydynt yn dariffau—i'r graddau fod gennym ddiffyg masnach enfawr gyda'r UE, os ydych yn gwneud y fasnach honno'n anoddach, os ydych yn creu amodau mwy heriol, bydd hynny'n annog cryn dipyn o gynhyrchu yn lle mewnforio, yn y tymor byr o leiaf, a'r hyn y bydd hynny'n ei olygu yw hwb i alw cyfanredol yn y DU ar adeg pan fo'r galw ledled Ewrop yn wan. Felly, rwy'n obeithiol ynghylch ein heconomi. Rwy’n cefnogi’r cytundeb hwn gan ei fod yn sicrhau ein bod yn masnachu gydag Ewrop ond yn ein llywodraethu ein hunain, a’n bod unwaith eto yn fwy na seren ar faner rhywun arall.