1. Dadl: Diwedd Cyfnod Pontio'r UE

Part of the debate – Senedd Cymru am 11:53 am ar 30 Rhagfyr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Siân Gwenllian Siân Gwenllian Plaid Cymru 11:53, 30 Rhagfyr 2020

Dwi'n gofyn i chi gefnogi dau welliant Plaid Cymru heddiw. Brexit caled ydy dêl Johnson. Dydy pobl Cymru ddim wedi rhoi mandad ar gyfer Brexit caled. Mae'n rhaid i'r Senedd yma ddangos gwrthwynebiad chwyrn iddo fo. Nid dewis rhwng dau ddrwg ydy'n gwaith ni heddiw yma. Yn hytrach, ein gwaith ni heddiw ydy arwyddo, drwy bleidlais symbolaidd, fod dêl Johnson yn niweidiol i Gymru ac nad ydyn ni yn ei chefnogi hi. Mi fyddai pleidleisio dros ein gwelliant 4 ni yn sicrhau'r safiad yna gan Senedd Cymru.

Mae Plaid Cymru wedi bod yn glir o'r dechrau: wnawn ni ddim cydsynio i danseilio economi a hawliau pobl Cymru, na chydsynio i niweidio dyfodol y cenedlaethau a ddaw ar ein holau ni. Doedd Plaid Cymru ddim yn rhan o greu saga Brexit. Mae'n gweledigaeth ni yn un sy'n ymestyn allan o Gymru at Ewrop a'r byd. Ond, nid y ffaith bod y Deyrnas Unedig wedi gadael sydd o dan sylw heddiw. Heddiw, mae Llywodraeth Cymru eisiau i ni roi pleidlais fydd yn agor y drws i niwed pellgyrhaeddol i'n gwlad. Heddiw, mae Llywodraeth Cymru eisiau i ni gydsynio i fater nad ydym ni wedi cael cyfle i'w graffu e hyd yn oed. Pleidlais symbolaidd, rhoi sêl bendith i'r Toris yn San Steffan gael gweithredu cytundeb Johnson, cytundeb fydd wedi cael ei arwyddo ymhen oriau, efo'r broses ddemocrataidd yn cael ei diystyru’n llwyr. Felly, mae hi'n iawn i ni wrthod cefnogi'r fait accompli hwn heddiw.

Awydd criw o ddeinosoriaid Ceidwadol i ddal gafael ar bŵer—'Britannia rules the waves'—arweiniodd at Brexit. Ysgytwad olaf cynffon y deinosor ymerodrol, cyfalafol. Doedd hynny'n golygu dim i'r to iau gafodd gymaint o siom gyda'r canlyniad. Diolch i ffolineb David Cameron, fe fagodd prosiect Brexit stêm. Aeth yn brosiect ffals am bŵer a cholli pŵer, ac, fel dywedodd Adam Price rywdro, roedd pobl yn gofyn y cwestiwn iawn, sef, 'Beth sydd o'i le efo'n bywydau ni? Pam rydym ni'n teimlo'n ddi-rym a rhwystredig?' a rhai yn dod o hyd i'r ateb anghywir yn Brexit, ac, ar ben hynny, y spin, y celwyddau a'r addewidion ffals. Mae pobl Cymru yn dal i ofyn y cwestiwn cywir, 'Sut fedrwn ni greu bywydau gwell i'n plant?', ac mae mwy a mwy o bobl yn dod o hyd i ateb gwahanol y tro yma ac yn ymuno â rhengoedd Yes Cymru.

Nid trwy Brexit caled Johnson y byddwn yn teimlo'n rymus a hyderus, ac yn sicr nid trwy feddwl rywsut y gall Britannia ymerodrol reoli'r tonnau unwaith eto. Y ffordd ymlaen ydy annibyniaeth i Gymru—take back control go iawn y tro yma a chreu ein dyfodol ein hunain, dêl well i holl bobl Cymru, troi siom ein pobl ifanc yn llawenydd a chreu gobaith o'r newydd ar gyfer cymunedau ym mhob rhan o Gymru.