Part of the debate – Senedd Cymru am 4:33 pm ar 19 Ionawr 2021.
Gweinidog, rwyf hefyd eisiau siarad ar ran y lesddeiliaid. Roedden nhw'n gweithredu diwydrwydd dyladwy, ac, oherwydd methiant trychinebus rheoliadau adeiladau, arolygu ac, mae'n rhaid dweud, ansawdd yr adeiladu, maen nhw bellach mewn eiddo diffygiol. Mae llawer ohonyn nhw'n ifanc, maen nhw eisiau dechrau teulu, ni allan nhw symud, ac maen nhw mewn eiddo sy'n anaddas i fagu plant. Nawr, dim ond un ffordd allan o'r llanastr trychinebus hwn sydd, a hynny yw i'r Llywodraeth arwain—Llywodraeth y DU, Llywodraeth Cymru—gyda'r datblygwyr a'r adeiladwyr a'r lesddeiliaid, gan gydweithio. Mae pedair blynedd wedi mynd heibio, bron, ers Grenfell—mae angen ateb arnom ni. Rhaid i'n Llywodraeth arwain, rhaid iddi ddarparu adnoddau. Mae wedi darparu peth arian i gael gwared ar gladin, ond nid dyna'r holl broblem o bell ffordd, ac mae ganddi'r pŵer i ddod â'r adeiladwyr a'r datblygwyr cyfeiliornus hynny i gyfrif—y rhai sy'n dal mewn busnes, hynny yw. Ni ddylem fod yn rhoi'r cyfrifoldeb ar lesddeiliaid, fel yr ydym ni ar hyn o bryd, i gymryd camau cyfreithiol yn erbyn cwmnïau a allai fod yn fethdalwyr, neu sy'n amhosibl eu holrhain oherwydd y cwmnïau cregyn y maen nhw'n eu defnyddio i guddio eu harferion gwael. Mae'r lesddeiliaid hyn angen camau gweithredu nawr—cyfarfyddwch â Llywodraeth y DU a sonwich am ein pryderon.