Part of the debate – Senedd Cymru am 5:15 pm ar 19 Ionawr 2021.
Fe hoffwn i hefyd dalu teyrnged i Meilyr Rowlands yr wyf wedi'i adnabod ers dros ddegawd ers imi fod yn arolygydd lleyg di-nod, ac roedd Meilyr yno bob amser i bob un ohonom ni, ac mae wedi bod yno i blant Cymru yn arbennig i ganolbwyntio ar ansawdd yr addysgeg sydd ei hangen i sicrhau bod ein holl ddysgwyr yn cyflawni hyd eithaf eu gallu. Ond hefyd yr ymrwymiad hwnnw i lesiant ein holl blant. Felly, rwy'n credu y bu yn wych, ac rwy'n credu bod rhai o'r pethau y mae'n eu dweud yn ei ragair yn arbennig o berthnasol i'r heriau sy'n ein hwynebu ar hyn o bryd. Mae'n sôn am bwysigrwydd Hwb, sy'n destun cenfigen i gyd-Aelodau dros y ffin, a hefyd am bwysigrwydd fframwaith y cwricwlwm newydd, lle credaf ei fod yn sôn am bwysigrwydd meddwl o'r egwyddorion cyntaf am yr hyn y mae ar ddysgwyr ei angen mewn gwirionedd, a sut mae'n rhaid inni feddwl o'r newydd am y ffordd y mae disgyblion yn dysgu a'r ffordd orau o ddarparu'r rhain, gan ystyried eu sefyllfaoedd gartref.
Mae pennod y blynyddoedd cynnar yn adroddiad ingol iawn gan ei fod yn ein hatgoffa o'r profiadau gwych y mae plant wedi'u cael yn y blynyddoedd cynnar ac sy'n anodd iawn eu hefelychu gartref. Pa faint bynnag yr ydych chi wedi ymrwymo fel rhiant, nid yw'r un peth â galluogi plant i ddysgu drwy chwarae gyda'i gilydd, gyda chefnogaeth fedrus gan y rhai sy'n eu dysgu. Ond rwy'n credu mewn gwirionedd, fel y dywed Meilyr, fod hyn wedi gorfodi athrawon i gael perthynas lawer agosach â rhieni oherwydd bod yn rhaid iddyn nhw wneud hynny. Felly, gobeithio, bydd hynny'n cryfhau'r ffordd yr ydym ni'n bwrw ymlaen â'r cwricwlwm i sicrhau ei fod yn gweithio i bawb mewn gwirionedd.
Hoffwn ofyn, Gweinidog, sut y credwch chi fod y gyfundrefn arolygu'n cyd-fynd â'r heriau, sydd gymaint yn fwy mewn ysgolion lle mae llawer o anfantais yn hytrach na rhai ysgolion, sydd mewn maestrefi deiliog ac sy'n gallu cyflawni graddau uchel mewn TGAU a Safon Uwch yn hawdd, oherwydd mae ganddyn nhw bob amser yr adnoddau ychwanegol y gall llawer o deuluoedd eu rhoi i'w plant, ond nid yw rhai'n gallu gwneud hynny. Felly, sut ydych chi'n meddwl y gallwn ni symud tuag at bwyslais llawer mwy ar y gwerth a ychwanegir gan ysgolion unigol, o gofio'r llinell sylfaen y cyrhaeddodd plant yr ysgol honno arni, fel y gallwn ni mewn gwirionedd weld y—