Part of the debate – Senedd Cymru am 5:32 pm ar 19 Ionawr 2021.
Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Unwaith eto, rwy'n diolch i'r pwyllgor deddfwriaeth a chyfiawnder am eu gwaith craffu. Mae'n ein helpu i sicrhau bod ein rheoliadau'n gyson, ac rydym yn sylwi ar wallau drafftio posib y mae'r pwyllgor yn sylwi arnyn nhw, felly, unwaith eto, rwy'n ddiolchgar iddyn nhw am y gwaith y maen nhw'n parhau i'w wneud i sicrhau bod deddfwriaeth yn addas i'r diben.
O ran sylwadau llefarydd yr wrthblaid, llefarydd iechyd y Ceidwadwyr, byddwn yn ei gwneud hi'n gwbl glir ein bod ni yn cael cyfarfod wythnosol rheolaidd rhwng y pedair Llywodraeth yn y DU i adolygu materion teithio. Yn y cyfarfodydd rheolaidd hynny, rydym ni'n ystyried newidiadau i'r amgylchedd, i gyfraddau achosion mewn rhannau eraill o'r byd. Dyna lle yr ydym ni'n arwain at ddiweddaru cyfraddau achosion yn gyffredinol, ac, a bod yn deg, y rhan fwyaf o'r amser nid yw'r rheini'n ddewisiadau dadleuol mwyach, ac, y rhan fwyaf o'r amser, mae'r pedair Llywodraeth yn gweithredu ar yr un cyflymder.
Mae Brasil yn enghraifft wahanol, serch hynny, oherwydd daeth hynny o'r dystiolaeth am amrywiolyn newydd, amrywiolyn sy'n destun pryder, oherwydd, fel y byddwch chi wedi clywed gan y dirprwy brif swyddog meddygol ac eraill dro ar ôl tro, mae pob feirws yn mwtadu ac yn newid. Mae'n rhan o'r rheswm pam y mae'n rhaid i ni gael ymgyrch ffliw tymhorol, oherwydd ceir gwahanol amrywiolion o'r ffliw sy'n cylchredeg bob blwyddyn a all achosi gwahanol raddau o niwed. Nid yw'r rhan fwyaf o'r amrywiolion newydd yn amrywiolion sy'n peri pryder. Yr hyn sydd yn digwydd yw pan fo un, fel sy'n wir am amrywiolyn Caint yn haws ei drosglwyddo, mae hynny'n amrywiolyn o bryder, oherwydd mae'n newid yr ymddygiad mewn ffordd sy'n rhoi mantais gystadleuol iddo ac a allai olygu y bydd yn achosi mwy o niwed. Rydym ni wedi gweld hynny gyda'r trosglwyddo yn Ne Affrica. Rydym ni wastad yn pryderu am amrywiadau eraill sy'n ymffurfio.
Rydym yn cael ein hysbysu yng Nghymru gan ein cysylltiadau â chydweithwyr eraill yn Iechyd Cyhoeddus Lloegr, fel yn wir y mae rhannau eraill o'r DU, am eu gwaith gwyliadwriaeth rhyngwladol a'r gwaith a wneir yn gyffredinol yn y DU a thu hwnt ar ddilyniannu genomau a dealltwriaeth o amrywiolion sy'n peri pryder. Rwy'n gobeithio ar draws y Siambr hon y bydd rhywfaint o falchder gwirioneddol yn swyddogaeth Cymru o ran deall a chyfrannu at ddilyniannu genomau. Rydym ni yn gwneud yn dda iawn o ystyried ein maint, nid yn unig yn rhyngwladol, ond yn y DU hefyd, o ran faint yr ydym yn ei wneud i ddeall y gwahanol amrywiolion hynny o'r feirws. Felly, mae hynny'n ymwneud yn rhannol â'r gwaith a wnawn ein hunain, yn rhannol am y gwaith a wnawn gyda rhannau eraill o'r DU ac yn rhyngwladol. A gobeithio y caiff Aelodau sicrwydd ynglŷn â'r ffaith y caiff yr wybodaeth honno ei rhannu'n agored ac yn dryloyw rhwng holl asiantaethau iechyd cyhoeddus y DU, pob un o'n prif swyddogion meddygol a chynghorwyr gwyddonol, ac, yn wir, Gweinidogion, o ran gwneud penderfyniadau. Dyna pam y mae'r dewisiadau yr ydym ni'n eu gwneud heddiw yn rhai sy'n cael eu gwneud yn gyson mewn rhannau eraill o'r DU hefyd, a dyna pam, pan fyddwn ni'n dod i drafod y mesurau newydd a weithredwyd ar fyrder ym Mrasil a gwledydd tebyg, fe welwch chi fod rhannau eraill o'r DU wedi gweithredu ar fyrder ac yn unol ag amserlen debyg. Rwy'n gobeithio bod hynny'n ateb cwestiynau'r Aelod ac yn rhoi'r sicrwydd i bobl rwy'n gwybod eu bod yn chwilio amdano. Diolch, Dirprwy Lywydd.