Coronafeirws ac Iechyd Meddwl

Part of 2. Cwestiynau i’r Gweinidog Iechyd Meddwl, Llesiant a’r Gymraeg – Senedd Cymru am 2:23 pm ar 20 Ionawr 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 2:23, 20 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch, Jack, ac mae'n ddrwg iawn gennyf glywed am eich etholwyr. Nid ydynt ar eu pen eu hunain. Rwy’n wirioneddol bryderus am y pwysau sydd ar bobl. Yn sicr, mae lefelau gorbryder wedi cynyddu. Mae pobl yn teimlo'n ynysig iawn, maent yn unig, maent yn bryderus iawn ynglŷn â cholli eu swyddi, ac mae llawer o bobl yn poeni am aelodau o'u teuluoedd. Ac wrth gwrs, rydym yn pryderu efallai y gwelwn gynnydd mewn cyfraddau hunanladdiad, a dyna pam, ar ddechrau'r pandemig, y gwnaethom gomisiynu uned gyflawni’r GIG i weithio gydag Iechyd Cyhoeddus Cymru, a gofynasom i'r Athro Ann John gadeirio grŵp cynghori cenedlaethol i adolygu marwolaethau drwy hunanladdiad.

Nawr, yn amlwg, yr hyn rydym am ei wneud yw rhoi mesurau ar waith i atal hynny rhag digwydd yn y lle cyntaf. Rwyf newydd orffen galwad ffôn gydag Amser i Newid Cymru, ac rydych yn gyfarwydd â hwy, Jack, gan y gwn i chi fod yn allweddol yn gofyn i mi wneud yn siŵr ein bod yn parhau i gyllido'r sefydliad hwnnw ar adeg pan roddodd Lloegr y gorau i wneud hynny gyda’u hun hwy. A chredaf fod hynny'n gamgymeriad enfawr, atal pobl rhag siarad am faterion iechyd meddwl yng nghanol pandemig, neu roi'r gorau i ariannu sefydliad a oedd yn annog hynny i ddigwydd.

Mae'n gwbl amlwg fod rhai grwpiau'n fwy amharod nag eraill i ofyn am gymorth. Rydym yn arbennig o bryderus am gymunedau pobl dduon, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig, a dyna pam mai un o'r pethau rydym wedi’u gwneud yw rhoi cymorth ychwanegol i Diverse Cymru, fel y gallant roi cymorth i'r cymunedau sydd mewn cysylltiad â hwy. Ond y grŵp arall rwy'n arbennig o bryderus yn ei gylch yw dynion canol oed, ac mae honno'n broblem wirioneddol sydd gennym, a dyna pam ei bod yn bwysig iawn inni gefnogi grwpiau fel Siediau Dynion, ac mae'n ddiddorol iawn gweld bod llawer o'r rheini bellach wedi cydnabod pwysigrwydd eu gwaith ac yn parhau â'u gwaith ar-lein, a hoffwn annog hynny i barhau.