8. & 9. Rheoliadau Diogelu Iechyd (Coronafeirws, Teithio Rhyngwladol a Chyfyngiadau) (Diwygio) (Rhif 2) (Cymru) 2021 a Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 5) (Cymru) (Diwygio) 2021

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:48 pm ar 26 Ionawr 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 4:48, 26 Ionawr 2021

Mi wnaf i ddechrau efo eitem 8, rheoliadau ynglŷn â theithio rhyngwladol. Mi gefnogwn ni'r rheoliadau yma, fel rydan ni wedi'i wneud bob tro wrth i swyddogion dderbyn ac ymateb i dystiolaeth newydd am y lefel risg mewn perthynas â theithio i Gymru o wahanol wledydd a thiriogaethau rhyngwladol. Felly, mi fyddwn ni'n pleidleisio dros y rheoliadau hynny, ac felly hefyd eitem 9, y rheoliadau sy'n gosod gofynion ar fanwerthwyr i gryfhau eu hasesiadau risg a chamau gwarchod y cyhoedd. Dwi'n croesawu hynny, ac y croesawu'r ymgynghori sydd wedi bod efo cynrychiolwyr busnes, ac ati, ond ar ddiwedd y dydd, mater o ddyrchafu egwyddorion gwarchod iechyd y cyhoedd sydd yn fan hyn. 

Mae'r rheoliadau hefyd yn tynhau rheolau i sicrhau bod ysgolion a sefydliadau addysg bellach ddim yn caniatáu i fyfyrwyr fynychu. Eto, dwi'n credu o dan yr amgylchiadau mai dyma'r cam cywir, a bod cyfiawnhad dros wneud hyn, ond a gaf i atgoffa, fel mae eraill wedi wneud—fel mae fy nghyd-Aelod Plaid Cymru, Siân Gwenllian, wedi wneud—mae'n rhaid i'r amgylchiadau yma weld llawer cryfach a chliriach arweiniad gan y Llywodraeth i awdurdodau lleol ac ysgolion i sicrhau bod darpariaeth addysg o bell a dysgu o bell yn cael ei chefnogi a'i hwyluso? Mae yna enghreifftiau gwych o arloesi yn mynd ymlaen gan athrawon ac ysgolion unigol, ond dwi'n gwybod bod yna ddiffyg cysondeb difrifol hefyd.

Yn fwy cyffredinol, ac wrth edrych ymlaen—bachu ar y cyfle yma i edrych ymlaen—at y rheoliadau nesaf a'r penderfyniadau nesaf ar gyfyngiadau, dwi ddim yn meddwl bod pobl yn disgwyl llacio mawr yn fuan, oherwydd bod y sefyllfa yn dal yn ddifrifol efo'r feirws. Ond, dwi'n gwneud fy apêl arferol ar y Llywodraeth i ystyried beth all gael ei wneud i adlewyrchu'r pwysau ar bobl a'r effaith mae'r cyfyngiadau yn eu cael yn benodol ar eu lles a'u hiechyd meddwl nhw, a lle mae yna gyfleon i ganiatáu mwy o gyfarfod neu ymarfer corff i bobl fod yn gwmni a chefnogaeth i'w gilydd yn yr awyr agored, plis ystyriwch sut y gall hynny gael ei ganiatáu yn ddiogel.