4. Datganiad gan y Gweinidog Addysg: Diweddariad ar Gymwysterau ar gyfer 2021

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:45 pm ar 26 Ionawr 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 3:45, 26 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch, Suzy Davies, am eich cwestiynau a'ch cydnabyddiaeth o waith caled y grŵp dylunio a chyflawni, fel y dywedais, sy'n cynnwys prifathrawon a phenaethiaid colegau sydd wedi gweithio'n gyflym iawn i roi cyngor ac arweiniad. Rwy'n ddiolchgar eu bod wedi cytuno i barhau i wneud y gwaith hwnnw gydag aelodaeth estynedig nawr, wrth i ni symud i'r cam nesaf o weithredu'r penderfyniadau a wnaed. 

Yn gwbl briodol, mae Suzy yn tynnu sylw at heriau'r system graddau a bennir gan ganolfannau. Mae manteision ac anfanteision i bob dull asesu, a'r gorchwyl yw, ar ôl penderfynu ar fecanwaith asesu, sut y gallwch chi liniaru'r anfanteision. Mae sicrhau bod cynllun cymedroli cyson pan fydd profiad pob ysgol yn ystod y flwyddyn ddiwethaf wedi bod mor wahanol yn cynnig heriau gwirioneddol o ran creu'r system gymedroli honno, yn enwedig os oes darnau o waith na fu'n bosib eu cwblhau mewn rhai ysgolion. Felly, fe allech chi fod mewn sefyllfa lle yr ydych chi'n cymharu tebyg ac annhebyg yn hytrach na chymharu tebyg a thebyg. Dyna'r her o gynllunio system gymedroli yn yr hinsawdd sydd ohoni, ond fe allwn ni fynd ati i liniaru hynny, a dyna fydd y grŵp dylunio a chyflawni yn bwriadu gweithio tuag ato.

O ran asesiadau CBAC, mae hwn yn offeryn a fydd ar gael i ysgolion. Mae'n bosib y bydd gan rai ysgolion lawer iawn o ddeunydd i seilio gradd a bennir gan ganolfannau arno. Efallai y byddai dosbarthiadau, athrawon, ysgolion eraill efallai yn hoffi rhywfaint o gymorth a help ychwanegol, ac yn hytrach na chynllunio eu rhai eu hunain, byddant yn gallu manteisio ar ddeunydd sydd wedi ei sicrhau o ran ansawdd, cydraddoldeb, ac sydd wedi mynd drwy'r holl brosesau y byddech yn disgwyl i asesiad CBAC fynd drwyddynt. Credaf y bydd hynny'n cynnig cyfle gwerthfawr i ysgolion fanteisio arno, ond mae'n amlwg mai mater i ysgolion unigol yw hynny. Ond rwy'n credu ei fod yn adnodd gwerthfawr y bydd CBAC yn ei ddarparu, a gall chwarae rhan bwysig wrth helpu athrawon i asesu plant a dynodi gradd.

O ran hyfforddiant, mater i athrawon unigol yw nodi'r anghenion hyfforddi yn eu gweithlu unigol, a pha unigolion yn eu hysgol efallai sy'n hanfodol o ran gweithredu'r system, a bydd hyfforddiant ychwanegol ar gael. Yr hyn yr ydym ni wedi'i ddysgu—un o'r ychydig iawn o agweddau cadarnhaol yr holl bandemig hwn—yw ein bod ni wedi trawsnewid y ffordd yr ydym ni wedi gallu cyflawni dysgu proffesiynol, ac rwy'n ffyddiog y byddwn ni mewn sefyllfa lle bydd yr ysgolion hynny sydd eisiau manteisio ar y cymorth ychwanegol hwn neu y mae angen iddyn nhw fanteisio arno yn gallu gwneud hynny.

Mae proses werthuso gweithdrefnau'r ysgol yn rhan bwysig o greu'r dull cenedlaethol hwnnw a'r cydraddoldeb a'r tegwch hwnnw. Dyna pam y byddwn yn gweithio i ddechrau ar yr offer asesu, a fframwaith asesu a fydd yn fframwaith cenedlaethol, ac yna mater i ysgolion yw penderfynu sut y byddant yn defnyddio'r fframwaith hwnnw yn eu lleoliad unigol, ac i CBAC sicrhau hynny. O ran y broses apelio, nid yw hi ond yn briodol, yn y lle cyntaf, os yw ymgeisydd yn anhapus â'r radd a roddwyd iddo, yna mae'n rhaid apelio i'r bobl a roddodd y radd. Mae'n amhosib apelio i CBAC, na fydd wedi chwarae rhan yn y gwaith o ddynodi'r radd honno. Ond yn amlwg, os yw CBAC yn sicrhau prosesau ysgol, os yw ymgeisydd yn teimlo nad yw prosesau'r ysgol wedi'u cymhwyso'n gywir, yna mae'n gwbl briodol yn yr achosion hynny mai CBAC fyddai'n gyfrifol am y broses apelio.

Yn olaf, o ran Safon Uwch Gyfrannol, mae'r dadleuon a wnaethom ni y llynedd ynglŷn â sut y mae sgoriau UCAS wedi'u dynodi gyda Safon Uwch Gyfrannol, a sut mae hynny'n cyfateb i Safon Uwch, yn dal yn wir. Yn absenoldeb gallu cynnal arholiadau neu, yn wir, ein gweithdrefnau cychwynnol, byddwn yn dychwelyd at y polisi a fodolai eleni. Bydd pob ymgeisydd Uwch Gyfrannol yn cael gradd. Mae hynny'n bwysig i'r ymgeiswyr hynny sy'n penderfynu peidio â pharhau â'r pwnc hwnnw, ond nid yw hi ond yn deg y cydnabyddir eu dysgu hyd yma ar gyfer y cymhwyster hwnnw ac, wrth gwrs, mae llawer o fyfyrwyr yn teimlo ei bod yn werthfawr iawn cael y graddau hynny o ran eu cais UCAS, ond eu harholiadau A2—a gobeithio, bobl bach, ein bod ni mewn sefyllfa i gynnal yr arholiadau hynny—yr haen honno fydd y sail ar gyfer dyfarnu eu Safon Uwch gyfan.