Part of the debate – Senedd Cymru am 4:28 pm ar 27 Ionawr 2021.
Rwyf am groesawu Angela Burns i'r portffolio iechyd, gan fy mod yn siŵr na fyddai wedi llunio'r cynnig hwn yn union fel hyn. Ar bwynt 2, rydym i fod yn ddiolchgar fod y cyflenwad sylweddol o frechlynnau a ddarperir gan Lywodraeth Geidwadol y DU yn cael ei roi i bob un o'r gwledydd cartref. Hynny yw, onid gwaith Llywodraeth y DU yw darparu brechlynnau i wahanol wledydd a rhanbarthau'r DU? Dyna yw eu gwaith. Pam y dylem fod yn ddiolchgar? Yn amlwg, mewn adrannau eraill, maent wedi trin Cymru mewn ffordd wahaniaethol, yn y ffordd y maent yn dosbarthu cymorth i Faes Awyr Bryste ond nid i Gaerdydd, neu'r ffordd y maent yn torri addewidion Brexit na fyddai Cymru'n waeth eu byd yn ariannol, nad yw'n wir o gwbl, neu'r biliynau y maent yn eu rhoi i HS2 tra'n gwrthod trydaneiddio prif linell de Cymru y tu hwnt i Abertawe.
Mae'n ymddangos bod cynllun pum pwynt y Torïaid wedi'i gwmpasu er mwyn sicrhau'r anhrefn fwyaf a'r effaith leiaf ar lwyddiant rhaglen frechu Cymru. Rwyf wedi cael llawer o bobl yn awgrymu y dylem gydymffurfio â chynnig y Torïaid y dylid cael Gweinidog brechlynnau, ond os felly, pa bortffolio gweinidogol y byddech am ei ddiddymu? Fel y gŵyr Angela Burns yn dda, mae nifer y Gweinidogion wedi'i gyfyngu i 12; y rhesymeg amgen yw bod gennym Weinidog dysgu ar-lein, Gweinidog teithio llesol, Gweinidog TB mewn gwartheg. Nid dyna sut y mae'r Llywodraeth yn gweithredu. Yr ail bwynt yw eich bod am i bob fferyllydd a gweithiwr iechyd proffesiynol sydd wedi ymddeol neu gyn-weithwyr iechyd proffesiynol allu darparu'r brechiad. Maent eisoes yn gwneud hynny, ond mae'n amlwg fod rhaid eu brechu hwythau cyn iddynt ddechrau cyfarfod â llawer o bobl, neu fel arall byddant yn lledaenu'r clefyd eu hunain. Nid yw hynny'n syniad da iawn.
Y syniad olaf athrylithgar yw cael canolfannau brechu 24/7 ledled y wlad. Faint o bobl yn y pedwar prif grŵp blaenoriaeth uchaf fydd eisiau mynd draw i gael eu pigiad am 03:00? Sut y byddent yn cyrraedd yno hyd yn oed pan nad oes bysiau'n rhedeg? Mae'n ddigon posibl y bydd galw am ganolfan frechu 24/7 pan fyddwn yn brechu oedolion yn eu 20au—gallant alw heibio ar eu beiciau; ond nid nawr. Rwy'n gwbl ymwybodol o'r cysyniad o loterïau cod post, ac yn wir, y ddeddf gofal gwrthgyfartal sy'n berthnasol i'r difreintiedig, ond nid yw'r Torïaid wedi darparu unrhyw dystiolaeth o gwbl mai dyma sy'n digwydd gyda brechiadau yng Nghymru. Newyddion ffug ydyw a luchiwyd allan i geisio drysu'r ffaith bod Llywodraeth Lafur Cymru yn bwrw ymlaen â'r gwaith mewn gwirionedd. A diolch byth mai ychydig iawn o berygl sydd yna y caiff y Torïaid eu dwylo ar awenau'r GIG yng Nghymru.
Hoffwn dynnu sylw at y ffaith bod holl drigolion y cartrefi gofal yn fy etholaeth eisoes wedi cael eu brechu, a bydd yr uned frechu symudol eisoes wedi ymweld â gweddill y rhai yng Nghaerdydd erbyn y diwrnod ar ôl yfory. Mae'r holl gartrefi gofal hyn eisoes wedi—