Rwy'n falch o gymryd rhan yn y ddadl hon, wrth iddi ddod yn flwyddyn ers y llifogydd a effeithiodd yn wael iawn ar fy etholaeth. Ar y pryd ymwelais â'r ardaloedd yr effeithiwyd arnynt gyda chynghorwyr lleol a'r Prif Weinidog, a chyfarfûm â theuluoedd y dinistriwyd eu cartrefi gan y llifogydd, ac rwyf wedi parhau i gyfarfod â hwy'n rheolaidd.

Nawr, gwnaed cryn dipyn o waith ers hynny, ond mae llawer i'w wneud o hyd. Amcangyfrifir bod cost difrod i seilwaith Rhondda Cynon Taf yn unig yn fwy na £70 miliwn. Nid yw'r addewid o gymorth ariannol gan Lywodraeth y DU wedi'i wireddu'n llawn eto; mae cael y rhandaliad cyntaf o £31 miliwn ganddynt wedi bod fel ceisio cael gwaed o garreg, ac rydym yn dal i wynebu ansicrwydd ynglŷn â'r gweddill. Ac mae'n rhaid i mi ddweud, nid ydym wedi cael unrhyw gymorth o gwbl gan y Ceidwadwyr Cymreig i geisio cael y taliad a addawyd yn llawn.

Gwnaed gwaith sylweddol gan y cyngor, Cyfoeth Naturiol Cymru a Dŵr Cymru: mae cwlfertau wedi'u clirio a'u hatgyweirio, draeniau a ddymchwelwyd wedi'u hatgyweirio, draeniau wedi'u clirio, seilwaith ffyrdd a ddifrodwyd wedi'i drwsio, amddiffynfeydd rhag llifogydd wedi'u hasesu a'u hatgyweirio, a phympiau wedi'u hadnewyddu. Gwn fod gwaith mawr wedi'i gynllunio yn fy etholaeth ar bontydd a ddifrodwyd yn Nhrallwn a Threfforest, ac mae'r gwaith hwn, rwy'n gwybod, yn mynd i barhau drwy gydol y flwyddyn. Ond dyna pam y mae'r cyllid a addawyd gan Lywodraeth y DU mor bwysig. Mae'r gwaith parhaus ar asesu perygl llifogydd yn ardal ehangach Taf Elái i asesu digonolrwydd cyffredinol yr amddiffynfeydd rhag llifogydd presennol a'r mesurau lliniaru yn bwysig iawn. Felly, byddaf fi a fy nghydweithwyr yn parhau i fonitro'r gwaith sy'n mynd rhagddo a'r cynlluniau ac yn sicrhau na fydd yr ardaloedd yr effeithir arnynt gan lifogydd byth yn cael eu hanghofio.

Fel y dywedwyd, nid difrod ffisegol yn unig sy'n digwydd pan fydd ardal yn dioddef llifogydd, ceir creithiau meddyliol hefyd: yr effaith ar yr henoed a'r plant a'r pryder cynyddol sy'n digwydd pryd bynnag y ceir rhybudd llifogydd. Felly, credaf fod mynd i'r afael â lles meddyliol yn y gymuned yr un mor bwysig ag atgyweirio'r difrod ffisegol, a dyna pam y crybwyllais hyn wrth y bwrdd iechyd lleol er mwyn sicrhau bod yr holl gymorth iechyd meddwl sy'n angenrheidiol ar gael.

Felly, yn ogystal ag adroddiad Cyfoeth Naturiol Cymru, sydd wedi'i gyhoeddi, rydym bellach yn aros am wyth adroddiad ymchwiliad llifogydd, a baratowyd yn unol ag adran 19 o Ddeddf Rheoli Llifogydd a Dŵr 2010. Rwyf wedi cael gwybod bod y rhain i'w cyhoeddi'n fuan. Mae 11 adroddiad arall yn cael eu paratoi ar gyfer rhannau eraill o Rondda Cynon Taf. Ac rwyf wedi bod yn rhan o'r gwaith o baratoi adroddiad fy ymchwiliad fy hun, gyda fy AS lleol Alex Davies-Jones, sy'n gynnyrch rhywbeth fel 30 o gyfarfodydd a gawsom. Ar fater ymchwiliad, hoffwn ddweud hyn: mae'r holl ymchwiliadau hyn eisoes ar y gweill, ac mae'n hanfodol bwysig eu bod yn cael eu cwblhau a'n bod yn gallu gwerthuso'u casgliadau. Ni fydd ymchwiliad arall eto wedi'i gynnal o dan Ddeddf Ymchwiliadau 2005 yn ychwanegu unrhyw beth at yr hyn a wyddom eisoes a'r hyn a welwn o'r adroddiadau adran 19 hynny. Mae amser a lle i ymchwiliadau cyhoeddus ac er mor dda yw bwriad y cais, nid nawr yw'r adeg i'w wneud. Byddai sefydlu ymchwiliad o dan amodau'r Ddeddf yn golygu gohirio neu atal gwaith y mae mawr ei angen rhag cael ei wneud. A gwn o fy mhrofiad fy hun y byddai'n cymryd o leiaf 12 mis, ac yn ôl pob tebyg 18 i 24 mis fan lleiaf, i gwblhau ei waith, yn ogystal â'r amser sefydlu. Felly, mae'n llawer gwell gennyf fwrw ymlaen â'r gwaith. Yng ngoleuni'r holl ymchwiliadau sydd eisoes ar y gweill ac sydd bron â bod wedi'u cwblhau—