Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:03 pm ar 2 Chwefror 2021.
Wel, Llywydd, rwy'n credu bod yr Aelod yn cymysgu dau wahanol fath o gyfrifiadau at ddau wahanol ddiben, y deuir atynt mewn dwy wahanol ffordd. Y ffordd y caiff y setliad llywodraeth leol ei gyflwyno yw'r ffordd a ddisgrifiais yn fy ateb cyntaf: ceir fformiwla, cytunir ar y fformiwla gyda llywodraeth leol yma yng Nghymru, caiff y fformiwla ei dilysu yn annibynnol gan yr is-grŵp dosbarthu, sydd ag academyddion blaenllaw yn rhan ohono sy'n ardystio bob blwyddyn bod y fformiwla wedi ei chymhwyso yn deg ac yn gywir. Bob blwyddyn, ceir awdurdodau lleol sy'n eu canfod eu hunain yn ennill oherwydd y ffordd y mae ffactorau o fewn y fformiwla yn symud, a bydd awdurdodau lleol a fydd yn canfod nad ydyn nhw'n elwa yn y modd y bydden nhw yn ei ddymuno. Ond tra bod y fformiwla yn aros fel ag y mae, ac fel yr wyf i wedi ei ddweud erioed yn yr amser yr wyf i wedi bod yn gyfrifol amdani, os oes cynigion y gall awdurdodau lleol yng Nghymru gytuno arnyn nhw y maen nhw'n dymuno eu cyflwyno a fyddai'n caniatáu i'r fformiwla gael ei diwygio, yna wrth gwrs bydd Llywodraeth Cymru yn ymgysylltu â hyn. Ond tra bod gan y fformiwla gefnogaeth, fel sydd ganddi, Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, a thra ei bod yn seiliedig ar ddata gwrthrychol, wedi'u dilysu yn annibynnol, yna mae'n rhaid i bob un ohonom ni ddysgu i fyw gyda hi yn y blynyddoedd y mae'n gweddu i ni a'r blynyddoedd pan nad yw'n gweddu i ni.