Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 3:00 pm ar 3 Chwefror 2021.
Diolch, Huw. Fel y gwyddoch o'r ohebiaeth a gawsom, rydym wedi gwneud ein safbwynt yn eithriadol o glir i awdurdodau lleol, y dylai pobl sy'n cysgu ar y stryd gael llety priodol ar frys ac yn hollbwysig, y dylent gael eu cartrefu gyda'r cymorth cofleidiol sydd ei angen arnynt yn ddybryd er mwyn gallu aros yn y llety hwnnw.
Rydym yn falch iawn o'r hyn y mae Cymru wedi'i gyflawni yn ystod y pandemig o ran cael pobl oddi ar y strydoedd, ac er bod rhai pobl wedi llithro'n ôl ar y strydoedd—oddeutu 100 o bobl; mae un ohonynt yn ormod—ond serch hynny, o gofio ein bod wedi cartrefu dros 5,000 o bobl, mae hwnnw'n gyflawniad eithaf da. Ac wrth gwrs, yn wahanol i'r sefyllfa ar draws y ffin, rydym yn parhau i gynnig llety i bawb sydd ei angen drwy'r pandemig.
Mae newid diwylliant mawr yma o system a gynlluniwyd i ddogni llety a throi rhai pobl i ffwrdd i system sydd wedi'i chynllunio i gynorthwyo pawb a darganfod beth yw eu hanghenion, drwy ddull sy'n canolbwyntio ar drawma, ac i fodloni'r anghenion hynny. Rydym wedi bod yn falch iawn o weithio'n galed iawn gyda gwasanaethau cymorth iechyd meddwl a gwasanaethau cymorth camddefnyddio sylweddau, er enghraifft, ac mae fy nghyd-Aelod, Eluned Morgan, wedi bod yn gweithio'n galed iawn yn ddiweddar i ddod â'r pethau hynny at ei gilydd, fel rydym wedi'i wneud yr holl ffordd drwodd.
Ond mae cael awdurdodau lleol i ddeall y gallant wario eu grant cymorth tai ar gefnogi pobl sy'n dod i mewn i lety argyfwng wedi bod yn newid diwylliant mawr. Felly, mae fy swyddogion wedi dweud yn gyson, 'Nid ydym yn cefnogi'r defnydd o lochesau nos', mae'r dystiolaeth yn dangos yn glir fod mannau cymunedol yn peri risg uchel o drosglwyddo COVID-19, heb sôn am unrhyw beth arall. Ond hefyd, mae llochesau nos yn ffordd o gadw pobl ar y strydoedd, a holl bwrpas hyn yw cael pobl oddi ar y strydoedd ac i mewn i lety yn unol â'n model tai yn gyntaf. Ac mae honno'n sgwrs rydym wedi'i chael gyda llawer o awdurdodau ledled Cymru, a byddwn yn parhau i wneud hynny.