Fe wnaf ddatgan buddiant ar sail fy aelodaeth o Undeb y Cerddorion. Yr her i ni, wrth gwrs, yw beth fydd y normal newydd mewn gwirionedd. Ac rwy'n credu y bydd yn rhaid inni fod yn ystwyth ac yn hyblyg yn y ffordd rydym yn addasu ac yn annog cerddoriaeth fyw yn yr amgylchedd newidiol roedd David Melding yn cyfeirio ato. Roedd yn adroddiad eang iawn ac rwy'n credu bod rhai agweddau ar y sesiynau tystiolaeth yn agoriad llygad i lawer ohonom mewn sawl ffordd. Mae gennyf bryderon gwirioneddol ynglŷn â'r her o gael cerddoriaeth fyw'n weithredol eto mewn lleoliadau, ac rwy'n credu ei bod hi'n amlwg y bydd angen cymorth.

Mae gennyf bryderon hefyd am yr her nawr, ar ôl bron i 12 mis o COVID, i rai o'r digwyddiadau cerddoriaeth sefydledig sydd gennym yn rhan o'n diwylliant. Ac rwy'n meddwl am bethau fel y corau a'r bandiau pres, sy'n sydyn yn wynebu'r perygl o fwlch yn y llif o aelodau newydd a'r gallu i berfformio o fod wedi cael eu hamddifadu o'r arfer o berfformio a chymryd rhan. Ac mae'r rhain yn rhan mor hanesyddol a gwerthfawr o'n diwylliant fel bod rhaid inni edrych ar sut y gallwn annog a chefnogi mewn ffordd wahanol.

Fy agwedd at elfennau o'r adroddiad mewn gwirionedd yw canolbwyntio ar gerddoriaeth lawr gwlad, a'r materion cydraddoldeb a ddaeth i'r amlwg, hynny yw fod rhaid inni ddechrau edrych ar gerddoriaeth a diwylliant byw mewn ffordd wahanol sy'n llawer mwy hygyrch. Felly, roedd gennyf ddiddordeb mawr mewn peth o'r dystiolaeth a gawsom, a oedd yn dechrau creu cysylltiad rhwng mater lleoliadau a digwyddiadau cerddoriaeth a theithio a thrafnidiaeth—y gallu i'w cyrraedd. A'r rheswm pam nad yw llawer o bobl o lawer o'r cymunedau tlotach, neu gymunedau dosbarth gweithiol hyd yn oed, yn gallu cael mynediad atynt yw oherwydd diffyg rhyng-gysylltiad rhwng yr hygyrchedd hwnnw. Ac efallai fod hynny'n rhywbeth y gallwn edrych arno nawr, yn enwedig gan ein bod bellach yn berchen ar ran fwy helaeth o'r rheilffyrdd a'n bod yn edrych ar fwy o gydlynu teithio.

Y broblem fawr i mi, serch hynny, pe bai'n rhaid imi nodi un, yw'r hyn a heuir ar gyfer ein dyfodol ar ffurf cerddoriaeth mewn ysgolion. Y dysgu, y cyllid cyson a'r ffaith fy mod yn argyhoeddedig fod gennym fwlch cydraddoldeb mawr yn datblygu yn ein hysgolion o ran pwy sy'n gallu fforddio offerynnau, pwy sy'n gallu manteisio ar gerddoriaeth, hyrwyddo cerddoriaeth fel rhan normal o addysg. Mae'n dysgu mathemateg, mae'n dysgu ymgysylltu cymdeithasol, mae'n dysgu cymaint o bethau sy'n bwysig i rannau eraill o'r cwricwlwm. Ac rwy'n credu o ddifrif pe bai un maes y gallem wneud gwahaniaeth enfawr ynddo ar gyfer y dyfodol, hyrwyddo, cefnogi cerddoriaeth yn ein hysgolion yw hwnnw, cynhyrchu cenedlaethau newydd cyfan sydd naill ai'n cael budd o gerddoriaeth er ei fwyn ei hun a ddaw gyda chwarae offeryn neu gymryd rhan mewn gweithgarwch cerddorol a diwylliannol, yn hytrach na'r gwahanol opsiynau gyrfa sy'n anochel yno fel rhan o'r economi honno.

Ac yn olaf, i ailadrodd y pwynt a wnaeth Bethan: rôl gweithwyr llawrydd. Union natur y diwydiant hwn, union natur yr amrywiaeth a geir ynddo, rhaid inni gydnabod nifer y bobl yn rhan o hynny sy'n hanfodol iddo ac y bydd angen cymorth arnynt am flynyddoedd lawer i ddod. Diolch, Ddirprwy Lywydd.