Part of the debate – Senedd Cymru am 3:29 pm ar 3 Chwefror 2021.
Rwy'n credu y byddwch yn falch o glywed nad wyf am siarad am bob un o'r 31 o argymhellion. A gaf fi dynnu sylw at rai rwyf eisiau eu crybwyll yn fwyaf arbennig? Yr un cyntaf rwyf am ddechrau gydag ef yw y dylem ddathlu ein cenedl ddwyieithog yn well, o ran yr hyn a wnawn yn y byd artistig, a bod rhaniad deuol rhy bendant rhwng digwyddiadau Cymraeg a Saesneg, a dylai Cymru Greadigol annog llawer mwy o gydweithio rhwng y sectorau. Felly, hyd yn oed mewn rhaglenni Saesneg eu hiaith yn bennaf, gallech gael rhai bandiau Cymraeg hefyd. Ac rwy'n credu bod hwnnw'n fewnwelediad pwysig iawn, ac rwy'n falch fod hynny wedi'i wneud i ni yn y dystiolaeth.
Credaf fod yr angen am strategaeth gerddoriaeth, fel ein bod yn hyrwyddo brand rhyngwladol Cymru gartref a thramor yn argymhelliad allweddol iawn oherwydd credaf fod gennym lawer iawn i'w gynnig. Ac os edrychwch, yn sicr, ar rai rhannau o'r byd sydd wedi dod yn boblogaidd iawn ar gyfer twristiaeth ym mhen uchaf y farchnad, yn aml eu cynnig artistig sy'n arbennig o ddeniadol. Ac rwy'n credu bod gennym dreftadaeth gyfoethog, ac mae llawer ar gael allan yno, a gallwn adeiladu ar hynny. Ac o edrych ar lefel fwy lleol, yn ogystal â strategaeth genedlaethol mae angen byrddau cerddoriaeth lleol arnom—ac rwy'n falch o ganmol Caerdydd, sydd ar y blaen yma ac sydd eisoes yn datblygu un—byrddau cerddoriaeth sy'n cynnwys y sector cyfan, ac nid dim ond ar gyfer hyrwyddo ochr greadigol cerddoriaeth, ond i edrych hefyd ar rai o'r materion anos, fel trwyddedu, sydd eisoes wedi'i grybwyll, yn ogystal â'r hyn sydd yng nghwricwlwm yr ysgol hyd yn oed, oherwydd mae cerddoriaeth yn cael ei gau allan fwyfwy. Clywais yn ddiweddar am ddileu jazz o gerddoriaeth Safon Uwch mewn rhai mannau, sy'n beth braidd yn rhyfedd i'w wneud, byddai rhywun yn meddwl. Ond dyma'r mathau o faterion y gallai'r byrddau cerddoriaeth lleol edrych arnynt.
Rwy'n pryderu nad yw'r egwyddor cyfrwng newid bob amser yn hollbwysig. Oherwydd wrth inni ddatblygu ein hardaloedd canol dinas a chanol trefi yn gwbl briodol, rwy'n teimlo y bydd mwy o angen gwneud hynny, mae'n debyg, o ganlyniad i COVID, gan fod angen inni addasu rhai o'r ardaloedd manwerthu blaenorol hyn yn enwedig at ddibenion gwahanol, ond gyda'r perygl bod datblygu mwy o dai yn yr ardaloedd hyn yn arwain at wthio lleoliadau cerddoriaeth traddodiadol allan, neu eu gorfodi i gydymffurfio â gofynion cynyddol feichus. Felly, credaf fod angen edrych ar hyn yn ofalus.
Ac yn olaf, a gaf fi ddweud, mewn perthynas â rhai pethau ar ôl COVID, er bod hwn yn waith sy'n mynd rhagddo, mae'n ymddangos y byddwn yn byw gyda COVID—gan ymdopi'n llawer gwell, gobeithio, oherwydd y brechlynnau—ond byddwn yn byw gydag ef am beth amser. Ac roeddwn yn teimlo nad oedd pob un o'n tystion, pan oeddwn yn gofyn cwestiynau iddynt, fel, 'A allech chi weld y defnydd o dystysgrifau brechu, er enghraifft, yn rhan o'r broses o agor lleoliadau cerddoriaeth eto?', nid wyf yn siŵr a yw pobl wedi dechrau meddwl am hyn yn iawn eto, ac rwy'n credu bod angen iddynt wneud hynny, ac yn wir mae angen i'r Llywodraeth a llywodraeth leol wneud hynny hefyd. Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd.