Mae hynny'n dod â ni at grŵp 5 o welliannau. Mae'r grŵp yma'n ymwneud â gorchmynion a rheolau ynglŷn â chynnal etholiadau yn 2021. Gwelliant 1 yw'r prif welliant yn y grŵp yma, a dwi'n galw ar y Gweinidog i wneud y cynnig ar y prif welliant ac i siarad i'r grŵp—Julie James.

Cynigiwyd gwelliant 1 (Julie James).

Diolch, Lywydd. Rwy'n cynnig gwelliannau 1 a 2 a gyflwynwyd yn fy enw i. Mae'r gwelliannau'n darparu bod rheoliadau sy'n gwneud diwygiadau dros dro i Orchymyn Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Cynrychiolaeth y Bobl) 2007, a adwaenir yn gyffredinol fel y Gorchymyn ymddygiad, ar gyfer etholiad y Senedd 2021 yn unig, yn ddarostyngedig i'r weithdrefn gadarnhaol 'gwnaed', yn hytrach na'r weithdrefn gadarnhaol. Mae hyn er mwyn sicrhau y gall unrhyw newidiadau sydd angen eu gwneud ddod i rym yn gyflym, ac y gall gweinyddwyr etholiadol ddibynnu arnynt er mwyn rhoi trefniadau ar waith yn amserol.

Lluniwyd y gwelliant yn fras er mwyn sicrhau y gall Llywodraeth Cymru ymateb yn gyflym i helpu gweinyddwyr a diogelu hawliau pleidleiswyr os bydd materion yn codi rhwng deddfu'r bil a'r etholiad. Cytunodd y Senedd ar y Gorchymyn diwygio i'r Gorchymyn ymddygiad cyn y Nadolig, yn unol â chonfensiwn Gould. Ond yn y sefyllfa hon sy'n newid yn gyflym, efallai y bydd angen i ni wneud newidiadau pellach. Os byddwn yn gwneud hynny, bydd yn digwydd drwy ymgynghori agos â'r Comisiwn Etholiadol a gweinyddwyr etholiadol.

Ar hyn o bryd, mae ein bwriadau polisi penodol ar gyfer y ddarpariaeth hon yn ymwneud â chreu mwy o opsiynau ar gyfer defnyddio disgrifyddion tiriogaethol ar bapurau enwebu a phleidleisio, a helpu i osgoi gwallau ar ddatganiadau pleidleisio drwy'r post. Roedd y Gorchymyn diwygio yn gwneud darpariaeth ar gyfer defnyddio'r disgrifyddion tiriogaethol 'Cymreig' a 'Cymru' fel ychwanegiadau i enw cofrestredig plaid ar bapurau enwebu a phapurau pleidleisio. Mae darpariaeth debyg eisoes yn bodoli yn yr Alban. Rydym yn ystyried a ellid ehangu'r ddarpariaeth hon er mwyn rhoi mwy o ddewis i bleidiau gwleidyddol ynglŷn â sut y cânt eu disgrifio.

Rydym hefyd wedi cael gwybod am wall sydd weithiau'n cael ei wneud ar y datganiad pleidleisio drwy'r post y mae'n rhaid i bleidleisiwr ei ddychwelyd gyda'i bapur pleidleisio drwy'r post. Mae'r datganiad yn ei gwneud yn ofynnol i'r pleidleisiwr nodi ei ddyddiad geni i'w wirio yn erbyn y dyddiad a roesant ar eu cais am bleidlais bost. Mae rhai pleidleiswyr yn mewnosod dyddiad llofnodi datganiad y bleidlais bost yn hytrach na'u dyddiad geni, sy'n arwain at wrthod eu pleidlais.

Yr arwyddion, o arolwg diweddar y Comisiwn Etholiadol er enghraifft, yw y gallai cyfran y pleidleisiau post godi, ac rydym yn annog pobl i ystyried gwneud cais am bleidlais bost, yn enwedig pobl sy'n gwarchod. Gyda mwy o bleidleisiau post daw'r risg y gallai'r gwall hwn ddod yn fwy cyffredin. Felly, rydym yn ystyried a ellid gwneud darpariaeth yn y Gorchymyn ymddygiad i helpu i osgoi'r camgymeriad hwn a lleihau nifer y pleidleisiau post a wrthodir o bosibl. Rwy'n annog yr Aelodau i gefnogi'r gwelliannau hyn. Diolch.

Gareth Bennett.

Ymddiheuriadau, Lywydd, ond nid oedd gennyf ddim i'w ddweud am y grŵp hwn. Rydym yn gwrthwynebu'r gwelliannau hyn. Nid oeddwn eisiau siarad ar y cam hwn, ond diolch.

O'r gorau. Iawn, mae hynny'n iawn. Y Gweinidog i ymateb, os oes ymateb. Na. O'r gorau.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 1, felly? A oes gwrthwynebiad i welliant 1? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae gwrthwynebiad i welliant 1. Felly, gwnawn ni gynnal pleidlais ar welliant 1. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 47, un yn ymatal, pedwar yn erbyn, felly mae gwelliant 1 wedi'i dderbyn.

Gwelliant 1: O blaid: 47, Yn erbyn: 4, Ymatal: 1

Derbyniwyd y gwelliant

Julie James, gwelliant 2.

A yw gwelliant 2 yn cael ei gynnig?

Cynigiwyd gwelliant 2 (Julie James).

Cynigiwyd.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 2? A oes gwrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Oes. Felly, cawn ni bleidlais ar welliant 2. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 48, un yn ymatal, tri yn erbyn, felly mae gwelliant 2 wedi'i dderbyn.

Gwelliant 2: O blaid: 48, Yn erbyn: 3, Ymatal: 1

Derbyniwyd y gwelliant