Effaith COVID-19 ar Fenywod yn y Gweithle

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:03 pm ar 23 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:03, 23 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Wel, Llywydd, rwy'n siŵr y bydd Huw Irranca-Davies yn cydnabod y camau y mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi eu cymryd i ddiogelu gweithluoedd lle mae menywod wedi'u cynrychioli yn anghymesur, felly roedd ein penderfyniad yn gynnar i sicrhau bod cyfarpar diogelu personol ar gael am ddim yn y sector gofal cymdeithasol yn sicrwydd pwysig iawn bod y gweithwyr hynny yn gwybod y bydden nhw'n cael yr amddiffyniad y mae hynny wedi ei ddarparu. Fel y gwyddoch, mae cartrefi gofal dros ein ffin yn gorfod talu amdano, ond gwnaethom ni'r penderfyniad o'r cychwyn mai amddiffyn y gweithwyr hynny oedd ein prif flaenoriaeth ac roedd cael yr amddiffyniad yr oedd ei angen arnyn nhw a'i gael iddyn nhw am ddim yn fuddsoddiad gennym ni yn llesiant y gweithlu hwnnw, ac felly hefyd y cynllun parhaus sydd gennym ni i wneud yn siŵr bod pobl yn cael tâl salwch llawn yn y sector gofal cymdeithasol, fel nad ydyn nhw'n teimlo, fel y dywedodd Huw Irranca, bod yn rhaid iddyn nhw ddod yn ôl i'r gwaith pan fyddan nhw'n gwybod nad yw'n iawn iddyn nhw wneud hynny. Ac yn y maes manwerthu lle mae menywod, unwaith eto, yn rhan anghymesur o'r gweithlu, cyhoeddasom ym mis Ionawr y byddai'n rhaid i weithleoedd gynnal asesiadau risg newydd gyda safonau uwch i wneud yn siŵr bod gweithleoedd yn ddiogel rhag amrywiolion newydd y clefyd. Ac fe'n cynorthwywyd i wneud hynny gan gyflogwyr yma yng Nghymru. A bydd y safonau uwch hynny—gwneud yn siŵr bod gweithleoedd yn cael eu diogelu yn briodol a bod popeth yn cael ei wneud i wneud yn siŵr bod gweithwyr a phobl sy'n defnyddio'r lleoliadau hynny yn cael eu cadw'n ddiogel—yn parhau i fod yn flaenllaw ym mhopeth yr ydym ni'n ei wneud fel Llywodraeth yn ystod gweddill y flwyddyn galendr hon, pan fydd coronafeirws yn dal i fod yn rhan o'n bywydau.

Ac fe ddywedaf eto, gan fy mod i'n cytuno gymaint â Huw Irranca-Davies: mae'r syniad y gallai hyd at draean o deuluoedd sy'n gweithio yng Nghymru ganfod eu hunain gyda £1,000 yn llai i ddiwallu anghenion eu teuluoedd—pobl sy'n defnyddio'r arian hwnnw i wneud pethau syml fel cadw'r goleuadau ymlaen a chadw bwyd ar y bwrdd—mae'r syniad bod y Llywodraeth hon wedi cadw'r teuluoedd hynny yn aros, heb wybod beth fyddai eu sefyllfa, mae'n greulondeb gwirioneddol. Dychmygwch fyw o dan yr amodau hynny a gwybod na fyddech chi, ymhen ychydig wythnosau'n unig, yn cael y cymorth ychwanegol hwnnw. Rwy'n credu ei fod yn gywilyddus, ac rwy'n gobeithio'n fawr iawn y bydd y Canghellor, ar 3 Mawrth, o'r diwedd yn gwneud iawn am y trallod y mae hynny wedi ei achosi i'r teuluoedd hynny.