Part of the debate – Senedd Cymru am 3:24 pm ar 23 Chwefror 2021.
Diolch am y cwestiwn. O ran y nifer sy'n manteisio ar y brechlyn, rydym ni eisoes yn gweld tystiolaeth o wahaniaeth yn y niferoedd sy'n manteisio ar y cyfle, yn ein cymunedau mwyaf breintiedig a lleiaf breintiedig fel ei gilydd. Felly, mae gan yr 20 y cant sydd dlotaf yn ariannol yn y boblogaeth niferoedd rhwng 5 y cant i 6 y cant yn llai na'r niferoedd sy'n manteisio ar y brechlyn yn grŵp poblogaeth mwyaf cefnog, ac rydym wedi gweld hynny yn grwpiau 1 i 4. Er hynny, rydym ni'n gweld gwahaniaeth hefyd sy'n fwy ymysg rhai grwpiau amrywiol. Mae gan bobl o dras Affro-Caribïaidd du a rhai grwpiau o dras Asiaidd niferoedd sy'n llawer llai. Nid yw'r data hynny'n gyflawn, ond fe wyddom fod yna wahaniaeth sylweddol. Felly, fe gafodd gwaith ei wneud eisoes, nid yn unig wrth y bwrdd crwn yr wyf i wedi ymuno ag ef, ond fe geir ystod eang o waith sy'n cael ei wneud mewn dull cadarnhaol a rhagweithiol.
Rydych wedi gweld meddygon Mwslimaidd yn ymgymryd ag ystod o waith ac wedi gweld arweiniad gan wahanol grwpiau ffydd hefyd. Ac rwy'n credu bod gan bob un ohonom ni ran yn y gwaith hefyd o ran yr hyn y gallwn ni ei wneud, ac rwy'n edrych ymlaen at ymuno â chi a Jayne Bryant ar gyfer digwyddiad yr wythnos hon i drafod y brechlynnau yng Nghasnewydd. Rydym yn gweithio'n fwriadol gydag amrywiaeth o bobl yn y gymuned ffydd yn ogystal ag amrywiaeth o grwpiau gwirfoddol i gynyddu'r niferoedd sy'n manteisio ar y brechlynnau, oherwydd dyma'r peth gorau y gall pobl ei wneud er eu lles nhw eu hunain, eu teuluoedd, a'u cymunedau, sef cael triniaeth ddiogel ac effeithiol, ac un sydd wedi mynd drwy asesiad trwyadl. Felly, po fwyaf y gwnawn ni i hyrwyddo hynny, gorau i gyd, yn fy marn i. Wrth gwrs, mae gan y byrddau iechyd eu hunain weithwyr allgymorth hefyd. Mae gan bob bwrdd iechyd weithwyr allgymorth i weithio gyda gwahanol gymunedau yn ardal eu bwrdd iechyd nhw. Felly, yr allgymorth pwrpasol a chadarnhaol hwnnw, ynghyd â dulliau pobl eraill, a'n gallu ninnau hefyd i graffu ar y data i weld lle y gall bwlch fodoli o hyd ac ystyried yr hyn y gellid bod angen inni ei wneud. Felly, mae'n ddigon posibl y byddwch chi'n gweld cenadwri fwy uniongyrchol nid yn unig gan arweinwyr ffydd, ond y posibilrwydd o ddefnyddio rhai o'r lleoliadau hyn fel canolfannau brechu er mwyn annog mwy o bobl i ddod am eu brechiad.