Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 1:51 pm ar 24 Chwefror 2021.
Mae dau bwynt penodol yno. Yn gyntaf, nid yw Gweinidogion yn gwneud penderfyniadau erlyn. Ceir gwahanu pwerau eglur. Mae'n debyg ei fod yn beth da i bawb nad wyf, fel Gweinidog iechyd, mewn sefyllfa i gyfarwyddo'r gwasanaethau cyfiawnder troseddol i gynnal erlyniadau neu i beidio â gwneud hynny. Fodd bynnag, o ran y gyfraith a'n disgwyliadau, rydym yn gweithio ochr yn ochr â'r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch. Mae'n gorff a gadwyd yn ôl, ond maent yn glir iawn ynghylch pa ofynion cyfreithiol sydd mewn grym yma yng Nghymru a beth y mae hynny'n ei olygu mewn perthynas â busnesau nad ydynt yn cydymffurfio wrth ddilyn y rheolau hynny, boed hynny'n weithgareddau manwerthu neu weithgareddau eraill hefyd. Mae'r canllawiau a gyhoeddir gennym yn effeithio'n wirioneddol ar sicrhau bod gweithleoedd yn weithleoedd diogel yng ngoleuni'r ffaith bod salwch heintus yn dal i ledaenu'n eang ym mhob cwr o'r wlad. Rwy'n credu mai dyna'r pwynt y mae'r Aelod yn ei wneud mewn gwirionedd, ynglŷn â sicrhau bod neges glir gan y Llywodraeth am safonau ymddygiad disgwyliedig gan gyflogwyr ac i beidio ag oedi cyn cefnogi'r camau a gymerir, boed hynny gan sefydliadau iechyd yr amgylchedd, safonau masnach neu'n wir, mewn meysydd nad ydynt wedi'u datganoli, er mwyn sicrhau bod gweithwyr yn cael eu cadw'n ddiogel.
Rydym yn cael y sgyrsiau hyn yn rheolaidd, nid yn unig yn y bartneriaeth gymdeithasol ond hefyd yn y fforwm iechyd a diogelwch cenedlaethol sydd wedi'i greu. Credaf ein bod yn glir iawn ynglŷn â'n disgwyliadau ar gyfer cyflogwyr mewn perthynas â sut y mae angen iddynt gadw eu busnesau'n ddiogel er mwyn cadw eu gweithwyr a'u cwsmeriaid yn ddiogel. Bydd angen i ni ddychwelyd at hyn eto, wrth i'n tystiolaeth, ein gwybodaeth a'n dealltwriaeth o COVID newid yn y dyfodol. Wrth i ni wella a chefnu ar argyfwng y pandemig, rwy'n gobeithio y byddwn yn sicrhau nad ydym yn llaesu dwylo mewn perthynas â'r mater hwn. Oherwydd ni fyddwn ychwaith am weld cyflogwyr yn rhoi camau byrbwyll ar waith yn erbyn pobl y byddwn o bosibl yn fy mywyd blaenorol wedi dwyn achos o gamwahaniaethu yn eu herbyn os yw'r rhain yn bobl yr effeithir yn sylweddol ar eu gweithgareddau o ddydd i ddydd gan salwch mynych. Mae'n ymddangos i mi fod hynny'n disgrifio llawer iawn o'r hyn y mae COVID hir yn ei olygu mewn gwirionedd i bobl sydd â'r cyflwr a'r tebygolrwydd o salwch yn y dyfodol. Gobeithio bod pob cyflogwr yn mabwysiadu ymagwedd lawer mwy ystyriol, oherwydd mae'r rhain yn faterion lle bydd ein dealltwriaeth yn parhau i ddatblygu ac rydym am i bobl ddychwelyd i'r gwaith a chyfrannu at ddyfodol ein heconomi.