Grŵp 2: Sgiliau Achub Bywyd a Chymorth Cyntaf (Gwelliannau 1, 3)

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:01 pm ar 2 Mawrth 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 5:01, 2 Mawrth 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Llywydd, ac rwy'n cynnig gwelliant 1. Aelodau, rwy'n dod â'r gwelliannau hyn yn ôl gan mai dyma'r cyfle olaf y bydd gennyf i, neu, yn wir, y bydd gan y Gweinidog, i allu sicrhau bod disgyblion yng Nghymru yn caffael y sgiliau mwyaf gwerthfawr hynny, sef gwybod sut i achub bywyd dynol arall. Mae rhai pobl ifanc, wrth gwrs, wedi bod yn lwcus ac wedi dysgu rhai o'r sgiliau hyn yn yr ysgol yn barod, neu fel aelodau o St John Cymru neu'r Groes Goch neu'r Brownis neu'r Cybiau neu'r Urdd neu ein grwpiau cadetiaid hyd yn oed, yn union fel y gwnaeth Aneurin Metcalfe. Dim ond 22 oed, yr wythnos diwethaf achubodd fywyd Bobby Gamlin ar ôl camu i mewn a chyflawni dadebru cardio-anadlol, yr oedd wedi'i ddysgu gyda chadetiaid môr Torfaen. A bydd pob un ohonom ni'n ddiolchgar i Calon Cymru am ddod o hyd iddo ef, y dyn ifanc diymffrost hwn, i ddiolch iddo, ond, wrth gwrs, ni fydd neb yn fwy diolchgar na Mr Gamlin a'i deulu. 

Camodd Aneurin i mewn heb orfod meddwl dwywaith, a'r reddf honno i gamu i mewn sydd y tu ôl i'r gwelliannau hyn. Mae rhai ysgolion eisoes yn cynnig gwers mewn dadebru cardio-anadlol yn enwedig, efallai unwaith neu ddwy ym mywyd ysgol disgybl, ac ni allai'r sgil fod yn haws ei ddysgu, fel byddai'n wir am sgiliau cymorth cyntaf ac achub bywydau sylfaenol eraill ond nid yw'r gwersi ysbeidiol dewisol yn meithrin y reddf honno, ac mae gormod o straeon trist o ran oedolion sy'n gwybod sut i wneud CPR ond nad ydyn nhw'n camu i mewn oherwydd eu bod wedi cael braw, yn rhy ofnus neu'n anghofio yn yr eiliad honno beth i'w wneud, pan fo blynyddoedd o ymarfer gorfodol yn golygu bod camu i mewn mor reddfol ag adrodd eich tabl 10 heb feddwl amdano.

Felly, oes, mae gan Lywodraeth Cymru ei chynllun cardiaidd y tu allan i'r ysbyty, ac rwy'n diolch i'r parafeddygon a'r elusennau sydd wedi helpu i gynllunio hynny, ond mae eich cyfle o oroesi ataliad y galon y tu allan i ysbyty yn dal yn ystyfnig o isel, tua dim ond un o bob 10, ac mae'r un parafeddygon hynny a'r un elusennau hynny'n dal i gefnogi addysgu'r sgiliau hyn yn orfodol mewn ysgolion, fel y mae aelodau o'n Senedd Ieuenctid ein hunain, teuluoedd, disgyblion ac athrawon ledled Cymru, sydd wedi gweld eu cyfoedion yn yr Alban a Lloegr yn cael eu darbwyllo gan y dystiolaeth o wledydd eraill, lle mae'r hyfforddiant dadebru cardio-anadlol hwn ar lefel y boblogaeth yn golygu bod llai o farwolaethau o ataliad y galon. Felly, nid oes ideolegau pleidiau gwleidyddol yma, dim ond awydd am ffordd ymlaen i atal marwolaethau diangen.  

Felly, mae dau welliant yma, Gweinidog, i chi eu hystyried, ond mae llawer o ffyrdd o gael Wil i'w wely. Ac rwy'n gwybod eich bod chi eisiau cadw'r Bil hwn yn lân o rwymedigaethau ychwanegol ynghylch cynnwys y cwricwlwm, ond rwy'n cofio hefyd i chi gefnogi'r amcan polisi yn y gorffennol. Mae'r Alban a Lloegr wedi dod i'r un canlyniad drwy wahanol lwybrau ac, i mi, y diwedd sy'n bwysig, yn hytrach na'r modd. Nawr, rydym ni wedi trafod sut y mae modd cyflawni hyn, a byddwn i'n ddiolchgar iawn pe baech chi'n rhannu gydag Aelodau sut yr ydych chi'n credu y gallem ni fod wedi datrys hyn mewn ffordd wahanol i weld pa fath o ymateb a gawn ni. Diolch.