Part of the debate – Senedd Cymru am 5:13 pm ar 2 Mawrth 2021.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Wel, yr hyn yr ydym ni wedi'i glywed gennych chi, Gweinidog, yw eich cytundeb i ddefnyddio canllawiau statudol—a chanllawiau statudol yw’r rheini—i orfodi ysgolion i addysgu sgiliau achub bywyd oni bai bod ganddyn nhw reswm da dros beidio â gwneud hynny. Dylen nhw eu haddysgu. Ac rwyf i mor ddiolchgar ynghylch hyn, mae'n rhaid i mi ddweud. Mae hyn yn golygu na all ysgolion ddefnyddio esgusodion fel prinder arian neu ddiffyg sgiliau yng ngweithlu'r ysgol; fyddan nhw ddim yn tycio. Mae llawer o sefydliadau a ddaw i ysgolion i hyfforddi athrawon yn ogystal â disgyblion, a gallant ddarparu offer, naill ai am ddim neu am gost isel iawn. Wrth gwrs, er y bydd plant unigol na fyddai hyfforddiant yn briodol iddynt, rwy'n herio unrhyw ysgol nawr i gynnig rheswm credadwy pam na ddylen nhw addysgu ein plant ni i achub bywydau.
Gweinidog, roeddwn i'n gwylio wynebau rhai o'r Aelodau y gallaf i eu gweld ar y sgrin, ac rwy'n credu i mi sylwi ar ryddhad ar gryn dipyn ohonyn nhw; mae llawer iawn o Aelodau yn y Senedd hon sy'n cefnogi'r hyn yr wyf i wedi bod yn ceisio'i gyflawni gyda'r ymgyrch yr wyf i wedi bod yn ei harwain dros y 10 mlynedd diwethaf; gwnaethon nhw ddangos hynny drwy gefnogi fy nghynigion deddfwriaethol ychydig amser, rai blynyddoedd, yn ôl, ond maen nhw hefyd wedi dangos eu hymrwymiad i rymuso'r cyhoedd yn fwy yn y maes hwn drwy gefnogi cynigion mwy diweddar Alun Davies. Beth bynnag yr ydym ni'n ei wneud heddiw, rwy'n gobeithio na fydd Aelodau yn y chweched Senedd yn anghofio'r hyn y mae ef wedi'i wneud yma hefyd a'r hyn y mae'n gofyn amdano.
Felly, ar sail yr hyn yr ydych chi wedi'i addo heddiw, Gweinidog, nid wyf i'n mynd i roi unrhyw Aelodau yn y sefyllfa anodd lle mae angen iddyn nhw bleidleisio yn erbyn rhywbeth y maen nhw wedi'i gefnogi a hynny yw rhoi'r sgiliau hyn i'n plant. Gwnaethoch chi addo rhagdybiaeth statudol o blaid sgiliau achub bywyd, rhagdybiaeth y bydd yn cymryd rhywfaint o waith dychmygus iawn i'w oresgyn. Felly, Gweinidog, rwy'n credu eich bod chi wedi gwneud hynny; ni all ysgolion anwybyddu hyn, felly 'diolch' enfawr gennyf fi. Ar ôl 10 mlynedd o hyn, dyma'r anrheg adael orau y gallwn i fod wedi dymuno ei chael, rwy'n credu. Alun, os ydych chi yn ôl ym mis Mai, rwy'n gobeithio byddwch chi'n parhau i gefnogi'r ddeddfwriaeth arall honno yr ydych chi'n briodol, yn gofyn amdani. Diolch.