Part of the debate – Senedd Cymru am 5:30 pm ar 2 Mawrth 2021.
Rwy'n cytuno â phopeth y mae Lynne wedi'i ddweud, a hoffwn i ganmol y gwaith gwych a wnaed gan y pwyllgor plant a phobl ifanc i gael y consensws hwnnw ynglŷn â phwnc mor bwysig. Rwy'n cytuno'n llwyr â hi fod hyn yn ymwneud â hawliau plant, ac yn arbennig yr hawliau i ddeall sut y mae eu cyrff eu hunain yn gweithio, yn ogystal â'u hawliau i sicrhau eu bod nhw dim ond yn cynnwys unrhyw un yn eu bywydau os byddan nhw eisiau, a dyma beth fydd yn eu hamddiffyn. Rwyf i hefyd yn cytuno â hi bod llawer o nonsens wedi'i ddweud ynglŷn â hyn. Rydym ni wedi ein cyhuddo o wneud gwaith rhieni, pan, mewn gwirionedd, mae'n hollol iawn ein bod yn sicrhau bod gan blant yr hawl i wybod sut y mae eu cyrff yn gweithio. Mae hyn yn gliriach mewn addysg mislif nag unrhyw le arall. Mae'n sgandal gwirioneddol nad yw o leiaf 30 y cant o'r holl ferched yn gwybod beth sy'n digwydd iddyn nhw pan fyddan nhw'n dechrau eu mislif. Mae hynny'n arwydd mor glir bod rhieni yn teimlo embaras ac yn ei chael yn anodd a'u bod nhw'n osgoi siarad am bwnc mor sylfaenol i'r merched yn eu teulu fel bod yn rhaid i ni sicrhau bod pob merch yn gwybod am hyn er mwyn osgoi'r trawma o waedu rhwng eu coesau heb sylweddoli beth ydyw.
Hoffwn i ganmol gwaith Suzy Davies wrth gael y dewrder a'r cryfder i barhau i weithio ar bwysigrwydd lles mislif—nid dim ond beth yw mislif, ond lles mislif—fel ein bod ni i gyd yn deall beth yw mislif arferol, ac y gallwn ni fynd am gymorth pan nad yw hynny'n digwydd. Mae mis Mawrth yn fis Mawrth endometriosis. Mae hwn yn rhywbeth sydd, yn anffodus, yn effeithio ar lawer iawn o ferched a menywod, a'r cynharaf y byddwn yn ei ganfod, y mwyaf tebygol y gallwn ei osgoi rhag bod yn glefyd erchyll iawn sy'n effeithio ar bobl drwy gydol eu hoes. Felly, rwy'n falch iawn, o ganlyniad i waith Suzy Davies, fod gennym ni yr agwedd orfodol honno ar y cod cydberthynas a rhywioldeb gan gynnwys lles mislif erbyn hyn. Mae'n ymddangos i mi fod hon hefyd yn garreg filltir wirioneddol, o ystyried y rhagfarn yn erbyn menywod a merched ledled y byd dim ond oherwydd ein bod yn cael y mislif. Diolch, Suzy Davies, am eich holl waith caled. Mae'n wych gweld yr ymateb gan y Gweinidog bod gennym ni les mislif yn y cod addysg cydberthynas a rhywioldeb bellach.