Grŵp 8: Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg (Gwelliannau 13, 23, 14, 24, 25, 26, 15, 27, 16, 28, 29, 17, 18, 19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 7:13 pm ar 2 Mawrth 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 7:13, 2 Mawrth 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Llywydd, ac rwy'n cynnig gwelliant 13 ac yn gofyn i'r Aelodau fod yn amyneddgar â mi ar hyn. Rwy'n gwerthfawrogi ei bod hi'n mynd yn hwyr. 

Unwaith eto, mae'r grŵp hwn yn cynnwys gwelliannau sy'n codi o faterion cydwybod, a bydd gan y Ceidwadwyr Cymreig bleidlais rydd ar y rheini. Fodd bynnag, rydym ni'n cytuno â'r honiad, pe byddai safbwynt y Llywodraeth yn cario'r dydd, a bod ysgolion gwirfoddol a gynorthwyir yn dal i ganfod eu hunain yn y sefyllfa o orfod darparu dau faes llafur os gofynnir iddyn nhw wneud hynny, yna mae'n rhaid i'r wladwriaeth dalu cost y gwaith ychwanegol hwnnw. Fel arall, rydych chi'n gwahaniaethu yn erbyn rhai ysgolion a gynhelir o'u cymharu ag eraill, ond byddaf i'n gadael i Darren Millar siarad yn fwy manwl ynghylch y gwelliannau hynny. 

Gan symud ymlaen at welliannau 13, 14 a 15, a gaf i ddechrau drwy ddiolch i'r Gweinidog unwaith eto am ei hystyriaeth fanwl o ddadleuon a gafodd eu gwneud cyn Cyfnod 2, ac am iddi gyflwyno wedyn welliannau a olygai fod gan bob ysgol a gynhelir, boed hynny o fath crefyddol ai peidio, yr un berthynas â'r maes llafur crefydd, gwerthoedd a moeseg y cytunwyd arno, sef bod yn rhaid iddyn nhw i gyd roi sylw i'r maes llafur hwnnw? Yn wreiddiol, roedd torri a gludo geiriau presennol o ddeddfwriaeth arall wedi gosod mwy o orfodaeth i ufuddhau i'r maes llafur cytunedig ar ysgolion gwirfoddol a gynorthwyir nag ar eraill, ac roedd hynny'n gwahaniaethu. 

Fy mhryder nesaf, nad yw wedi'i leddfu, fodd bynnag, oedd bod gwahaniaethu yn erbyn yr ysgolion hynny yn parhau drwy osod dyletswydd arnyn nhw i ddarparu dau faes llafur os gofynnid am hynny. Gan fod yn rhaid i ysgolion gwirfoddol a gynorthwyir roi sylw i'r maes llafur cytunedig wrth benderfynu ar eu maes llafur sy'n anochel yn fwy enwadol, mae hynny wedi bod yn gam tuag at osgoi sefyllfa lle y gallai cais am faes llafur ar wahân gael ei wneud, ac rwyf i wedi derbyn y ddadl sydd yn aml yn cael ei gwneud gan ysgolion Catholig yn arbennig nad ydyn nhw erioed wedi cael problem o ran darparu maes llafur addysg grefyddol eang a chytbwys er gwaethaf cymeriad crefyddol eu hysgol, ac maen nhw'n ffyddiog y byddan nhw'n dal i allu gwneud hynny, oherwydd bydd y maes llafur cytunedig y mae'n rhaid iddyn nhw roi sylw iddo, o dan ddiwygiadau blaenorol y Gweinidog, wedi'i gytuno yn lleol gan grŵp o bobl sy'n dal i gael eu dominyddu gan y rhai â chred ac egwyddor dduwlywodraethol. Ac ni ddylai'r ffaith bod pobl eraill yn y byd sydd â chredoau cryf yn peri unrhyw syndod i ddisgyblion y dyddiau hyn, a dylen nhw wybod amdanyn nhw. A gaf i ddweud ar y pwynt hwn fy mod i wedi cael sicrwydd yn y ddadl Cyfnod 2 ein bod ni'n sôn am bobl yn ymarferol yn cadw at gredo, os mynnwch chi, yn hytrach na'r boblogaeth anghrefyddol ddifater oddefol sydd ohoni?