8. Pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru i wella diagnosteg canser yn sgil pandemig y coronafeirws? OQ56376

Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn yna. Mae buddsoddiad pellach mewn offer diagnostig a thwf yn y gweithlu diagnostig ymhlith y camau sy'n cael eu cymryd i greu capasiti newydd mewn gwasanaethau canser wrth i ni ddod allan o'r pandemig.

Diolch yn fawr, Prif Weinidog. Mae'r gostyngiad dramatig yn nifer y bobl â symptomau canser sy'n ceisio triniaeth wedi bod yn ganlyniad trasig y mesurau i reoli lledaeniad COVID. Mae'r astudiaeth a gynhaliwyd gan Cancer Research UK wedi darganfod nad oedd bron hanner y bobl â symptomau canser posibl wedi cysylltu â'u meddyg teulu yn ystod ton gyntaf y pandemig. Ar wahân i atgyfnerthu'r neges bod y GIG yn agored i fusnes, beth arall y gall eich Llywodraeth chi ei wneud i sicrhau ein bod yn lleihau'r ôl-groniad mewn diagnosteg ac yn gwella'r cyfle o oroesi i'r rhai sydd nawr yn ceisio triniaeth? Diolch.

Diolch i'r Aelod am y cwestiwn pwysig iawn hwnnw. Mae'n rhoi cyfle imi ategu'r hyn sydd newydd ei ddweud—bod gwasanaethau canser wedi bod ar agor yng Nghymru o ddechrau'r pandemig. Rydym yn wirioneddol yn annog pobl i fynd i weld eu meddyg os oes ganddyn nhw arwyddion neu symptomau. Mae'r system yno, mae'r system ar agor, mae'r system yn barod i gynnig y math o gymorth sydd ei angen arnoch chi. Rwy'n deall, wrth gwrs, fod pobl, yn ystod y pandemig, wedi bod eisiau amddiffyn y GIG, ac yn bryderus ynghylch mynd i weld y meddyg pan oedden nhw'n gwybod bod y coronafeirws yn ehangu. Ond ers dechrau'r pandemig, ym mis Ebrill y llynedd, cafodd cyfarwyddiadau eu rhoi i'r gwasanaeth iechyd i flaenoriaethu gofal canser, ac mae'r gwasanaethau hynny wir wedi gweithio'n galed iawn i sicrhau eu bod wedi parhau i fod ar gael. Adferwyd rhaglenni sgrinio am ganser yn ystod yr haf y llynedd, ac mae'r rhaglenni sgrinio hynny wedi parhau i fod ar agor drwy gydol yr ail don hon. Y neges glir yw—a dyma'r un y mae Caroline Jones ei hun newydd ei chrybwyll, ac yr wyf i eisiau ymhelaethu arni y prynhawn yma—os ydych chi'n teimlo o gwbl fod gennych chi arwyddion neu symptomau y dylen nhw gael sylw, gwnewch apwyntiad i siarad â'ch meddyg teulu, oherwydd mae'r system ganser yng Nghymru yma ac yn aros i gynnig y cymorth sydd ei angen arnoch.

Diolch i'r Prif Weinidog.