Rwy'n edrych ar adroddiad Nuffield sy'n ymwneud â'r ddwy ddeiseb sy'n gwrthdaro, ac mae'n ei gwneud yn glir na allwn barhau i ddarparu'r gwasanaethau hyn mewn adeilad ysbyty sy'n llawer rhy hen i'r diben. Os ydym am wella cyfraddau goroesi canser ar gyfer poblogaeth de-ddwyrain Cymru, mae gwir raid inni symud pethau yn eu blaenau yn awr, ac ni allwn barhau i ohirio penderfyniadau.

Rhaid iddo fod—. Rhaid i ailddatblygu fod yn gyfrwng ar gyfer ail-lunio gwasanaethau er mwyn diwallu anghenion cleifion yn well, gan gynnwys cael eu trin yn nes at adref, ond gan barhau i ganolbwyntio'r arbenigedd hwnnw mewn canolfan Felindre. Mae rheswm pam y mae Felindre'n ymddiriedolaeth annibynnol. Nid yw'n rhan o fwrdd iechyd, oherwydd rhaid iddi gael diwylliant sy'n hollol wahanol. Mae'r gair 'canser' yn unig yn achosi arswyd ym meddyliau llawer o bobl, felly un o'r pethau pwysicaf y mae Felindre yn ei wneud yw rhoi tawelwch meddwl i gleifion nad dedfryd marwolaeth yw canser yn y rhan fwyaf o achosion. Ond nid proses fecanyddol yw trin canser, ac mae agwedd gadarnhaol a ffocws ar ansawdd bywyd yn rhan hanfodol o'r driniaeth a'r broses ofal. Ac mae angen cefnogi cleifion a'u teuluoedd gyda'r penderfyniad sy'n iawn iddynt hwy yn eu hamgylchiadau hwy.

Felly, nid gwasanaeth i Gaerdydd yn unig yw hwn ond gwasanaeth i dde-ddwyrain Cymru yn gyfan. Ac er bod y rhan fwyaf o'i wasanaethau naill ai'n gemotherapi symudol, y gellir, ac a gaiff yn ôl yr hyn a ddeallaf, ei ddarparu mewn mannau eraill, mae ei wasanaethau radiotherapi, ar hyn o bryd, yn cael eu darparu yn Felindre, oherwydd bod y gost o adeiladu'r cyflymyddion llinellol hyn—fe'u gelwir yn LINACs, mae'n debyg—yn fuddsoddiad cyfalaf enfawr, yn ddrud iawn ac mae'n rhaid ei adeiladu mewn byncer concrid enfawr. Felly, hyd yn hyn, mae'r holl LINACs hyn wedi bod yn Felindre. Ond nodaf fod cynllun newydd Felindre'n cynnwys un LINAC yn Nevill Hall, ac wrth gwrs mae hynny'n bwysig iawn i gleifion, oherwydd mae'n lleihau'r baich teithio i gleifion a'u gofalwyr, a phan fyddwch yn sâl, mae hynny'n bwysig iawn. Ac mae hefyd yn rhan o'n hymdrech i fynd i'r afael â'r ddeddf gofal gwrthgyfartal. 

Yn amlwg, mae'n bwysig iawn na ddylai hyn gael ei lyncu gan unrhyw ysbyty cyffredinol, ac i mi, mae'r syniad o adeiladu ar safle'r Mynydd Bychan ar hyn o bryd yn ymddangos yn gwbl amhosibl. Mae safle'r Mynydd Bychan yn anhygoel o brysur. Tan yn ddiweddar, câi ei ddefnyddio fel llwybr osgoi traffig i gymudwyr, ac mae adroddiad Nuffield yn gwbl glir nad yw hwn yn opsiwn ar hyn o bryd. Pan fydd gennym Ysbyty Athrofaol newydd yng Nghymru, efallai y gallech weld rhyw fath o ymgorfforiad ar yr un safle, ond ni all cydleoli olygu amsugno. Felly, mae'n ymddangos i mi, os yw Prifysgol Caerdydd am adeiladu canolfan ymchwil canser newydd, nid wyf yn deall pam nad ydynt yn ystyried ei chydleoli gyda Felindre, rhywbeth nad yw'n bosibl ei wneud ar safle'r Mynydd Bychan ar hyn o bryd. Ni allwch ddarparu canolfan newydd Felindre tra byddwch hefyd yn darparu gofal cleifion i bobl sâl, felly mae'n ymddangos i mi fod cau ysbyty'r Eglwys Newydd yn gyfle euraid i adeiladu nôl yn well ar ffurf canolfan ragoriaeth sy'n sensitif i'r amgylchedd yn unol â rhai o'r pwyntiau a wnaed—