6. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am flaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer y sector tai ym Mhreseli Sir Benfro? OQ56383

Gwnaf. Diolch yn fawr iawn, Paul. Mae tai fforddiadwy—ac yn fwy penodol, tai cymdeithasol—yn parhau i fod yn brif flaenoriaeth i mi a’r Llywodraeth hon ar gyfer Cymru gyfan. Ein nod yw eu hadeiladu'n well, adeiladu mwy ohonynt, a'u hadeiladu'n gyflymach. Cydnabyddir hyn gan ein buddsoddiad mwy nag erioed o £2 biliwn mewn tai fforddiadwy yn nhymor y Senedd hon.

Diolch am eich ymateb, Weinidog. Rwyf wedi derbyn sylwadau gan drigolion lleol sydd wedi sefydlu ymddiriedolaeth tir cymunedol, ac sy’n dymuno creu tai dymunol, fforddiadwy i bobl leol yn y Garn yn fy etholaeth. Rwy'n siŵr y byddech yn cytuno â mi ei bod yn bwysig fod ymddiriedolaethau tir cymunedol yn cael y cymorth cywir i ddarparu tai fforddiadwy yn eu cymunedau, a'i bod felly'n hanfodol eu bod yn cael y cyllid grant cywir, a'u bod yn gallu gweithio mewn partneriaeth â chymdeithasau tai ac awdurdodau lleol. Fel arall, mae weithiau’n anodd i'r ymddiriedolaethau tir cymunedol hyn ddarparu cartrefi mawr eu hangen yn eu cymunedau.

Gall ymddiriedolaethau tir cymunedol chwarae rôl allweddol yn darparu tai fforddiadwy newydd wrth iddynt gael eu sefydlu ar ran cymunedau i ddarparu ar gyfer cymunedau lleol. Felly, a allwch ddweud wrthym beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i gefnogi ymddiriedolaethau tir cymunedol yng Nghymru? Ac a allwch ddweud wrthym hefyd pa drafodaethau rydych chi a'ch swyddogion yn eu cael gydag awdurdodau lleol ac awdurdodau tai am y rôl y gall ymddiriedolaethau tir cymunedol ei chwarae wrth ddatblygu tai fforddiadwy ledled Cymru?

Gallaf. Diolch, Paul. Rwy’n cytuno’n llwyr â hynny. Credaf fod ymddiriedolaethau tir cymunedol yn rhan bwysig iawn o’r dirwedd wrth ddatblygu atebion tai a arweinir gan y gymuned yng Nghymru. Mae tai cydweithredol ac ymddiriedolaethau tir cymunedol yn hanfodol yn hynny o beth. Rwy'n croesawu'r defnydd creadigol gan rai awdurdodau lleol o bwerau i ysgogi gwell defnydd o’r stoc dai mewn ardaloedd ac i ddefnyddio cyllid ychwanegol i ategu cynlluniau tai a’r gwaith o ddatblygu tai fforddiadwy.

Rwy'n falch iawn fod Cyngor Sir Penfro yn defnyddio enillion o'r dreth ar ail gartrefi i gefnogi ei ymddiriedolaethau tir cymunedol. Byddwn o ddifrif yn annog pob awdurdod lleol i feddwl yn greadigol am eu cymorth i bob math o dai fforddiadwy yn y ffordd y mae sir Benfro wedi’i wneud. Hoffem weld mwy o dai a arweinir gan y gymuned yn sir Benfro a thu hwnt, a byddwn yn croesawu mwy o gynigion gan awdurdodau lleol, cymdeithasau tai a grwpiau cymunedol.

Rydym yn fwy na pharod i gefnogi datblygiad pellach tai a arweinir gan y gymuned neu dai cydweithredol lle ceir partner sy’n landlord cymdeithasol cofrestredig, drwy ein grant tai cymdeithasol. Mae'n rhywbeth rydym wedi'i wneud yn y gorffennol, ac rydym yn wirioneddol awyddus i'w wneud eto yn y dyfodol. Rwy’n cytuno’n llwyr â chi fod tai cydweithredol a arweinir gan y gymuned yn grymuso dinasyddion Cymru ac yn darparu atebion tai wedi eu hysgogi’n lleol ar gyfer cymunedau lleol.

Rwyf wedi cyfarfod yn bersonol â nifer o grwpiau ymddiriedolaethau tir cymunedol yn sir Benfro, a gwn fod y swyddogion mewn cysylltiad cyson â sawl un ohonynt. Mae gan sir Benfro hanes da iawn, fel y buom yn ei drafod yn fy nghwestiynau llafar diwethaf—cyflawniad da arall yn sir Benfro, yn Solfach, yno, y gwnaethoch dynnu ein sylw ato. Felly, mae gan sir Benfro hanes da iawn yn hyn o beth, ac rwy'n falch iawn eu bod yn edrych unwaith eto ar ymddiriedolaethau tir cymunedol.

Paul, os oes unrhyw faterion penodol yr hoffech dynnu ein sylw atynt, ac y credwch y gallem eu datrys er mwyn helpu i fwrw ymlaen â hynny, rwy'n fwy na pharod i edrych arnynt. Yn ôl yr hyn a ddeallaf, mae’r swyddogion yn ymgysylltu â'r cynghorau ac yn edrych yn rhagweithiol iawn ar gynorthwyo ymddiriedolaethau tir cymunedol i geisio cymorth, gan ein bod yn cefnogi'r rheini a nifer fawr o opsiynau tai cydweithredol eraill a arweinir gan bobl.