Diolch. O'r 0.5 miliwn o lwybrau cleifion sy'n aros i ddechrau triniaeth ym mis Rhagfyr, mae 21 y cant yma yng ngogledd Cymru. O'r tua 0.25 miliwn o lwybrau sy'n aros dros 36 wythnos, mae dros 51,000 yma yng ngogledd Cymru. Mae hynny wedi cynyddu 347 y cant ers dechrau'r pandemig. Yn amlwg, mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr angen cynllun adfer yn ddybryd. Yn wir, datgelais yn ddiweddar fod gan un meddyg ymgynghorol dros 450 o gleifion yn aros am driniaeth orthopedig.

Fodd bynnag, mae sefyllfa gogledd Cymru'n unigryw. Rydym angen cynllun adfer oherwydd y pwysau dinistriol a achoswyd gan y pandemig, ond yn fwy na hynny rydym angen un sy'n mynd â ni i sefyllfa well nag erioed o'r blaen, gan ei bod yn wir fod y bwrdd wedi parhau i fod o dan ymyrraeth uniongyrchol Llywodraeth Cymru ers 2015. Ym mis Mehefin 2015, gosododd Mark Drakeford, y Prif Weinidog—nid oedd yn Brif Weinidog ar y pryd, ond mae bellach—y bwrdd iechyd mewn mesurau arbennig, gan adlewyrchu pryderon difrifol am yr arweinyddiaeth, y llywodraethu, gwasanaethau iechyd meddwl, ailgysylltu â'r cyhoedd a meysydd eraill. Yr wythnos diwethaf, nododd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol bedwar maes allweddol sydd angen eu gwella: iechyd meddwl, cynllunio strategaeth a pherfformiad, arweinyddiaeth ac ymgysylltu. Felly, bum mlynedd a naw mis ar ôl dechrau mesurau arbennig, rydym yn ôl lle roeddem ar y dechrau i bob pwrpas. 

Nawr, er fy mod yn sylweddoli bod y cynllun ymyrraeth wedi'i dargedu'n cael ei gefnogi gan £297 miliwn hyd at ddiwedd 2023-24, sut y gallwn fod yn hyderus y bydd y gwelliannau hynny y nodwyd eu bod yn angenrheidiol yn digwydd mewn gwirionedd? Yn 2019, datgelais fod Llywodraeth Cymru wedi gwario £83 miliwn ar gynnal y bwrdd iechyd hwn, ond beth a gyflawnwyd? Mae'r ymyriadau wedi methu cyflawni ar gyfer ein staff ac ar gyfer ein cleifion. Er mwyn adfer a gwella ein bwrdd iechyd, rwy'n gofyn am gyflawni cynllun sy'n rhannu'r baich triniaeth hirdymor enfawr gyda byrddau eraill ledled y DU, cynlluniau pencampwyr fel yr uned gofal ôl-anesthesia newydd yn Ysbyty Gwynedd, cynllun sy'n plannu'r hadau ar gyfer twf enfawr gwell mewn recriwtio drwy fanteisio i'r eithaf ar y potensial ar gyfer ysgol feddygol yng ngogledd Cymru, ac sy'n gweld gweithiwr iechyd meddwl dynodedig yn addysgu practisau meddygon teulu ledled Cymru. 

Lywydd, mae prif weithredwr newydd Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr bellach yn ei swydd, ac mae gennyf obeithion mawr wrth symud ymlaen y bydd yn gallu newid trywydd y bwrdd hwn. Rydym wedi cael sawl un cyn iddi hi ddod ac rydym wedi cael sawl addewid, ond un o'r rhesymau a ddaeth â hi i'r bwrdd—ac nid yw'n cuddio'r ffaith hon—oedd iddi hi ei hun gael ei siomi pan wynebodd ddigwyddiad yn ei theulu ei hun. Felly, mae'n gwybod yn uniongyrchol sut y mae'n rhaid inni gael y pethau hyn yn iawn. Byddwn yn annog unrhyw un yma wrth symud ymlaen ar ôl mis Mai, yn enwedig yng ngogledd Cymru, i sicrhau'r newid hwnnw a'i gyflwyno'n gyflym. Byddai hynny o leiaf yn dod â rhywfaint o oleuni pellach i fywydau staff a'n cleifion yma yng ngogledd Cymru. Diolch.