Part of the debate – Senedd Cymru am 4:59 pm ar 16 Mawrth 2021.
Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Rwy'n ddiolchgar i Gadeirydd ac aelodau'r pwyllgor deddfwriaeth a chyfiawnder am y pwyntiau y maen nhw wedi'u gwneud, ac mae'r Cadeirydd yn llygad ei le wrth grynhoi ymateb Llywodraeth Cymru i'r pwyntiau hynny—nid oes gennyf ddim byd pellach i'w ychwanegu at y ddau hynny.
Mae Laura a Delyth, mae arnaf i ofn, wedi ceisio ail-gynnal y sgwrs a ddigwyddodd yn y Senedd cyn pasio'r Ddeddf yng Nghyfnod 2 a Chyfnod 3. Nid y rhain, wrth gwrs, yw'r egwyddorion sylfaenol yr ydym yn sôn amdanyn nhw heddiw, dyma'r rheoliadau sy'n galluogi'r Ddeddf, a basiwyd yn ddemocrataidd gan y Senedd, fel y dywedodd y ddwy ohonyn nhw yn gywir, yn ystod tymor y Cynulliad hwn. Felly, nid yw ail-gynnal y drafodaeth ar y materion sylfaenol sy'n ymwneud â'r Ddeddf, a gafodd eu hailadrodd yn helaeth yng Nghyfnod 2 a Chyfnod 3, mewn gwirionedd yn mynd i'r afael ag unrhyw un o faterion y rheoliadau sydd ger ein bron heddiw.
Felly, nid wyf i'n bwriadu mynd yn ôl drwy'r holl ddadleuon a gawsom o flaen y Senedd pan basiwyd y Ddeddf honno mewn modd democrataidd, Dirprwy Lywydd. Fe ddywedaf i hyn, serch hynny: rydym ni wedi gwneud hyn mewn cydweithrediad llwyr â llywodraeth leol yr holl ffordd drwodd. Rwyf fi fy hun wedi buddsoddi llawer iawn o amser ac egni yn siarad yn uniongyrchol ag arweinyddion bob wythnos, weithiau bob dydd, drwy'r pandemig. Rydym ni wedi ymgynghori'n eang ynglŷn â hyn, ac mae swyddogion ym mhob rhan o lywodraeth leol wedi ein cynorthwyo i roi'r rheoliadau hyn a'r canllawiau sy'n mynd gyda nhw ar waith. Gwnaed hyn drwy gyd-ddatblygu drwy gydol y daith gyda phobl sy'n deall yn llwyr sut mae llywodraeth leol yn gweithio, gwerthfawrogi ei lle yn ein teulu o atebolrwydd democrataidd ac sy'n awyddus iawn i lywodraeth leol allu cymryd ei lle ar lwyfan priodol.
Felly, gwrthodaf yn llwyr, o'r ddwy ochr, mewn gwirionedd—ac mae'n ddiddorol bod eu hymosodiadau o ochrau hollol wahanol—gwrthodaf hynny'n llwyr. Yr hyn y mae hyn yn ei wneud yw grymuso llywodraeth leol, mae'n rhoi arf pwysig ar gyfer cydweithredu. Bydd yn cefnogi adferiad strategol ac yn gweddnewid y modd y darperir gwasanaethau yng Nghymru. Mae'n rhoi offeryn i lywodraeth leol na fu ganddyn nhw erioed o'r blaen yng Nghymru, ac rwy'n siŵr y byddan nhw yn ei ddefnyddio'n ddoeth, oherwydd rwy'n credu mewn democratiaeth leol ac mewn llywodraeth leol, ac mae'r Ddeddf hon yn dangos bod hynny'n wir. Diolch, Dirprwy Lywydd.