21., 22., 23. & 24. Rheoliadau Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 (Diwygio Targed Allyriadau 2050) 2021, Rheoliadau Newid yn yr Hinsawdd (Targedau Allyriadau Interim) (Cymru) (Diwygio) 2021, Rheoliadau Newid yn yr Hinsawdd (Cyllidebau Carbon) (Cymru) (Diwygio) 2021, Rheoliadau Newid yn yr Hinsawdd (Terfyn Credyd Cyfrif Allyriadau Net Cymru) (Cymru) 2021

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:30 pm ar 16 Mawrth 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 5:30, 16 Mawrth 2021

Mi fydd Plaid Cymru yn cefnogi'r rheoliadau yma heddiw, ond, wrth gwrs, y cwestiwn sydd angen i ni i gyd ofyn i'n hunain yw: ydy'r targedau yma'n ddigonol? Ydyn ni'n symud yn ddigon cyflym? Ac ydy cyrraedd net sero erbyn 2050 yn ddigon uchelgeisiol yn wyneb yr argyfwng hinsawdd a natur rŷn ni'n ei brofi? 

Pan gefnogodd y Senedd yma gynnig Plaid Cymru i ddatgan argyfwng hinsawdd ddwy flynedd yn ôl, roedden ni i gyd yn disgwyl ymateb gan y Llywodraeth a fyddai'n debycach i'r ymateb dŷn ni wedi'i weld yn sgil y pandemig, nid y diffyg gweithredu trawsnewidiol rŷn ni wedi'i weld hyd yma. Dwi ddim yn meddwl bod y targedau yma yn ddigonol; rwy'n gryf o'r farn y dylai Llywodraeth Cymru ymrwymo i gyrraedd net sero lawer cynharach na 2050. Fe soniodd y Gweinidog yn ei sylwadau agoriadol ynglŷn â'r angen i alfaneiddio gwledydd eraill yn eu hymdrechion i fynd i'r afael â hyn. Wel, mae yna nifer o wledydd o gwmpas y byd sy'n anelu at drosglwyddo'n gyflymach na ni i net sero. Mae Sweden yn anelu at 2045, mae Gwlad yr Iâ yn anelu at 2040, Awstria 2040, y Ffindir 2035. Ac mae yna ranbarthau iswladwriaethol sy'n llawer mwy uchelgeisiol eto, hyd yn oed os nad yw'r wladwriaeth ei hun yr un mor uchelgeisiol. Nawr te, dyna chi gymhariaeth gyda'n sefyllfa ni yng Nghymru. Mae Jämtland, rhanbarth yn Sweden, yn anelu at net sero erbyn 2030; mae dinasranbarth Copenhagen yn Nenmarc yn targedu 2025.

Dwi'n gwybod mai gweithredu argymhellion y Pwyllgor Newid Hinsawdd mae'r rheoliadau yma, ond dylem ni ddim jest bodloni â hynny. Proses o drafod a negodi gyda nhw sydd ei hangen fan hyn; cyflwyno cynllun gwaith a rhaglen weithredu llawer mwy uchelgeisiol, ac yna, mi fyddai hynny'n cael ei adlewyrchu yn y targedau y maen nhw'n eu hargymell ar ein cyfer ni. Ac mae angen mwy o uchelgais. Mae rhaglen amgylcheddol y Cenhedloedd Unedig wedi dangos mai gostyngiad o 7.6 y cant y flwyddyn mewn allyriadau nwyon tŷ gwydr yw'r isafswm cyfartaledd byd-eang sy'n ofynnol i aros o fewn nod cytundeb Paris, ac ar ben hynny, wrth gwrs, mae cytundeb Paris yn disgwyl i wledydd cyfoethog, fel y Deyrnas Unedig a Chymru, fod yn llawer mwy uchelgeisiol o ran lleihau allyriadau, o'u cymharu â gwledydd sy'n datblygu, ac nid yn sylweddol waeth o ran uchelgais.

Felly, tra y byddwn ni yn cefnogi'r rheoliadau hyn heddiw, dwi eisiau ei gwneud yn glir y byddai Llywodraeth Plaid Cymru yn y Senedd nesaf yn adolygu'r targedau yma ac yn newid y targedau yma er mwyn ymrwymo i dargedau net sero llawer mwy uchelgeisiol na'r hyn sydd o'n blaenau ni heddiw.